Rozważania nad normą w logopedii

Autor

DOI:

https://doi.org/10.31261/LOGOPEDIASILESIANA.2022.11.02.01

Słowa kluczowe:

logopedia, mowa, język, normy, zaburzenia mowy, diagnoza

Abstrakt

Artykuł poświęcony jest różnym aspektom normy w logopedii. Celem założonym w artykule jest wskazanie złożoności poruszanej problematyki. Autorka rozważa uwarunkowania zachowań językowych i komunikacyjnych oraz związane z nimi sposoby opisu normy. Odnosi się do językowego, biologicznego i psychologicznego ujęcia normy. Wiedzę i doświadczenie pozwalające na uzgodnienie znaczeń dotyczących nazw zaburzeń, uwzględnienie interdyscyplinarnych sposobów definiowania normy traktuje jako niezbędny warunek poprawnej diagnozy i terapii osób z zaburzeniami mowy o różnej etiologii. Z tego wynika istotność zapewnienia odpowiednich standardów kształcenia, przygotowującego do samodzielnego, trafnego i rzetelnego diagnozowania i usprawniania logopedycznego

Biogram autora

Olga Jauer-Niworowska - Uniwersytet Warszawski

Dr hab. psycholog kliniczny, logopeda. Kierownik Zakładu Logopedii i Emisji Głosu Instytutu Polonistyki Stosowanej Uniwersytetu Warszawskiego. Autorka lub współautorka badań i publikacji naukowych (m.in. Dyzartria nabyta, Warszawa 2009, Zaburzenia mowy u osób z chorobą Parkinsona – nie tylko dyzartria, Warszawa 2016, Psychologiczno-motoryczne podejście do diagnozy i terapii osób z dyzartrią, Warszawa 2021).

Prowadzi wykłady na kierunku Logopedia Ogólna i Kliniczna UW i WUM, współpracuje dydaktycznie z Akademią Pedagogiki Specjalnej i Uczelnią Łazarskiego.

Pracuje jako logopeda z osobami dorosłymi z neurogennymi zaburzeniami mowy. Zainteresowania naukowe - neurogenne (szczególnie motoryczne) zaburzenia mowy ― uwarunkowania psychologiczne/ neuropsychologiczne.

Bibliografia

Antonovsky, A. (1991). Health, stress and coping. New perspectives on mental and physical well-being. Jossey-Bass Publishers.

Białecka-Pikul, M. (2007). O potrzebie nowego spojrzenia na zaburzenia rozwoju. Sztuka Leczenia, 14 (1–2), 13–24.

Brzezińska, A. I. (2020). Rozwój w okresie dzieciństwa i dorastania. Środowisko rozwoju, zadania rozwojowe, nabywane kompetencje. W: I. Grzegorzewska, L. Cierpiałkowska, A. R. Borkowska (red.), Psychologia kliniczna dzieci i młodzieży (s. 63–107). Wydawnictwo Naukowe PWN.

Brzeziński, J. M. (2019). Metodologia badań psychologicznych. Wydawnictwo Naukowe PWN.

Czaplewska, E. (2012). Diagnoza zaburzeń rozwoju artykulacji. W: E. Czaplewska, S. Milewski (red.), Diagnoza logopedyczna (s. 65–120). Gdańskie Wydawnictwo Psychologiczne.

Danielewiczowa, M. (2016). Dosięgnąć przedmiotu. Rzecz o Ferdynandzie de Saussurze. Wydawnictwo Uniwersytetu Warszawskiego.

Gorbaniuk, O. (2016). Wykorzystanie procedury sędziów kompetentnych w naukach społecznych i możliwości jej oceny psychometrycznej za pomocą narzędzi dostępnych w Statistica. www.media.statsoft.pl/pdf/czytelnia/wykorzystywanie_procedury_sedziow_kompetentnych.pdf.

Jauer-Niworowska, O., Emiluta-Rozya, D. (2021). Logopedyczne i psychologiczne aspekty diagnozowania zaburzeń mowy. Wydawnictwo Akademii Pedagogiki Specjalnej.

Kazanecka, E., Borowiec, A., Szkiełkowska, A. (2015). Czynność nadgłośniowa gardła i krtani towarzysząca wyrażaniu emocji. Nowa Audiofonologia, 4(1), 55–59.

Kielar-Turska, M., Lasota, A. (2010). Strategie komunikacyjne stosowane przez matki w interakcji z małym dzieckiem. Psychologia Rozwojowa, 15(1), 47–60.

Liberek, J. (2021). Norma językowa jako fakt społeczny fundowany na uzusie. Uwagi w kontekście Słownika właściwych użyć języka. Język Polski, 2, 34–48. https://doi.org/10.31286/JP.101.2.3

Markowski, A. (2018). Kultura języka polskiego. Teoria. Zagadnienia leksykalne. Wydawnictwo Naukowe PWN.

Michalik, M. (2020). Sprawności językowe w ujęciu lingwistyki edukacyjnej a wybrane problemy logopedii artystycznej. W: B. Kamińska, S. Milewski (red.), Logopedia artystyczna (s. 69–77). Harmonia Universalis.

Pisarek, W., Reczek, J. (2000). Norma językowa. W: S. Urbańczyk, M. Kucała (red.), Encyklopedia języka polskiego (s. 253–254), Ossolineum.

Przybyla, O., Woźniak, T. (2015). Raport Projektu NetQues for Speech and Language Therapy Education in Europe. Logopedia Silesiana, 4, 415–438.

Sambor, B. (2017). Skaza dykcyjna czy wada wymowy? Analiza badań realizacji fonemów spółgłoskowych u młodych adeptów sztuki teatralnej [niepublikowana rozprawa doktorska] Uniwersytet Śląski w Katowicach.

Szkiełkowska, A., Miaśkiewicz B. (2014). Zastosowanie testu uwagi i lateralizacji słuchowej w dysfonii dziecięcej. Otorynolaryngologia, 13(4), 197–204.

Wysocka, M. (2013). Metody terapii czynnościowych zaburzeń głosu. Logopedia, 42, 193–202

Pobrania

Opublikowane

2023-01-10

Jak cytować

Jauer-Niworowska, O. (2023). Rozważania nad normą w logopedii. Logopedia Silesiana, 11(2), 1–22. https://doi.org/10.31261/LOGOPEDIASILESIANA.2022.11.02.01

Numer

Tom 11 Nr 2 (2022): Logopedia Silesiana

Dział

Artykuły

Licencja

Właściciele praw autorskich do nadesłanych tekstów udzielają Czytelnikowi prawa do korzystania z dokumentów pdf zgodnie z postanowieniami licencji Creative Commons 4.0 International License: Attribution-Share-Alike (CC BY-SA 4.0). Użytkownik może kopiować i redystrybuować materiał w dowolnym medium lub formacie oraz remiksować, przekształcać i wykorzystywać materiał w dowolnym celu.

1. Licencja

Wydawnictwo Uniwersytetu Śląskiego zapewnia natychmiastowy otwarty dostęp do treści swoich czasopism na licencji Creative Commons BY-SA 4.0 (http://creativecommons.org/licenses/by-sa/4.0/). Autorzy publikujący w tym czasopiśmie zachowują wszelkie prawa autorskie i zgadzają się na warunki wyżej wymienionej licencji CC BY-SA 4.0.

2. Oświadczenie Autora

Autor deklaruje, że artykuł jest oryginalny, napisany przez niego (i współautorów), nie był wcześniej publikowany, nie zawiera stwierdzeń niezgodnych z prawem, nie narusza praw innych osób, jest przedmiotem praw autorskich, które przysługują wyłącznie autorowi i jest wolny od wszelkich praw osób trzecich, a także, że autor uzyskał wszelkie niezbędne pisemne zgody na cytowanie z innych źródeł.

Jeśli artykuł zawiera materiał ilustracyjny (rysunki, zdjęcia, wykresy, mapy itp.), Autor oświadcza, że wskazane dzieła są jego dziełami autorskimi, nie naruszają niczyich praw (w tym osobistych, m.in. prawa do dysponowania wizerunkiem) i posiada do nich pełnię praw majątkowych. Powyższe dzieła udostępnia jako część artykułu na licencji „Creative Commons Uznanie autorstwa-Na tych samych warunkach 4.0 Międzynarodowe”.

UWAGA! Bez określenia sytuacji prawnej materiału ilustracyjnego oraz załączenia stosownych zgód właścicieli majątkowych praw autorskich publikacja nie zostanie przyjęta do opracowania redakcyjnego. Autor/autorka oświadcza równocześnie, że bierze na siebie wszelką odpowiedzialność w przypadku podania nieprawidłowych danych (także w zakresie pokrycia kosztów poniesionych przez Wydawnictwo UŚ oraz roszczeń finansowych stron trzecich).

3. Prawa użytkownika

Zgodnie z licencją CC BY-SA 4.0 użytkownicy mogą udostępniać (kopiować, rozpowszechniać i przekazywać) oraz adaptować (remiksować, przekształcać i tworzyć na podstawie materiału) artykuł w dowolnym celu, pod warunkiem, że oznaczą go w sposób określony przez autora lub licencjodawcę.

4. Współautorstwo

Jeśli artykuł został przygotowany wspólnie z innymi autorami, osoba zgłaszająca niniejszy formularz zapewnia, że została upoważniona przez wszystkich współautorów do podpisania niniejszej umowy w ich imieniu i zobowiązuje się poinformować swoich współautorów o warunkach tej umowy.

Oświadczam, że w przypadku nieuzgodnionego z redakcją i/lub wydawcą czasopisma wycofania przeze mnie tekstu z procesu wydawniczego lub skierowania go równolegle do innego wydawcy zgadzam się pokryć wszelkie koszty poniesione przez Uniwersytet Śląski w związku z procedowaniem mojego zgłoszenia (w tym m.in. koszty recenzji wydawniczych).