Legal Regulation of Care for Mixed Marriages in Selected Central European Countries Comparison and Proposals
DOI:
https://doi.org/10.31261/EaL.2023.11.2.04Słowa kluczowe:
Catholic Church, canon law, mixed marriages, preparation for marriage, conference of bishopsAbstrakt
W artykule przedstawiono sposoby regulacji prawnej dotyczącej małżeństw mieszanych w Kościele katolickim w wybranych krajach Europy Środkowej: w Czechach, Polsce, Republice Słowackiej, Niemczech i Austrii. W części porównawczej przedstawia porównanie rozwiązań w zakresie: zapowiedzi przed zawarciem małżeństwa, oświadczenia przed prośbą o zgodę na zawarcie małżeństwa mieszanego, upoważnienia do zezwolenia na zawarcie małżeństwa, dyspensy od formy kanonicznej oraz możliwości dostępu do sakramentu Eucharystii w małżeństwach mieszanych. W części syntetycznej przedstawia nie tylko ocenę opisanych rozwiązań i propozycje ich udoskonalenia, ale także sposób wydawania i publikowania odpowiednich przepisów i formularzy z punktu widzenia duszpasterstwa i otwartości Kościoła. W aneksie omawia rozwiązanie prawne podobnych sytuacji (małżeństwo strony katolickiej z osobą nieochrzczoną oraz ze stroną katolicką oddaloną od wiary i praktyki chrześcijańskiej) oraz przedstawia ramowo projekt dyrektywy Konferencji Episkopatu w sprawie małżeństw mieszanych i podobnych w Republice Czeskiej.
Bibliografia
Bischöfliches Generalvikariat Münster: Mit Christus gehen. Konfessionsverbindende Ehepaare und ihre gemeinsame Teilnahme an der Eucharistie. Münster 2021.
Bistum Limburg: “Änderungen im Ehevorbereitungsprotokoll.” Amtsblatt des Bistums Limburg 1 (14.01.2022), no. 357, p. 490.
Codex Canonum Ecclesiarum Orientalium auctoritate Ioannis Pauli PP. II promulgatus (18.10.1990). Roma 1990.
“Codex iuris canonici auctoritate Ioannis Pauli PP. II promulgatus (25.01.1983).” Acta Apostolicae Sedis 75, Pars II (1983), pp. 1—320; corrections: Appendix from 22 September 1983, pp. 321—324.
Codex iuris canonici Pii X Pontificis Maximi iussu digestus Benedicti Papae XV auctoritate promulgatus praefatione Emmi Petri card. Gasparri et indice analytico-alphabetico auctus (27.05.1917). Roma 1956.
Česká biskupská konference: “Ohlášky před sňatkem (27.01.1993).” Acta Curiae Olomucensis 04 (1993), Prot. no. 1227-3/1993.
Česká biskupská konference: “Směrnice o smíšených manželstvích.” Acta Curiae Archiepiscopalis Pragensis 5 (1999), Annex no. 3.
Česká biskupská konference: Společenství ve svátostech s křesťany jiných církví. Praha 2002.
Deutsche Bischofskonferenz: Ehe — 4.2.8 - 2, Partikularnorm zu c. 1067 CIC, https://recht.drs.de/fileadmin/user_files/117/Dokumente/Rechtsdokumentation/4/2/8/09_01_03a.pdf [accessed 25.08.2022].
Deutsche Bischofskonferenz: “Ökumene: Wichtige Dokumente, Auswahl ökumenischer Schriften von EKD und Deutscher Bischofskonferenz,” https://www.dbk.de/themen/oekumene/wichtige-dokumente [accessed 26.08.2022].
Deutsche Bischofkonferenz: Pressemeldung Nr. 160 (06.10.2020), „Gemeinsam am Tisch des Herrn“ — Ein Votum des Ökumenischen Arbeitskreises evangelischer und katholischer Theologen, Würdigung des Kontaktgesprächskreises, https://www.dbk.de/presse/aktuelles/meldung/gemeinsam-am-tisch-des-herrnein-votum-des-oekumenischen-arbeitskreises-evangelischer-und-katholi [accessed 24.08.2022].
Diecéza Banská Bystrica: Sviatosť manželstva, pastoračné inštrukcie, https://bbdieceza.sk/dokumenty/instrukcie-k-vysluhovanu-sviatosti-sviatostbirmovania/[accessed 24.08.202
Diecéze brněnská: “PZ 4.3 O ohláškách manželství.” Acta Curiae Episcopalis Brunensis 9 (2012), Appendix 1, available also at: https://www.biskupstvi.cz/partikularni-zakon [accessed 24.08.2022].
Franciscus: “Litterae apostolicae motu proprio datae quibus nonnullae normae Codicis Iuris Canonici immutantur De concordia inter Codices.” Acta Apostolicae Sedis 108 (2016), pp. 602—606.
Konferencja biskupov Slovenska: “Normy Konferencie biskupov Slovenska, podľa ktorých sa má na Slovensku udeľovať dišpenz od kánonickej formy jednotným spôsobom,” https://www.kbs.sk/obsah/sekcia/h/dokumenty-avyhlasenia/p/dokumenty-kbs/c/dispenz-od-kanonickej-formy-slavenia-manzelstva-50 [accessed 25.08.2022].
Konferencja episkopatu Polski: “Dekret ogólny o przeprowadzaniu rozmów kanoniczno-duszpasterskich z narzeczonymi przed zawarciem małżeństwa kanonicznego (18.11.2019),” n. 14—15. Akta Konferencji Episkopatu Polski 31 (2020), pp. 28—80.
Košická arcidiecéza: Žiadosť o dišpenz / povolenie k sobášu, https://www.ke-arcidieceza.sk/sk/formulare [accessed 25.08.2022].
Österreichischen Bischofskonferenz: “Dekret über Bekanntmachung der Trauung (can. 1067).” Amtsblatt der Österreichischen Bischofskonferenz Nr. 1 vom 25. Jänner 1984, Document no. 3, p. 2.
Paulus VI: “Litterae apostolicae motu proprio datae Matrimonia mixta quibus normae de matrimoniis mixtis statuuntur.” Acta Apostolicae Sedis 62 (1970), pp. 257—263.
Sacra Congregatio pro Doctrina Fidei: Instructio de matrimoniis mixtis 18.03.1966), in Acta Apostolicae Sedis 58 (1966), pp. 235-239.
Österreichische Bischofskonferenz: “Ausführungsbestimmungen der österreichischen Bischofskonferenz für konfessionsverschiedene Eheschließungen nach dem neuen kirchlichen Gesetzbuch (Can. 1124-1128).” Amtsblatt der Österreichischen Bischofskonferenz, Nr. 1 vom 25. Jänner 1984, Document no. 4, p. 2.
Österreichische Bischofskonferenz: “Dekret über Bekanntmachung der Trauung (can. 1067).” Amtsblatt der Österreichischen Bischofskonferenz, Nr. 1 vom 25. Jänner 1984, Document no. 3, p. 2.
Österreichische Bischofskonferenz: “Dekret über die Dispens von der kan. Eheschließiungsform, can. 1127 § 2.” Amtsblatt der Österreichischen Bischofskonferenz, Nr. 11 vom 28. April 1994, I. Gesetze und Verordnungen, Document no. 3, p. 4.
Österreichische Bischofskonferenz: “Dekret über die rechtliche Ordnung konfessionsverschiedener Eheschließungen zwischen Katholiken und orientalischen Nichtkatholiken nach dem neuen kirchlichen Gesetzbuch (can. 1124—1128).” Amtsblatt der Österreichischen Bischofskonferenz, Nr. 2 vom 1. Juni 1984, Document no. 25, p. 13.
Österreichische Bischofskonferenz: “Dekret über die Weise der Versprechen bei Mischehen, can. 1126.” Amtsblatt der Österreichischen Bischofskonferenz, Nr. 12 vom 3. August 1994, II. Gesetze und Verordnungen, Document no. 3, p. 3.
Österreichische Bischofskonferenz: “Dekret über die rechtliche Ordnung religionsverschiedener Eheschließungen nach dem neuen kirchlichen Gesetzbuch (can. 1086 und can. 1129).” Amtsblatt der Österreichischen Bischofskonferenz, Nr. 2 vom 1. Juni 1984, Document no. 26, pp. 16—18.
Österreichische Bischofskonferenz: “Dekret zu den Trauungsverboten (can. 1071).” Amtsblatt der Österreichischen Bischofskonferenz, Nr. 2 vom 1. Juni 1984, Document no. 27, pp. 18—19.
Paulus VI: “Litterae apostolicae motu proprio datae Matrimonia mixta quibus normae de matrimoniis mixtis statuuntur.” Acta Apostolicae Sedis 62 (1970), pp. 257—263.
Sacra Congregatio pro Doctrina Fidei: “Instructio de matrimoniis mixtis (18.03.1966).” Acta Apostolicae Sedis 58 (1966), pp. 235—239.
Wir sind Kirche in Deutschland: “Bätzing: Nicht glücklich über Vatikan-Stellungnahme (16.03.2021),” https://www.wir-sind-kirche.de/?id=129&id_entry=8669 [accessed 26.08.2022].
Pobrania
Opublikowane
Numer
Dział
Licencja
Właściciele praw autorskich do nadesłanych tekstów udzielają Czytelnikowi prawa do korzystania z dokumentów pdf zgodnie z postanowieniami licencji Creative Commons 4.0 International License: Attribution-Share-Alike (CC BY-SA 4.0). Użytkownik może kopiować i redystrybuować materiał w dowolnym medium lub formacie oraz remiksować, przekształcać i wykorzystywać materiał w dowolnym celu.
1. Licencja
Wydawnictwo Uniwersytetu Śląskiego zapewnia natychmiastowy otwarty dostęp do treści swoich czasopism na licencji Creative Commons BY-SA 4.0 (http://creativecommons.org/licenses/by-sa/4.0/). Autorzy publikujący w tym czasopiśmie zachowują wszelkie prawa autorskie i zgadzają się na warunki wyżej wymienionej licencji CC BY-SA 4.0.
2. Oświadczenie Autora
Autor deklaruje, że artykuł jest oryginalny, napisany przez niego (i współautorów), nie był wcześniej publikowany, nie zawiera stwierdzeń niezgodnych z prawem, nie narusza praw innych osób, jest przedmiotem praw autorskich, które przysługują wyłącznie autorowi i jest wolny od wszelkich praw osób trzecich, a także, że autor uzyskał wszelkie niezbędne pisemne zgody na cytowanie z innych źródeł.
Jeśli artykuł zawiera materiał ilustracyjny (rysunki, zdjęcia, wykresy, mapy itp.), Autor oświadcza, że wskazane dzieła są jego dziełami autorskimi, nie naruszają niczyich praw (w tym osobistych, m.in. prawa do dysponowania wizerunkiem) i posiada do nich pełnię praw majątkowych. Powyższe dzieła udostępnia jako część artykułu na licencji „Creative Commons Uznanie autorstwa-Na tych samych warunkach 4.0 Międzynarodowe”.
UWAGA! Bez określenia sytuacji prawnej materiału ilustracyjnego oraz załączenia stosownych zgód właścicieli majątkowych praw autorskich publikacja nie zostanie przyjęta do opracowania redakcyjnego. Autor/autorka oświadcza równocześnie, że bierze na siebie wszelką odpowiedzialność w przypadku podania nieprawidłowych danych (także w zakresie pokrycia kosztów poniesionych przez Wydawnictwo UŚ oraz roszczeń finansowych stron trzecich).
3. Prawa użytkownika
Zgodnie z licencją CC BY-SA 4.0 użytkownicy mogą udostępniać (kopiować, rozpowszechniać i przekazywać) oraz adaptować (remiksować, przekształcać i tworzyć na podstawie materiału) artykuł w dowolnym celu, pod warunkiem, że oznaczą go w sposób określony przez autora lub licencjodawcę.
4. Współautorstwo
Jeśli artykuł został przygotowany wspólnie z innymi autorami, osoba zgłaszająca niniejszy formularz zapewnia, że została upoważniona przez wszystkich współautorów do podpisania niniejszej umowy w ich imieniu i zobowiązuje się poinformować swoich współautorów o warunkach tej umowy.
Oświadczam, że w przypadku nieuzgodnionego z redakcją i/lub wydawcą czasopisma wycofania przeze mnie tekstu z procesu wydawniczego lub skierowania go równolegle do innego wydawcy zgadzam się pokryć wszelkie koszty poniesione przez Uniwersytet Śląski w związku z procedowaniem mojego zgłoszenia (w tym m.in. koszty recenzji wydawniczych).
