Efektywne stymulowanie rozwoju językowego dziecka do lat 2: Studium przypadku
Case study
DOI:
https://doi.org/10.31261/LOGOPEDIASILESIANA.2023.12.01.03Słowa kluczowe:
dziecko, rozwój mowy, stymulacja językowa, wpływ środowiskaAbstrakt
Celem artykułu jest analiza działań stymulujących rozwój językowy dziecka do 2. r.ż., wpływających na wzrost jego poziomu mowy, oraz ukazanie korzyści profilaktyki jako zbioru zadań prewencyjnych służących zmniejszeniu ryzyka wystąpienia wad wymowy, kształtowaniu prawidłowych nawyków u rodziców, lekarzy, położnych i informowaniu o dostępnych skutecznych formach wspierania rozwoju językowego od narodzin. W części teoretycznej opisano rozwój mowy noworodka i niemowlęcia do 2. r.ż. W części metodologicznej przedstawiono badania jakościowe dotyczące analizy przypadku dziecka, którego mowa była stymulowana od urodzenia. Dziecko to w wieku 2 lat jest na wysokim poziomie rozwoju. Do oceny poziomu rozwoju językowego i komunikacyjnego wykorzystano Inwentarz Rozwoju Mowy i Komunikacji: Słowa i Zdania. Oceny budowy anatomicznej narządów artykulacyjnych dokonano metodą wzrokowo-dotykową. Omówiono funkcje prymarne, rozwój językowy dziecka do lat 2 oraz działania stymulujące rozwój mowy dziecka.
Bibliografia
Baj-Lieder, M., & Ulman-Bogusławska, R. (2020). O rozwoju Mouthing, czyli polskie dzieci mogą wkładać rączki do buzi. Pestka i Ogryzek.
Bernatowicz-Łojko, U., & Twardo, M. (2015). Karmienie piersią wcześniaka jako ważny element wczesnej interwencji w okresie noworodkowym i niemowlęcym. In: J. Błeszyński & D. Baczała (red.), Wczesna interwencja w logopedii (pp. 83–104). Harmonia Universalis.
Bernstein, B. (1980). Socjolingwistyczne ujęcie procesu socjalizacji: uwagi dotyczące podatności na oddziaływania szkoły. In: G. Wales Shugar & M. Smoczyńska (eds.), Badania nad rozwojem języka dziecka (pp. 557–596). PWN.
Broś, D.(2003). Od pierwszego krzyku do pierwszego słowa: Dwa podsystemy języka w rozwoju komunikacji werbalnej dziecka w okresie niemowlęcym. Audiofonologia, 23, 151–167.
Charęzińska, A., & Szulc, J. (2019). Sensoryczne niemowlę. Mamania.
Cieszyńska, J., & Korendo, M. (2007). Wczesna interwencja terapeutyczna: Stymulacja rozwoju dziecka od noworodka do 6 roku życia. Wydawnictwo Edukacyjne.
Coplan, J. (1995). Normal speech and language development: an overview. Pediatrics in Review, 16, 91–100.
Cywińska, M. (2017). Opanowanie języka i mowy przez dziecko. In: M. Cywińska (ed.), Rozwijanie umiejętności językowych i komunikacyjnych dziecka: Wybrane aspekty (pp. 13–32). Wydawnictwo Naukowe Uniwersytetu im. Adama Mickiewicza.
Czachorowska, D. (2021). Stymulacja rozwoju mowy dziecka do 3 roku życia. Wydawnictwo Edukacyjne.
Gacka, E. (2018). Zapobieganie nieprawidłowościom w rozwoju artykulacji u dzieci w wieku niemowlęcym i poniemowlęcym. Interdyscyplinarne Konteksty Pedagogiki Specjalnej, 21, 125—140.
Gacka, E. (2019). Podejście interakcyjne rodzic – dziecko w terapii opóźnień rozwoju mowy. Logopedia, 48, 271–285. http://cejsh.icm.edu.pl/cejsh/element/bwmeta1.element.desklight-eeab9c25-433f-4a6f-be1c-d004ba7d2f71
Harwas-Napierała, B. (2006). Komunikacja interpersonalna w rodzinie. Wydawnictwo Naukowe Uniwersytetu im. Adama Mickiewicza.
Indrayani, N. (2016). Language development at early childhood. International Conference on Education (IECO) Proceeding, 1, 279–289. https://core.ac.uk/reader/229218143
Jastrzębowska, G., & Pelc-Pękała, O. (2003). Metodyka ogólna diagnozy i terapii logopedycznej. In: T. Gałkowski & G. Jastrzębowska (eds.), Logopedia. Pytania i odpowiedzi. Podręcznik akademicki, (vol. 2, pp. 285–309). Wydawnictwo Uniwersytetu Opolskiego.
Kamińska, B., & Siebert, B. (2012). Podstawy rozwoju mowy u dzieci. Forum Medycyny Rodzinnej, 6(5), 236–243.
Kondraciuk, A., Manias, S., Misiuk, E., Kraszewska, A., Kosztyła-Hojna, B., Szczepański M., Cybulski M. (2014). Impact of the orofacial area reflexes on infant’s speech development. Progress in Health Sciences, 4(1), 188–194.
Kuszak, K. (2011). Kompetencje komunikacyjne dzieci w okresie późnego dzieciństwa w aspekcie rozwojowym. Wydawnictwo Naukowe Uniwersytetu im. Adama Mickiewicza.
Kondraciuk, A., Manias, S., Misiuk, E., Kraszewska, A., Kosztyła-Hojna, B., Szczepański, M., & Cybulski, M. (2014). Impact of the orofacial area reflexes on infant’s speech development. Progress in Health Sciences, 4(1), 188–194. https://www.umb.edu.pl/photo/pliki/progress-file/phs/phs_2014_1/188-194_kondraciuk.pdf
Malicka, I. (2014). Wstępne podsumowanie badań zaburzeń mowy u dzieci w wieku przedszkolnym z dysfunkcją fazy połykania i oddychania. Logopedia Silesiana, 3, 241–249.
Meroń, K. (2012). Wczesna interwencja logopedyczna. In: J. Skibska & D. Larysz (eds.), Neurologopedia w teorii i praktyce. Wybrane zagadnienia diagnozy i terapii dziecka (pp. 22–37). Wydawnictwo Naukowe Akademii Techniczno-Humanistycznej.
Michalczyk, A. (2018). The role of modern information technology in speech therapy of hearing-impaired children. Zeszyty Naukowe Pedagogiki Specjalnej, 11, 98–115.
Michalczyk, A. (2020). Muzyka w komunikacji, komunikacja w muzyce. In: K. Plutecka & A. Gagat-Matuła (eds.), Komunikowanie się społeczne osób zagrożonych marginalizacją – konteksty teoretyczne u praktyczne rozwiązania (pp. 119–136). Wydawnictwo Naukowe Uniwersytetu Pedagogicznego.
Nehring-Gugulska, M. (2015). Protokół oceny umiejętności ssania piersi – narzędzie przydatne czy nie? Analiza wstępna. In: J. Błeszyński & D. Baczała (eds.), Wczesna interwencja w logopedii (pp. 91–104). Harmonia Universalis.
Olejnik-Krupa, E. (2019). Rodzinne uwarunkowania rozwoju językowego w pierwszych latach życia dziecka. Wychowanie w Rodzinie, 21(2), 213–226.
Pluta-Wojciechowska, D. (2011). O ćwiczeniach tak zwanej pionizacji języka. In: M. Michalik (ed.), Biologiczne uwarunkowania rozwoju i zaburzeń mowy (pp. 209–222), Nowa Logopedia 2, Collegium Columbinum.
Pluta-Wojciechowska, D. (2013). Strategiczna metoda usprawniania realizacji fonemów: Motywacje i główne założenia. Logopedia, 42, 35–67.
Pluta-Wojciechowska, D. (2015). Prototypowe doświadczenia orofacjalne. Logopedia, 43–44, 43–61.
Pluta-Wojciechowska, D., (2017). Dyslalia obwodowa: Diagnoza i terapia logopedyczna wybranych form zaburzeń, Wydawnictwo Ergo-Sum.
Pluta-Wojciechowska, D. (2019). Efektywność terapii dyslalii: Logopedyczno-lingwistyczna analiza wyników badań. Wydawnictwo Uniwersytetu Śląskiego.
Pluta-Wojciechowska, D. (2021). Dyslalia obwodowa. Diagnoza i terapia logopedyczna wybranych form zaburzeń. Ergo Sum.
Przybyla, O. (2015). Postępowanie logopedyczne w przypadku noworodków i niemowląt. In: S. Grabias, J. Panasiuk, & T. Woźniak (eds.), Logopedia. Standardy postępowania logopedycznego (pp. 555–599). Wydawnictwo Uniwersytetu Marii Curie-Skłodowskiej.
Przybyla, O. (2016). Procesy przetwarzania sensorycznego w stymulowaniu rozwoju małego dziecka. In: K. Kaczorowska-Bray, & S. Milewski (eds.), Wczesna interwencja logopedyczna (pp. 100–117). Harmonia Universalis.
Przybyla, O., & Kasica-Bańkowska, K. (2016). Wychowanie słuchowe małego dziecka. In: K. Kaczorowska-Bray, & S. Milewski (eds.), Wczesna interwencja logopedyczna (pp. 546–570). Harmonia Universalis.
Rygielska, A. (2015). Wczesna interwencja logopedyczna – kiedy i jak? In: J. Błeszyński & D. Baczała (ed.), Wczesna interwencja w logopedii (pp. 43–56). Harmonia Universalis.
Siedlaczek-Szwed, A., & Jałowiecka-Frania, A. (2016). Wielodyscyplinarny model stymulowanie rozwoju językowego dziecka. Annales Universitatis Paedagogicae Cracoviensis. Studia Paedagogica, 7, 22–27.
Skalny, M. (2017). Bobomigi i komunikacja niewerbalna matki z dzieckiem w okresie niemowlęcym. Annales Universitatis Paedagogicae Cracoviensis. Studia Paedagogica, 9, 30–36.
Smoczyńska, M., Krajewski, G., Łuniewska, M., Haman, E., Bulkowski, K., Kochańska, M. (2015). Inwentarze Rozwoju Mowy i Komunikacji (IRMIK): Słowa i Gesty, Słowa i Zdania: Podręcznik. Instytut Badań Edukacyjnych.
Wasilewa, N. (2008). Forms of stimulation of the early speech and language development of children: Conference materials: Verbal Communication Disorders (Prevention, Detection and Treatment), at: Bulgaria, Sofia, New Bulgarian University. https://www.researchgate.net/publication/333931257_Forms_of_Stimulation_of_the_Early_Speech_and_Language_Development_of_Children
Wilson, H. E., Nerren, J. W., & Abel, C. D. (2015). Language stimulation techniques for three-year old and four-year-old children: patterns of language development. Dialog, 18(1), 118–134.
Wołosiuk, B. (2015). Rola rodziców w profilaktyce logopedycznej. Rozprawy Społeczne, 1(9), 5–11.
Pobrania
Opublikowane
Jak cytować
Numer
Dział
Licencja
Właściciele praw autorskich do nadesłanych tekstów udzielają Czytelnikowi prawa do korzystania z dokumentów pdf zgodnie z postanowieniami licencji Creative Commons 4.0 International License: Attribution-Share-Alike (CC BY-SA 4.0). Użytkownik może kopiować i redystrybuować materiał w dowolnym medium lub formacie oraz remiksować, przekształcać i wykorzystywać materiał w dowolnym celu.
1. Licencja
Wydawnictwo Uniwersytetu Śląskiego zapewnia natychmiastowy otwarty dostęp do treści swoich czasopism na licencji Creative Commons BY-SA 4.0 (http://creativecommons.org/licenses/by-sa/4.0/). Autorzy publikujący w tym czasopiśmie zachowują wszelkie prawa autorskie i zgadzają się na warunki wyżej wymienionej licencji CC BY-SA 4.0.
2. Oświadczenie Autora
Autor deklaruje, że artykuł jest oryginalny, napisany przez niego (i współautorów), nie był wcześniej publikowany, nie zawiera stwierdzeń niezgodnych z prawem, nie narusza praw innych osób, jest przedmiotem praw autorskich, które przysługują wyłącznie autorowi i jest wolny od wszelkich praw osób trzecich, a także, że autor uzyskał wszelkie niezbędne pisemne zgody na cytowanie z innych źródeł.
Jeśli artykuł zawiera materiał ilustracyjny (rysunki, zdjęcia, wykresy, mapy itp.), Autor oświadcza, że wskazane dzieła są jego dziełami autorskimi, nie naruszają niczyich praw (w tym osobistych, m.in. prawa do dysponowania wizerunkiem) i posiada do nich pełnię praw majątkowych. Powyższe dzieła udostępnia jako część artykułu na licencji „Creative Commons Uznanie autorstwa-Na tych samych warunkach 4.0 Międzynarodowe”.
UWAGA! Bez określenia sytuacji prawnej materiału ilustracyjnego oraz załączenia stosownych zgód właścicieli majątkowych praw autorskich publikacja nie zostanie przyjęta do opracowania redakcyjnego. Autor/autorka oświadcza równocześnie, że bierze na siebie wszelką odpowiedzialność w przypadku podania nieprawidłowych danych (także w zakresie pokrycia kosztów poniesionych przez Wydawnictwo UŚ oraz roszczeń finansowych stron trzecich).
3. Prawa użytkownika
Zgodnie z licencją CC BY-SA 4.0 użytkownicy mogą udostępniać (kopiować, rozpowszechniać i przekazywać) oraz adaptować (remiksować, przekształcać i tworzyć na podstawie materiału) artykuł w dowolnym celu, pod warunkiem, że oznaczą go w sposób określony przez autora lub licencjodawcę.
4. Współautorstwo
Jeśli artykuł został przygotowany wspólnie z innymi autorami, osoba zgłaszająca niniejszy formularz zapewnia, że została upoważniona przez wszystkich współautorów do podpisania niniejszej umowy w ich imieniu i zobowiązuje się poinformować swoich współautorów o warunkach tej umowy.
Oświadczam, że w przypadku nieuzgodnionego z redakcją i/lub wydawcą czasopisma wycofania przeze mnie tekstu z procesu wydawniczego lub skierowania go równolegle do innego wydawcy zgadzam się pokryć wszelkie koszty poniesione przez Uniwersytet Śląski w związku z procedowaniem mojego zgłoszenia (w tym m.in. koszty recenzji wydawniczych).
