On shaping the cultural face of the Cieszyn land
DOI:
https://doi.org/10.31261/GSS_SN.2021.12.02Keywords:
Cieszyn Silesia and its history, cultural and trade routes, monastic and princely settlements, artisans and job seekers as cultural carriers, shaping Cieszyn traditionAbstract
The article addresses the following topics: Cieszyn Silesia and its location at the crossroads of the most important trade and cultural routes, and their cultural significance, monastic and princely settlement; Vlachs as carriers of linguistic and cultural influences; the migration of the natives of Cieszyn motivated by the need to find work; the contacts of Cieszyn craftsmen with the neighboring regions and the consequences of these contacts in the sphere of cultural tradition.
References
Adamus A., 1925: Přehled dějin Těšínska za vlády Marie Terezie. Slezská Ostrava: nákladem vlastním.
Anonim tzw. Gall: Kronika polska, 1965. Przeł. R. Grodecki, wstępem i przypisami opatrzył M. Plezia. Wrocław: Ossolineum.
Broda J., 1974: Ośrodki sanetrarskie na Podbeskidziu. „Kalendarz Śląski” na rok 1975. Ostrawa.
Bystroń J.S., 1924: Pieśni ludu polskiego. Kraków: Księgarnia Geograficzna „Orbis”.
Bystroń J.S., 1947: Kultura ludowa. Warszawa: Trzaska, Evert i Michalski.
Chlebowczyk J., red., 1973: Cieszyn. Zarys rozwoju miasta i powiatu. Katowice: Wydawnictwo „Śląsk”.
Ciszewski S., 1922: Sól. „Wisła”, t. XXI, s. 81—83.
Drobiš D., 1961: Vliv obchodní cesty, zvané solná, na vznik osad. „Těšínsko”, r. 65(25), s. 11—18.
Gabriel F., 1967: Polská sůl ve Slezsku a na Moravě. „Slezský sborník”, s. 503—517.
Golec J., Bojda S., 1995: Słownik biograficzny Ziemi Cieszyńskiej. T. II. Cieszyn: nakł. autorów.
Grim E., 1910: Paweł Stalmach. Jego życie i działalność w świetle prawdy. Cieszyn: nakł. Dziedzictwa błog. Jana Sarkandra dla ludu polskiego na Śląsku.
Grobelný A., 1964: Z česko-polských vztahů koncem 18. a počátkem 19. století. Ostrava: Krajské nakladatelství.
Grobelný A., red., 1968: Ostravsko do roku 1848. Ostrava: Wydawnictwo Uniwersytetu Śląskiego.
„Gwiazdka Cieszyńska”, 1889.
Hławiczka K., 1977: Przenikanie i wzajemne wpływy elementów muzycznych polskich i czeskich w folklorze Cieszyńskim. W: Z zagadnień folkloru muzycznego na Śląsku Cieszyńskim. Red. B. Grodzińska-Ciałowicz, E. Giszter. Katowice: Wydawnictwo Uniwersytetu Śląskiego.
Hrozienčik J., 1981: Turčianski olejkári a šafraníci. Bratislava: Tatran.
Iwanek W., 1962: Polsko-czeskie związki artystyczne na terenie Śląska Cieszyńskiego. „Kalendarz Śląski” na rok 1963. Ostrawa.
Kadłubiec D., 1972: O kształcie i osadnictwie wsi cieszyńskich. W: Płyniesz Olzo. T. II: Zarys kultury materialnej ludu cieszyńskiego. Red. Idem. Ostrawa: Profil, s. 11—19.
Kadłubiec D., 2016: O kształcie i osadnictwie wsi cieszyńskich. W: Płyniesz Olzo. Monografia kultury ludowej Śląska Cieszyńskiego. Red. Idem. Wyd. 2 poszerz. i uaktual. Czeski Cieszyn: Kongres Polaków w Republice Czeskiej, s. 275—302.
Kadłubiec K.D., 1973: Gawędziarz cieszyński Józef Jeżowicz. Ostrava: Profil.
Kadłubiec K.D., 2015: W cieszyńskim mateczniku. Czeski Cieszyn: Kongres Polaków w Republice Czeskiej.
Kadłubiec K.D., 2017: Opowiado Anna Chybidziurowa. Bystřice: Ducatus Teschinensis.
Kadłubiec K.D., 2019: Od Cieszyna do Bogumina. Bystřice: Ducatus Teschinensis.
Kadłubiec K.D., red., 2018: Śpiywo Anna Chybidziurowa a jeji sómsiedzi. Bystřice: Ducatus Teschinensis.
Karger W., 1934: Znaleziska monet rzymskich na Śląsku Cieszyńskim. „Zaranie Śląskie”, z. 2, s. 101—102.
Kołek J., 1976: O pieśniczkach świeckich Adama Sikory. „Kalendarz Śląski” na rok 1977. Ostrawa.
Kołorz A., Datynie Dolne, maszynopis.
Kubisz J., 1928: Pamiętnik starego nauczyciela. Garść wspomnień z życia śląskiego w okresie budzącego się ruchu narodowego w b. Księstwie Cieszyńskim. Cieszyn: Wydawnictwo Towarzystwa Ewangelickiego.
Macůrek J., 1959: Valaši v západních Karpatech. Ostrava: Krajské nakladatelství.
Macurowa H., 1965: Výroba v minulosti města Jablunkova. „Těšínsko”, z. 15, s. 8—10.
Nehýbl J., 1953: Z kulturních styků slezsko-slovenských v 18. století. „Slezský sborník”, r. 51(11), s. 251—253.
Oszelda W., 1950: Związki Żywiecczyzny ze Śląskiem Cieszyńskim. „Zwrot”, nr 2, s. 11—12.
Paweł Stalmach. Fragmenty z „Pamiętnika”, 1964. W: Wspomnienia Cieszyniaków. Zebr. i oprac. L. Brożek. Warszawa: Instytut Wydawniczy Pax, s. 26—40.
Piegza K., 1970: Kilka dat z historii Jabłonkowa. „Kalendarz Śląski” na rok 1971. Ostrawa.
Piegza K., 1971: Ceramika cieszyńska. Czeski Cieszyn: Zarząd Główny Polskiego Związku Kulturalno-Oświatowego. Sekcja Folklorystyczna.
Pilorz A., 1983: Zapożyczenia romańskie w gwarze Śląska Cieszyńskiego. „Rocznik Cieszyński”, nr 4—5, s. 183—196.
Pitronová B., 1961: Emigrace slezských poddaných do Uher v první polovině 19. století. „Slezský sborník”, r. 59(19), s. 174—188.
Polonec A., 1974: Trenčianske drotárstvo a vzťahy českého ľudu k nemu. W: N. Otisková: Moravsko-slovenské vztahy v lidové kultuře. Ostrava: Nakladatelství „Profil”, s. 77—89.
Popiołek F., 1913: Dzieje Śląska Austryackiego. Z. 1. Cieszyn: Wydawnictwo Polskiego Towarzystwa Pedagogicznego na Śląsku.
Popiołek F., 1916: Dzieje Cieszyna z illustracyami. Cieszyn: Wydawnictwo Polskiego Towarzystwa Pedagogicznego.
Popiołek F., 1935: Ligotka Kameralna. Czeski Cieszyn: nakładem gminy Ligotki Kameralnej.
Popiołek F., 1939: Historia osadnictwa w Beskidzie Śląskim. Katowice: Instytut Śląski.
Popiołek F., 1950a: Najdawniejsze dzieje Cieszyna. „Zwrot”, nr 4, s. 2—4.
Popiołek F., 1950b: Początki miast w Księstwie Cieszyńskim. „Zwrot”, nr 6, s. 2—5.
Popiołek F., 1951a: Fragment z dziejów górali cieszyńskich i ich walki klasowej sprzed stu laty. „Zwrot”, nr 7, s. 3—5.
Popiołek F., 1951b: Szańce Jabłonkowskie i ich znaczenie w dziejach Śląska Cieszyńskiego. „Zwrot”, nr 10, s. 8.
Popiołek F., 1954: Z dziejów i walki wsi Karpętnej. „Zwrot”, nr 5, s. 2—3.
Popiołek K., 1976: Śląskie dzieje. Warszawa—Kraków: Państwowe Wydawnictwo Naukowe.
Pošvář J., 1964: Obchodní cesty v českých zemích, na Slovensku, ve Slezsku a v Polsku do 14.století. „Slezský sborník”, r. 62(22), s. 54—63.
Pośpiech J., Sochacka S., 1976: Lucjan Malinowski a Śląsk. Opole: Wydawnictwo Instytutu Śląskiego.
Prasek V., 1894: Dějiny knížectví Těšínského. Opava: nákladem vlastním.
Reinfuss R., 1972: Wpływ zawodów wędrownych na ukształtowanie się kultury ludowej w Karpatach. W: Studia z zakresu socjologii, etnografii i historii, ofiarowane Kazimierzowi Dobrowolskiemu. Kraków: Wydawnictwo Literackie, s. 143—152.
Šmerda M., 1968: Těšínsko před povstáním v roce 1766. Ostrava: Nakladatelství „Profil”.
Šťovíček J., 1973: Těšínské měďařské podniky v době pobělohorské. „Studie o Těšínsku”, II. Český Těšín: Wydawnictwo Instytutu Śląskiego.
Szczotka S., 1938: Stosunki Żywiecczyzny ze Śląskiem. Od XVI wieku do upadku Rzeczypospolitej. Katowice: Wydawnictwa Instytutu Śląskiego.
Szczotka S., 1939: Z dziejów stosunków polsko-morawskich. „Gronie”, nr 1, s. 38. Odbitka kwartalnika „Gronie”, Drukarnia P. Mitręgo w Cieszynie, s. 17.
Tacina J., 1974: Tkactwo ludowe w Oldrzychowicach. „Kalendarz Śląski” na rok 1975. Ostrawa.
Wantuła J., 1935a: Najdawniejszy chłopski ekslibris. Warszawa: Pracownia Graficzna Salezjańskiej Szkoły Rzemiosł.
Wantuła J., 1935b: Pamiętnik gazdy Jury Gajdzicy z Cisownicy. „Zaranie Śląskie”, z. 3, s. 146—148.
Wantuła J., 1952: Sanetrorze. „Zwrot”, nr 5, s. 15—16.
Winkler J., 1974: Národopisné obrázky z Jablunkovska. „Studie o Těsínsku”, t. III, Muzeum Těšínska v Českém Těšíně, s. 325—355.
Downloads
Published
How to Cite
Issue
Section
License
The Copyright Owners of the submitted texts grant the Reader the right to use the pdf documents under the provisions of the Creative Commons 4.0 International License: Attribution-Share-Alike (CC BY-SA). The user can copy and redistribute the material in any medium or format and remix, transform, and build upon the material for any purpose.
1. License
The University of Silesia Press provides immediate open access to journal’s content under the Creative Commons BY-SA 4.0 license (http://creativecommons.org/licenses/by-sa/4.0/). Authors who publish with this journal retain all copyrights and agree to the terms of the above-mentioned CC BY-SA 4.0 license.
2. Author’s Warranties
The author warrants that the article is original, written by stated author/s, has not been published before, contains no unlawful statements, does not infringe the rights of others, is subject to copyright that is vested exclusively in the author and free of any third party rights, and that any necessary written permissions to quote from other sources have been obtained by the author/s.
If the article contains illustrative material (drawings, photos, graphs, maps), the author declares that the said works are of his authorship, they do not infringe the rights of the third party (including personal rights, i.a. the authorization to reproduce physical likeness) and the author holds exclusive proprietary copyrights. The author publishes the above works as part of the article under the licence "Creative Commons Attribution-ShareAlike 4.0 International".
ATTENTION! When the legal situation of the illustrative material has not been determined and the necessary consent has not been granted by the proprietary copyrights holders, the submitted material will not be accepted for editorial process. At the same time the author takes full responsibility for providing false data (this also regards covering the costs incurred by the University of Silesia Press and financial claims of the third party).
3. User Rights
Under the CC BY-SA 4.0 license, the users are free to share (copy, distribute and transmit the contribution) and adapt (remix, transform, and build upon the material) the article for any purpose, provided they attribute the contribution in the manner specified by the author or licensor.
4. Co-Authorship
If the article was prepared jointly with other authors, the signatory of this form warrants that he/she has been authorized by all co-authors to sign this agreement on their behalf, and agrees to inform his/her co-authors of the terms of this agreement.
I hereby declare that in the event of withdrawal of the text from the publishing process or submitting it to another publisher without agreement from the editorial office, I agree to cover all costs incurred by the University of Silesia in connection with my application.
