Wykładniki ukonkretnienia języka w narracjach mężczyzn uzależnionych od alkoholu
DOI:
https://doi.org/10.31261/LOGOPEDIASILESIANA.2021.10.01.02Słowa kluczowe:
uzależnienie od alkoholu, zachowania językowe w chorobie alkoholowej, wykładniki ukonkretnienia językaAbstrakt
Uzależnienie od alkoholu jest chorobą przewlekłą, która prowadzi do uszkodzenia różnych organów i układów w organizmie człowieka, w tym uszkodzenia ośrodkowego układu nerwowego. Toksyczne działanie alkoholu na mózg powoduje zaburzenia poznawcze i zaburzenia funkcji językowych. W artykule zaprezentowano wykładniki ukonkretnienia języka pojawiające się w wybranych wypowiedziach narracyjnych trzech mężczyzn uzależnionych od alkoholu, poddawanych terapii uzależnienia alkoholowego i zachowujących abstynencję.
Bibliografia
Beatty, W.W., Tivis, R., Stott, H.D., Nixon, S.J., Parsons, O.A. (2000). Neuropsyhological deficits in sober alcoholics: influences of chronicity and recent alcohol consumption. Alcoholism, Clinical and Experimental Research, 24, 149–154.
Bechara, A., Dolan, S., Denburg, N., Hindes, A., Anderson, S.W. (2001). Decision-making deficits, linked to a dysfunctional ventromedial prefrontal cortex, revealed in alcohol and stimulant abusers. Neuropsychology, 39, 376–389.
Bernstein, B. (1980). Odtwarzanie kultury. Tłum. Z. Bokszański, A. Piotrowski, Warszawa: Państwowy Instytut Wydawniczy.
Blume, A.W., Schmaling, K.B., Marlatt, G.A. (2005). Memory, executive cognitive function, and readiness to change drinking behavior. Addictive Behaviors, 30, 301–314.
Bokus, B. (1991). Tworzenie opowiadań przez dzieci. O linii i polu narracji. Kielce: Energeia.
Bokus, B. (2000). Świat fabuły w narracji dziecięcej. Warszawa: Energeia.
Ciszewska-Psujek, U. (2017a). Zaburzenia językowe w uzależnieniu od alkoholu – w poszukiwaniu metodologii badawczej. Logopedia, 46, 175–192.
Ciszewska-Psujek, U. (2017b). Sprawność narracyjna w chorobie alkoholowej. Logopedia Silesiana, 6, 159–188.
Ciszewska-Psujek, U. (2018a). Zaburzenia językowe w przebiegu choroby alkoholowej – obraz i dynamika. Logopedia Silesiana, 7, 56–80.
Ciszewska-Psujek, U. (2018b). Językowe wykładniki poznawczej deterioracji w chorobie alkoholowej. W: M. Marczewska, A. Kasprzyk (red.), Język – umysł –poznanie. W poszukiwaniu uniwersaliów (s. 33–46). Kielce: Kieleckie Towarzystwo Naukowe.
Ciszewska-Psujek, U. (2019a). Zaburzenia językowe w chorobie alkoholowej – egzemplifikacja. W: J. Nyćkowiak, J. Leśny (red.), Badania i rozwój młodych naukowców w Polsce. Cz. 2: Nauki medyczne i nauki o zdrowiu (s. 41–48). Poznań: Wydawnictwo Młodzi Naukowcy.
Ciszewska-Psujek, U. (2019b). Uzależnienie od alkoholu – diagnoza, klasyfikacje, terminologia. Przegląd literatury. W: J. Nyćkowiak, J. Leśny (red.), Badania i rozwój młodych naukowców w Polsce. Cz. 2: Nauki medyczne i nauki o zdrowiu (s. 49–55). Poznań: Wydawnictwo Młodzi Naukowcy.
Ciszewska-Psujek, U. (2020). Strategie kompensacyjne w zachowaniach językowych mężczyzn uzależnionych od alkoholu. Logopedia Silesiana, 9, 15–28. https://doi.org/10.31261/LOGOPEDIASILESIANA.2020.09.17.
Ciszewska-Psujek, U. (w druku). Narracja w chorobie alkoholowej [artykuł pokonferencyjny, Ogólnopolska Konferencja Naukowa „Narracja w teorii i praktyce logopedycznej”, Ośrodek Logopedyczny Instytutu Polonistyki i Neofilologii Uniwersytetu Przyrodniczo-Humanistycznego w Siedlcach, Siedlecki Oddział Terenowy Polskiego Towarzystwa Logopedycznego, 2018 rok].
Crews, F.T., et al. (2005). Alcoholic neurobiology: changes in dependence and recovery. Alcoholism. Clinical and Experimental Research, 29, 1504–1513.
Cunha, P.J., Novaes, M.A. (2004). Neurocognitive assessment in alcohol abuse and dependence: implications for treatment. Revista Brasileira de Psiquiatria, 26, 23–27.
Dao-Castellana, M.H., et al. (1998). Frontal dysfunction in neurologically normal chronic alcoholic subjects: metabolic and neuropsychological findings. Psychological Medicine, 28, 1039–1048.
Dukaj, J. (2009). Wroniec. Kraków: Wydawnictwo Literackie.
Eckardt, M.E., et al. (1998). Effects of moderate alcohol consumption on the central nervous system. Alcoholism. Clinical and Experimental Research, 22, 998–1040.
Grabias, S. (2003). Język w zachowaniach społecznych. Lublin: Wydawnictwo Uniwersytetu Marii Curie-Skłodowskiej.
Grabias, S. (2012). Teoria zaburzeń mowy. Perspektywy badań, typologie zaburzeń, procedury postępowania logopedycznego. W: S. Grabias, Z.M. Kurkowski (red.), Logopedia. Teoria zaburzeń mowy (s. 15–72). Lublin: Wydawnictwo Uniwersytetu Marii Curie-Skłodowskiej.
Grabias, S., Kurkowski, Z.M., Woźniak, T. (2002). Logopedyczny test przesiewowy dla dzieci w wieku szkolnym. Lublin: Wydawnictwo Uniwersytetu Marii Curie-Skłodowskiej.
Jodzio, K. (2008). Neuropsychologia intencjonalnego działania. Koncepcje funkcji wykonawczych. Warszawa: Scholar.
Kopera, M., Wojnar, M., Szelenberger, W. (2011). Czynniki wpływające na funkcjonowanie poznawcze u osób uzależnionych od alkoholu. Alkoholizm i Narkomania, 24(1), 39–52.
Lezak, M. (1995). Neuropsychological assessment. New York: Oxford University Press.
Maruszewski, M. (1970). Mowa a mózg. Zagadnienia neuropsychologiczne. Warszawa: PWN.
Noël, X., et al. (2002). Contribution of frontal cerebral blood flow measured by 99mTcbicisate SPECT and executive function deficits to predicting treatment outcome in alcohol-dependent patients. Alcohol and Alcoholism, 37, 347–354.
Nowakowska, K., Jabłkowska, K., Borkowska, A. (2007). Zaburzenia funkcji poznawczych pacjentów uzależnionych od alkoholu. Psychiatria Polska, 5(41), 693–703.
Obuchowski, K. (1970). Kody orientacji i struktura procesów emocjonalnych. Warszawa: PWN.
Panasiuk, J. (2012). Afazja a interakcja. Tekst – metatekst – kontekst. Lublin: Wydawnictwo Uniwersytetu Marii Curie-Skłodowskiej.
Panasiuk J. (2015). Postępowanie logopedyczne w przypadku zespołu psychoorganicznego czołowego. W: S. Grabias, J. Panasiuk, T. Woźniak (red.), Logopedia. Standardy postępowania logopedycznego (s. 1025–1058). Lublin: Wydawnictwo Uniwersytetu Marii Curie-Skłodowskiej.
Pawłow, I.P. (1952). Wykłady o czynności mózgu. Przeł. S. Miller. Oprac. J. Konorski. Warszawa: Państwowy Zakład Wydawnictw Lekarskich.
Pierucci-Lagha, A., Derouesne, C. (2003). Alcoholism and aging. 2: Alcoholic dementia or alcoholic cognitive impairment? Psychology Neuropsychiatry, 1, 237–249.
Rosenbloom, M.J., O’Reilly, A., Sassoon, S.A., Sullivan, E.V., Pfefferbaum, A. (2005). Persistent cognitive deficits in community-treated alcoholic men and women volunteering for research: limited contribution from psychiatric comorbidity. Journal of Studies on Alcohol and Drugs, 66, 254–265.
Ryszkowski, A., et al. (2015). Objawy i skutki nadużywania alkoholu. Journal of Clinical Healthcare, 1, 2–6.
Trzebiński, J. (2002). Narracyjne konstruowanie rzeczywistości. W: J. Trzebiński (red.), Narracja jako sposób rozumienia świata (s. 17–42). Gdańsk: Gdańskie Wydawnictwo Psychologiczne.
Woronowicz, B.T. (1998). Alkoholizm jest chorobą. Warszawa: Państwowa Agencja Rozwiązywania Problemów Alkoholowych
Pobrania
Opublikowane
Jak cytować
Numer
Dział
Licencja
Właściciele praw autorskich do nadesłanych tekstów udzielają Czytelnikowi prawa do korzystania z dokumentów pdf zgodnie z postanowieniami licencji Creative Commons 4.0 International License: Attribution-Share-Alike (CC BY-SA 4.0). Użytkownik może kopiować i redystrybuować materiał w dowolnym medium lub formacie oraz remiksować, przekształcać i wykorzystywać materiał w dowolnym celu.
1. Licencja
Wydawnictwo Uniwersytetu Śląskiego zapewnia natychmiastowy otwarty dostęp do treści swoich czasopism na licencji Creative Commons BY-SA 4.0 (http://creativecommons.org/licenses/by-sa/4.0/). Autorzy publikujący w tym czasopiśmie zachowują wszelkie prawa autorskie i zgadzają się na warunki wyżej wymienionej licencji CC BY-SA 4.0.
2. Oświadczenie Autora
Autor deklaruje, że artykuł jest oryginalny, napisany przez niego (i współautorów), nie był wcześniej publikowany, nie zawiera stwierdzeń niezgodnych z prawem, nie narusza praw innych osób, jest przedmiotem praw autorskich, które przysługują wyłącznie autorowi i jest wolny od wszelkich praw osób trzecich, a także, że autor uzyskał wszelkie niezbędne pisemne zgody na cytowanie z innych źródeł.
Jeśli artykuł zawiera materiał ilustracyjny (rysunki, zdjęcia, wykresy, mapy itp.), Autor oświadcza, że wskazane dzieła są jego dziełami autorskimi, nie naruszają niczyich praw (w tym osobistych, m.in. prawa do dysponowania wizerunkiem) i posiada do nich pełnię praw majątkowych. Powyższe dzieła udostępnia jako część artykułu na licencji „Creative Commons Uznanie autorstwa-Na tych samych warunkach 4.0 Międzynarodowe”.
UWAGA! Bez określenia sytuacji prawnej materiału ilustracyjnego oraz załączenia stosownych zgód właścicieli majątkowych praw autorskich publikacja nie zostanie przyjęta do opracowania redakcyjnego. Autor/autorka oświadcza równocześnie, że bierze na siebie wszelką odpowiedzialność w przypadku podania nieprawidłowych danych (także w zakresie pokrycia kosztów poniesionych przez Wydawnictwo UŚ oraz roszczeń finansowych stron trzecich).
3. Prawa użytkownika
Zgodnie z licencją CC BY-SA 4.0 użytkownicy mogą udostępniać (kopiować, rozpowszechniać i przekazywać) oraz adaptować (remiksować, przekształcać i tworzyć na podstawie materiału) artykuł w dowolnym celu, pod warunkiem, że oznaczą go w sposób określony przez autora lub licencjodawcę.
4. Współautorstwo
Jeśli artykuł został przygotowany wspólnie z innymi autorami, osoba zgłaszająca niniejszy formularz zapewnia, że została upoważniona przez wszystkich współautorów do podpisania niniejszej umowy w ich imieniu i zobowiązuje się poinformować swoich współautorów o warunkach tej umowy.
Oświadczam, że w przypadku nieuzgodnionego z redakcją i/lub wydawcą czasopisma wycofania przeze mnie tekstu z procesu wydawniczego lub skierowania go równolegle do innego wydawcy zgadzam się pokryć wszelkie koszty poniesione przez Uniwersytet Śląski w związku z procedowaniem mojego zgłoszenia (w tym m.in. koszty recenzji wydawniczych).
