Zaburzenia formy i treści wypowiedzi w dialogu i narracji schizofatycznej. Implikacje terapeutyczne
DOI:
https://doi.org/10.31261/LOGOPEDIASILESIANA.2022.11.02.07Słowa kluczowe:
schizofrenia, schizofazja, terapia schizofazjiAbstrakt
Zaburzenia językowe w schizofrenii mają stałe miejsce w klasyfikacjach zaburzeń językowych. Wciąż jednak brakuje standardów postępowania logopedycznego pozwalających na przeprowadzenie sprawnej procedury terapeutycznej. Autor w prezentowanym artykule odniósł się do schizofazji interpretowanej jako zaburzenie treści i formy wypowiedzi. Zarówno treść, jak i forma wypowiedzi powinny stanowić przedmiot terapii logopedycznej osób schizofatycznych. Logopeda może być pełnoprawnym członkiem teamu terapeutycznego wraz z lekarzem psychiatrą, psychologiem/psychoterapeutą czy terapeutą terapii zajęciowej i innymi osobami z personelu medycznego.
Bibliografia
American Psychiatric Association, DSM-5 Task Force (2013). Diagnostic and statistical manual of mental disorders: DSM-5™. Fifth edition. American Psychiatric Publishing, Inc. https://doi.org/10.1176/appi.books.9780890425596
Andreasen, N. C., (1986). Scale for the assessment of thought, language, and communication (TLC). Schizophrenia Bulletin, 12(3), 473–482.
Beck, A. T., Rector, N. A. Stolar, N., Grant, P., (2010). Schizofrenia w ujęciu poznawczym. Teoria, badania, terapia (M. Kapera, przeł.). Wydawnictwo Uniwersytetu Jagiellońskiego.
Czernikiewicz, A. (1998). Językowy wymiar przewlekłej schizofrenii. Wydawnictwo Akademii Medycznej w Lublinie.
Czernikiewicz, A. (2004). Przewodnik po zaburzeniach językowych w schizofrenii. Instytut Psychiatrii i Neurologii.
Czernikiewicz, A., Woźniak, T. (2001). Schizofazja. Logopedia, 29, 7–36.
Grabias, S. (2001). Perspektywy opisu zaburzeń mowy. W: S. Grabias (red.), Zaburzenia mowy. Mowa, teoria, praktyka (s. 7–43). Wydawnictwo Uniwersytetu Marii Curie-Skłodowskiej.
Grabias, S. (2019). Język w zachowaniach społecznych. Podstawy socjolingwistyki i logopedii. Wydawnictwo Uniwersytetu Marii Curie-Skłodowskiej.
Grof, S. (2012). Obszary nieświadomości. Raport z badań nad LSD (A. Szyjewski, przeł.). Wydawnictwo A.
Granholm, E. L., McQuaid, J. R., Holden, J. L. (2018). Schizofrenia. Poznawczo-behawioralny trening umiejętności społecznych. Praktyczny przewodnik (A. Alochno-Janas, przeł.). Wydawnictwo Uniwersytetu Jagiellońskiego.
Hofmann, A. (2019). LSD… moje trudne dziecko. Historia odkrycia „cudownego narkotyku” (K. Lewandowski, przeł.). Cień Kształtu.
Kaczmarek, L. (1975). Korelacyjna klasyfikacja zaburzeń słownego i pisemnego porozumiewania się. Logopedia, 12, 5–13.
Kingdon, D. G., Turkington, D. (2017). Terapia poznawcza schizofrenii (R. Andruszko, przeł.). Wydawnictwo Uniwersytetu Jagiellońskiego.
Kucharska, K., Wilkos, E., Sawicka, M. (2013). Trening społecznego poznania. Podręcznik terapeuty. Instytut Psychiatrii i Neurologii.
Lipski, W. (2018). Zaburzenia konotacji w schizofrenii. Wydawnictwo Uniwersytetu Marii Curie-Skłodowskiej.
Mazurkiewicz, J. (1958). Wstęp do psychofizyki normalnej. T. 2: Dyssolucja aktywności korowo-psychicznej. Państwowy Zakład Wydawnictw Lekarskich.
Meder, J. (red.). (1999). Trening umiejętności społecznych w rehabilitacji zaburzeń psychicznych. Wydawnictwo Naukowe „Śląsk”.
Styczek, I. (1970). Zarys logopedii. Państwowe Wydawnictwo Naukowe.
Styczek, I. (1979). Logopedia. Państwowe Wydawnictwo Naukowe.
Turkington, D., Kingdon, D., Rathod, S., Wilcock, S. K. J., Brabban, A., Cromarty, P., Dudley, R., Gray, R., Pelton, J., Siddle, R., Weiden, P. (2018). Terapia poznawcza psychoz: powrót do życia i normalności (S. K. Sidorowicz, tłum. i red.). Edra Urban & Partner.
Woźniak, T. (2000). Zaburzenia języka w schizofrenii. Wydawnictwo Uniwersytetu Marii Curie-Skłodowskiej.
Woźniak, T. (2008). Standard postępowania logopedycznego w schizofazji. Logopedia, 37, 313–322.
Woźniak, T. (2015). Schizofazja. Zasady postępowania logopedycznego. W: S. Grabias, J. Panasiuk, T. Woźniak (red.), Logopedia. Standardy postępowania logopedycznego (s. 1093–1104). Wydawnictwo Uniwersytetu Marii Curie-Skłodowskiej.
Woźniak, T. (2016). Zaburzenia mowy dzieci i młodzieży ze schizofrenią. W: I. Jaros, R. Gliwa (red.), Problemy badawcze i diagnostyczne w logopedii (s. 135–141). Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego.
Woźniak, T., Czernikiewicz, A. (2002/2003). Krótka skala oceny schizofazji (KSOS). Badania nad Schizofrenią, 4(4), 569–576.
Woźniak, T., Czernikiewicz, A. (2004). Zagadnienia oceny zaburzeń komunikacji językowej – Krótka Skala Oceny Schizofazji (KSOS). W: A. Czernikiewicz, Przewodnik po zaburzeniach językowych w schizofrenii (s. 95–106). Instytut Psychiatrii i Neurologii.
Woźniak, T., Kaczyńska-Haładyj, M. M. (2003). Obraz zaburzeń mowy w schizofrenii dziecięcej. Logopedia, 32, 87–104.
Zeigarnik, B. W. (1969). Patologia myślenia [I. Obuchowska, tłum.]. Państwowe Wydawnictwo Naukowe.
Pobrania
Opublikowane
Jak cytować
Numer
Dział
Licencja
Właściciele praw autorskich do nadesłanych tekstów udzielają Czytelnikowi prawa do korzystania z dokumentów pdf zgodnie z postanowieniami licencji Creative Commons 4.0 International License: Attribution-Share-Alike (CC BY-SA 4.0). Użytkownik może kopiować i redystrybuować materiał w dowolnym medium lub formacie oraz remiksować, przekształcać i wykorzystywać materiał w dowolnym celu.
1. Licencja
Wydawnictwo Uniwersytetu Śląskiego zapewnia natychmiastowy otwarty dostęp do treści swoich czasopism na licencji Creative Commons BY-SA 4.0 (http://creativecommons.org/licenses/by-sa/4.0/). Autorzy publikujący w tym czasopiśmie zachowują wszelkie prawa autorskie i zgadzają się na warunki wyżej wymienionej licencji CC BY-SA 4.0.
2. Oświadczenie Autora
Autor deklaruje, że artykuł jest oryginalny, napisany przez niego (i współautorów), nie był wcześniej publikowany, nie zawiera stwierdzeń niezgodnych z prawem, nie narusza praw innych osób, jest przedmiotem praw autorskich, które przysługują wyłącznie autorowi i jest wolny od wszelkich praw osób trzecich, a także, że autor uzyskał wszelkie niezbędne pisemne zgody na cytowanie z innych źródeł.
Jeśli artykuł zawiera materiał ilustracyjny (rysunki, zdjęcia, wykresy, mapy itp.), Autor oświadcza, że wskazane dzieła są jego dziełami autorskimi, nie naruszają niczyich praw (w tym osobistych, m.in. prawa do dysponowania wizerunkiem) i posiada do nich pełnię praw majątkowych. Powyższe dzieła udostępnia jako część artykułu na licencji „Creative Commons Uznanie autorstwa-Na tych samych warunkach 4.0 Międzynarodowe”.
UWAGA! Bez określenia sytuacji prawnej materiału ilustracyjnego oraz załączenia stosownych zgód właścicieli majątkowych praw autorskich publikacja nie zostanie przyjęta do opracowania redakcyjnego. Autor/autorka oświadcza równocześnie, że bierze na siebie wszelką odpowiedzialność w przypadku podania nieprawidłowych danych (także w zakresie pokrycia kosztów poniesionych przez Wydawnictwo UŚ oraz roszczeń finansowych stron trzecich).
3. Prawa użytkownika
Zgodnie z licencją CC BY-SA 4.0 użytkownicy mogą udostępniać (kopiować, rozpowszechniać i przekazywać) oraz adaptować (remiksować, przekształcać i tworzyć na podstawie materiału) artykuł w dowolnym celu, pod warunkiem, że oznaczą go w sposób określony przez autora lub licencjodawcę.
4. Współautorstwo
Jeśli artykuł został przygotowany wspólnie z innymi autorami, osoba zgłaszająca niniejszy formularz zapewnia, że została upoważniona przez wszystkich współautorów do podpisania niniejszej umowy w ich imieniu i zobowiązuje się poinformować swoich współautorów o warunkach tej umowy.
Oświadczam, że w przypadku nieuzgodnionego z redakcją i/lub wydawcą czasopisma wycofania przeze mnie tekstu z procesu wydawniczego lub skierowania go równolegle do innego wydawcy zgadzam się pokryć wszelkie koszty poniesione przez Uniwersytet Śląski w związku z procedowaniem mojego zgłoszenia (w tym m.in. koszty recenzji wydawniczych).