Nauka mowy przełykowej po całkowitym usunięciu krtani. Studium przypadku

Autor

DOI:

https://doi.org/10.31261/LOGOPEDIASILESIANA.2021.10.02.01

Słowa kluczowe:

laryngektomia, mowa przełykowa, ćwiczenia mowy przełykowej, psychoonkologia, onkologopedia

Abstrakt

Dla wielu logopedów, niezależnie od stażu pracy, podjęcie terapii z pacjentem po całkowitym usunięciu krtani stanowi ogromne wyzwanie, któremu nierzadko nie umieją sprostać. Taki stan rzeczy jest spowodowany wciąż niewielką liczbą praktycznych opracowań zawierających szczegółowe wskazówki dotyczące terapii po laryngektomii. W artykule przedstawiono szczegółowe zalecenia dotyczące terapii mowy przełykowej wraz z objaśnieniem przyczyn możliwych niepowodzeń podczas procesu rehabilitacji głosu i mowy. Omówiono możliwe działania począwszy od kilku dób od operacji usunięcia krtani aż do momentu trenowania prozodycznych elementów mowy.

Bibliografia

Barunow-Wojewódzki, A., Marszałek, S., Rychlewski, T. (2005). Kompleksowa rehabilitacja chorych po całkowitym usunięciu krtani. Poznań: Akademia Wychowania Fizycznego im. Eugeniusza Piaseckiego.

Betlejewski, S., Sinkiewicz, A. (2009). Opieka pielęgniarska po zabiegach chirurgicznych krtani. W: A. Sinkiewicz (red.), Pacjent po operacji krtani (s. 121–131). Bydgoszcz: Bydgoskie Towarzystwo Laryngektomowanych.

Fabczak, M. (2017). Jak mówić bez krtani? Logotomy w służbie laryngektomowanym. Białystok: Prymat.

Gretkowski, A. (2017). Problemy psychoonkologiczne chorego na raka krtani – próba pomocy i wsparcia. W: E. Jeżewska–Krasnodębska, B. Skałbania (red.), Diagnoza i terapia w pracy logopedy i nauczyciela terapeuty. Konteksty teoretyczne i praktyka (s. 137–151). Kraków: Impuls.

Hamerlińska-Latecka, A. (2015a). Onkologopedia. Logopedia wobec chorób nowotworowych. Bydgoszcz: Wydawnictwo Uniwersytetu Kazimierza Wielkiego.

Hamerlińska-Latecka, A. (2015b). Rehabilitacja logopedyczna osób po laryngektomii całkowitej. Materiały szkoleniowe. Bydgoszcz: Centrum Terapii Dobra Mowa.

Juczyński, Z. (2000). Radzenie sobie ze stresem spowodowanym chorobą nowotworową. W: K. de Walden-Gałuszko (red.), Psychoonkologia (s. 23–44). Kraków: Biblioteka Psychiatrii Polskiej.

Kamuda-Lentak, J. (2008). Standard postępowania logopedycznego w przypadku osób laryngektomowanych. Logopedia. Standardy Postępowania, 37, 207–216.

Kozłowska, M. (2015). Postępowanie logopedyczne w przypadku osób laryngektomowanych. W: S. Grabias, T. Woźniak, J. Panasiuk (red.), Logopedia. Standardy postępowania logopedycznego. Podręcznik akademicki (s. 780–794). Lublin: Wydawnictwo Uniwersytetu Marii Curie-Skłodowskiej.

Kübler-Ross, E. (1979). Rozmowy o śmierci i umieraniu. Warszawa: Pax.

Lipiak, E. (2005). Głos przełykowy. W: A. Barunow-Wojewódzki, S. Marszałek, T. Rychlewski, Kompleksowa rehabilitacja chorych po całkowitym usunięciu krtani (s. 71–90). Poznań: Akademia Wychowania Fizycznego im. Eugeniusza Piaseckiego.

Lipiec, D. (2008). Głos i mowa osób po laryngektomii. W: J. Porayski–Pomsta (red.), Diagnoza i terapia w logopedii (s. 147–159). Warszawa: Elipsa.

Mackiewicz-Nartowicz, H., Mackiewicz-Milewska, M. (2009). Epidemiologia, etiologia i diagnostyka raka krtani. W: A. Sinkiewicz (red.), Pacjent po operacji krtani (s. 11–17). Bydgoszcz: Bydgoskie Towarzystwo Laryngektomowanych.

Majszyk, D., Bruzgielewicz, A., Osuch-Wójcikiewicz, E. (2014). Rak krtani – epidemiologia i etiologia. Polski Przegląd Otorynolaryngologiczny, 3, 186–188.

Maniecka-Aleksandrowicz, B. (2002). Głos i rehabilitacja głosu u chorych po leczeniu raka krtani i gardła dolnego. W: G. Janczewski, E. Osuch-Wójcikiewicz (red.), Rak krtani i gardła dolnego (s. 229–239). Bielsko-Biała: Alfa-Medica Press.

Pruszewicz, A. (red.). (1992). Foniatria kliniczna. Warszawa: Państwowy Zakład Wydawnictw Lekarskich.

Pruszewicz, A., Obrębowski, A., Kraśny, J. (2012). Zasady rehabilitacji chorych po chirurgicznym leczeniu zmian nowotworowych krtani (całkowite i częściowe laryngektomie). W: A. Obrębowski (red.), Wprowadzenie do neurologopedii (s. 381–388). Poznań: Termedia.

Sinkiewicz, A., Mackiewicz-Nartowicz, H. (2009). Zmiany funkcjonowania narządów po laryngektomii całkowitej. W: A. Sinkiewicz (red.), Pacjent po operacji krtani (s. 51–62). Bydgoszcz: Bydgoskie Towarzystwo Laryngektomowanych.

Sokal, W. (2011). Możliwości komunikacji werbalnej chorych po całkowitym usunięciu krtani. Poznań: Uniwersytet Medyczny im. Karola Marcinkowskiego.

Walden-Gałuszko, K. de (2011). Psychoonkologia w praktyce klinicznej. Warszawa: Wydawnictwo Lekarskie PZWL.

Zatoński, W., Zatoński, T. (2002). Epidemiologia nowotworów złośliwych krtani. W: G. Janczewski, E. Osuch-Wójcikiewicz (red.), Rak krtani i gardła dolnego (s. 15–29). Bielsko-Biała: Alfa-Medica Press.

Pobrania

Opublikowane

2021-12-31

Jak cytować

Kokot, M. (2021). Nauka mowy przełykowej po całkowitym usunięciu krtani. Studium przypadku. Logopedia Silesiana, 10(2), 1–34. https://doi.org/10.31261/LOGOPEDIASILESIANA.2021.10.02.01

Numer

Tom 10 Nr 2 (2021): Logopedia Silesiana nr 10.2 (10.2/2021)

Dział

Artykuły

Licencja

Właściciele praw autorskich do nadesłanych tekstów udzielają Czytelnikowi prawa do korzystania z dokumentów pdf zgodnie z postanowieniami licencji Creative Commons 4.0 International License: Attribution-Share-Alike (CC BY-SA 4.0). Użytkownik może kopiować i redystrybuować materiał w dowolnym medium lub formacie oraz remiksować, przekształcać i wykorzystywać materiał w dowolnym celu.

1. Licencja

Wydawnictwo Uniwersytetu Śląskiego zapewnia natychmiastowy otwarty dostęp do treści swoich czasopism na licencji Creative Commons BY-SA 4.0 (http://creativecommons.org/licenses/by-sa/4.0/). Autorzy publikujący w tym czasopiśmie zachowują wszelkie prawa autorskie i zgadzają się na warunki wyżej wymienionej licencji CC BY-SA 4.0.

2. Oświadczenie Autora

Autor deklaruje, że artykuł jest oryginalny, napisany przez niego (i współautorów), nie był wcześniej publikowany, nie zawiera stwierdzeń niezgodnych z prawem, nie narusza praw innych osób, jest przedmiotem praw autorskich, które przysługują wyłącznie autorowi i jest wolny od wszelkich praw osób trzecich, a także, że autor uzyskał wszelkie niezbędne pisemne zgody na cytowanie z innych źródeł.

Jeśli artykuł zawiera materiał ilustracyjny (rysunki, zdjęcia, wykresy, mapy itp.), Autor oświadcza, że wskazane dzieła są jego dziełami autorskimi, nie naruszają niczyich praw (w tym osobistych, m.in. prawa do dysponowania wizerunkiem) i posiada do nich pełnię praw majątkowych. Powyższe dzieła udostępnia jako część artykułu na licencji „Creative Commons Uznanie autorstwa-Na tych samych warunkach 4.0 Międzynarodowe”.

UWAGA! Bez określenia sytuacji prawnej materiału ilustracyjnego oraz załączenia stosownych zgód właścicieli majątkowych praw autorskich publikacja nie zostanie przyjęta do opracowania redakcyjnego. Autor/autorka oświadcza równocześnie, że bierze na siebie wszelką odpowiedzialność w przypadku podania nieprawidłowych danych (także w zakresie pokrycia kosztów poniesionych przez Wydawnictwo UŚ oraz roszczeń finansowych stron trzecich).

3. Prawa użytkownika

Zgodnie z licencją CC BY-SA 4.0 użytkownicy mogą udostępniać (kopiować, rozpowszechniać i przekazywać) oraz adaptować (remiksować, przekształcać i tworzyć na podstawie materiału) artykuł w dowolnym celu, pod warunkiem, że oznaczą go w sposób określony przez autora lub licencjodawcę.

4. Współautorstwo

Jeśli artykuł został przygotowany wspólnie z innymi autorami, osoba zgłaszająca niniejszy formularz zapewnia, że została upoważniona przez wszystkich współautorów do podpisania niniejszej umowy w ich imieniu i zobowiązuje się poinformować swoich współautorów o warunkach tej umowy.

Oświadczam, że w przypadku nieuzgodnionego z redakcją i/lub wydawcą czasopisma wycofania przeze mnie tekstu z procesu wydawniczego lub skierowania go równolegle do innego wydawcy zgadzam się pokryć wszelkie koszty poniesione przez Uniwersytet Śląski w związku z procedowaniem mojego zgłoszenia (w tym m.in. koszty recenzji wydawniczych).