“Sense of Participation.” Communities, Alliances of the Vulnerable and the Subservient in Halina Poświatowska’s Poetry

Authors

DOI:

https://doi.org/10.31261/NoZ.2018.04.16

Keywords:

multidirectional memory, poetry, sensitive writing, Shoah, Poświatowska

Abstract

Using Michael Rothberg’s concept of the multidirectional memory, the author of this article proves that in Halina Poświatowska’s poetry memory of the Shoah is activated in confrontation with media images of the Vietnam War. In the poems, the memory of various genocides is dynamic, because of which such phenomena as competitiveness, rivalry, or dominance of forms of commemorating chosen mass crimes give way to the rule of consolidation of memory. The author also investigates the feminist motifs and observes the convergence between the forms of resistance presented by Poświatowska and the concepts of revolt discussed by Judith Butler (grievability, vulnerability). The involvement of the poet in matters contemporary to her is – next to the contemplation of the fragile body – the most important theme of her poetry, which has not been noted by the critics, who accused her of escapism, egotism, imitativeness, and infantilism.

References

Balbus S.: Świat ze wszystkich stron świata. O Wisławie Szymborskiej. Kraków 1996.

Błażejowska K.: Uparte serce. Biografia Poświatowskiej. Kraków 2014.

Bojarska K.: Wydarzenia po Wydarzeniu. Białoszewski – Richter – Spiegelman. Warszawa 2012.

Buryła S.: Rozrachunki z wojną. Warszawa 2017.

Burzyńska A.R.: Maska twarzy. Twórczość dramatyczna Stanisława Grochowiaka. Kraków 2011.

Butler J.: Ramy wojny. Kiedy życie godne jest opłakiwania? Przeł. A. Czarnacka. Warszawa 2011.

Butler J.: Walczące słowa. Mowa nienawiści i polityka performatywu. Przeł. A. Ostolski. Warszawa 2010.

Butler J.: Zapiski o performatywnej teorii zgromadzeń. Przeł. J. Bednarek. Warszawa 2016.

Didi‑Huberman G.: Kora. Przeł. T. Swoboda. Gdańsk 2013.

Drozdowski B.: Złoty ząb. W: B. Drozdowski: Jest takie drzewo. Kraków 1956, s. 29.

Gadamer H.‑G.: Mitopoetyckie odwrócenie w „Elegiach duinejskich” Rilkego. Przeł. M. Łukasiewicz. W: H.‑G. Gadamer: Rozum, słowo, dzieje. Szkice wybrane. Przeł. M. Łukasiewicz, K. Michalski. Warszawa 2000, s. 263–283.

Grochowiak S.: Rzeczy na głosy. Poznań 1966.

Haśka. Poświatowska we wspomnieniach i listach. Zebrała i oprac. M. Pryzwan. Warszawa 2015.

Herr M.: Depesze. Przeł. i przypisami opatrzył K. Majer. Kraków 2016.

Kaleta P.: Szczękościsk wojny. Kilka uwag na temat powieści „Trismus” Stanisława Grochowiaka. W: Literatura i różne historie. Szkice o literaturze XX i XXI wieku. Red. B. Gutkowska, A. Nęcka. Katowice 2011, s. 99–110.

Kornhauser J.: Wietnam. W: J. Kornhauser: 148 wierszy. Kraków 1982, s. 61.

Kowalska‑Leder J.: Doświadczenie Zagłady z perspektywy dziecka w polskiej literaturze dokumentu osobistego. Wrocław 2009.

Legeżyńska A.: Od kochanki do psalmistki… Sylwetki, tematy i konwencje liryki kobiecej. Poznań 2009.

Liszka K.: Etyka i pamięć o Zagładzie. Warszawa 2016.

Mielhorski R.: „Przebisnu rówieśnik”. O cyklu „Zabawy chłopięce” Stanisława Grochowiaka. „Literaturoznawstwo” 2007, nr 1 (1), s. 189–205.

Miłosz C.: Świadectwo poezji. Sześć wykładów o dotkliwościach naszego wieku. Warszawa 1987.

Mirzoeff N.: Jak zobaczyć świat. Przeł. Ł. Zaremba. Kraków–Warszawa 2016.

Neitzel S., Welzer H.: Żołnierze. Protokoły walk, zabijania i umierania. Przeł. V. Grotowicz. Warszawa 2014.

Opacka‑Walasek D.: Pasaże liryczne. Katowice 2013.

Page T.: Vulnerable Writting as a Feminist Methodological Practice. “Feminist Review” 2017, no 115. Dostępne w Internecie: https://link.springer.com/article/10.1057/s41305‑017‑0028‑0 [data dostępu: 26.05.2018].

Pantuchowicz A.: Klucz do domu liryki Haliny Poświatowskiej. „Język Artystyczny” 1995, nr 9, s. 56–80.

Piotrowiak J.: Namysł i emocje. Studia i szkice o doświadczeniu poetyckim Haliny Poświatowskiej. Katowice 2011.

Poświatowska H.: Listy. Kraków 2015.

Poświatowska H.: Wszystkie wiersze. Kraków 2014.

Rancière J.: Estetyka jako polityka. Przeł. J. Kutyła, P. Mościcki. Przedmową opatrzył A. Żmijewski. Posłowie napisał S. Žižek. Il. J. Rajkowska. Warszawa 2007.

Rosenfeld A.H.: Podwójna śmierć. Rozważania o literaturze Holocaustu. Przeł. B. Krawcowicz. Warszawa 2003.

Rothberg M.: Pamięć wielokierunkowa. Pamiętanie Zagłady w epoce dekolonizacji. Przeł. K. Bojarska. Warszawa 2015.

Sontag S.: Widok cudzego cierpienia. Przeł. S. Magala. Kraków 2010.

Spivak G.Ch.: Czy podporządkowani inni mogą przemówić? Przeł. E. Majewska. „Krytyka Polityczna” 2011, nr 24–25, s. 196–239.

Stanuch S.: W kościółku serca (o erotycznej poezji Haliny Poświatowskiej). „Poezja” 1985, nr 2, s. 41–51.

Suleiman S.R.: Crises of Memory and the Second World War. Cambridge, Massachusetts–London 2008.

Szymborska W.: Autotomia. W: W. Szymborska: Zmysł udziału. Wybór wierszy. Grafiki B. Gawdzik‑Brzozowska. Kraków 2006, s. 21–22.

Szymborska W.: Rozmowa z kamieniem. W: W. Szymborska: Zmysł udziału. Wybór wierszy. Grafiki B. Gawdzik‑Brzozowska. Kraków 2006, s. 7–9.

Tomczok M.: Czyja dzisiaj jest Zagłada? Retoryka – ideologia – popkultura. Warszawa 2017.

Ubertowska A.: Holokaust. Auto (tanato) grafie. Warszawa 2014.

Urbankowski B.: „Wiersze bronią się same”. „Poezja” 1985, nr 2, s. 74–75.

Wierzyński K.: Na śmierć Jana Palacha. W: K. Wierzyński: Sen mara. Poezje. Paryż 1969, s. 85–86.

Ziółkowski G.: Okrutny teatr samospaleń. Protesty samobójcze w ogniu i ich echa w kulturze współczesnej. Poznań 2018.

Published

2018-11-11

How to Cite

Juchniewicz, A. (2018). “Sense of Participation.” Communities, Alliances of the Vulnerable and the Subservient in Halina Poświatowska’s Poetry. Narracje O Zagładzie [Narrations of the Shoah], (4), 298–324. https://doi.org/10.31261/NoZ.2018.04.16