Silence about the Shoah. Tropes of Memory in Piotr Sommer’s Poetry

Authors

DOI:

https://doi.org/10.31261/NoZ.2018.04.17

Keywords:

Piotr Sommer, Holocaust, trauma, postmemory, tropes of memory

Abstract

The article is devoted to sui generis tropology of memory of the Shoah that can be discovered in Piotr Sommer’s poetry. In the works by the author of Pamiątki po nas, such memory is coded by means of discrete literary devices, but it seems to be an important source of experience written down in the texts. The author endeavours to construct a dynamic, internally varied model of the Sommerian “memorial poem”; her arguments are supported with notions taken from the theories of memory and its representation influential in contemporary humanities.

References

Adamczyk‑Garbowska M., Duda H.: Terminy „Holokaust”, „Zagłada” i „Szoa” oraz ich konotacje leksykalno‑kulturowe w polszczyźnie potocznej i dyskursie naukowym. W: Żydzi i judaizm we współczesnych badaniach polskich. T. 3. Red. K. Pilarczyk. Kraków 2003, s. 237–253.

Alphen E. van: Afekt, trauma i rozumienie: sztuka ponad granicami wyobraźni. [Rozmowa R. Sendyki i K. Bojarskiej]. „Teksty Drugie” 2012, nr 4, s. 207–218.

Czyżak A.: „To głupie dać zagadać się na śmierć”. O „Dniach i nocach”. W: Wyrazy życia. Szkice o poezji Piotra Sommera. Red. P. Śliwiński. Poznań 2010, s. 186–194.

Derrida J.: Szibbolet dla Paula Celana. Przeł. A. Dziadek. Bytom 2000.

Domańska E.: Biała tropologia: Hayden White i teoria pisarstwa historycznego. [Rozmowa z H. White’em oraz H. Kellnerem]. „Teksty Drugie” 1994, nr 2, s. 159–168.

Domańska E.: Wokół metahistorii. W: H. White: Poetyka pisarstwa historycznego. Red. E. Domańska, M. Wilczyński. Kraków 2000, s. 7–28.

Hirsch M.: Żałoba i postpamięć. Przeł. K. Bojarska. W: Teoria wiedzy o przeszłości na tle współczesnej humanistyki. Antologia. Red. E. Domańska. Poznań 2010, s. 247–280.

Hopfinger M.: Zamiast wstępu. W: Zagłada w „Medalionach” Zofii Nałkowskiej. Tekst i konteksty. Red. T. Żukowski. Warszawa 2016, s. 9–25.

Jabés E.: Księga pytań. Przeł. A. Wodnicki. Kraków 2004.

Kertész I.: Dziennik galernika. Przeł. E. Cygielska. Warszawa 2006.

Kopkiewicz A.: Słowa z kresek. Pobudki wiersza w poezji Piotra Sommera. „Teksty Drugie” 2014, nr 5, s. 230–250.

Kuczyńska‑Koschany K.: Sommer, chłopak. W: Wyrazy życia. Szkice o poezji Piotra Sommera. Red. P. Śliwiński. Poznań 2010, s. 155–168.

LaCapra D.: Historia w okresie przejściowym. Doświadczenie, tożsamość, teoria krytyczna. Przeł. K. Bojarska. Kraków 2009.

Liszka K.: Etyka i pamięć o Zagładzie. Warszawa 2016.

Mach A.: Świadkowie świadectw. Postpamięć Zagłady w polskiej literaturze najnowszej. Warszawa–Toruń 2016.

Mackiewicz P.: Nie ze słów (trzej panowie S.). W: Świat na językach. Red. P. Śliwiński. Poznań 2015, s. 7–35.

Muchowski J.: Polityka pisarstwa historycznego. Refleksja teoretyczna Haydena White’a. Warszawa–Toruń 2015.

Panas W.: Zagłada od zagłady. Szoah w literaturze polskiej. W: W. Panas: Pismo i rana. Lublin 1996, s. 91–116.

Pietrych K.: Elegie Piotra Sommera. W: Wyrazy życia. Szkice o poezji Piotra Sommera. Red. P. Śliwiński. Poznań 2010, s. 195–205.

Ricoeur P.: Pamięć, historia, zapomnienie. Przeł. J. Margański. Kraków 2006.

Runia E.: Obecność. Przeł. E. Wilczyńska. W: Teoria wiedzy o przeszłości na tle współczesnej humanistyki. Antologia. Red. E. Domańska. Poznań 2010, s. 75–123.

Sierbińska A.: Konstrukcje pamięci: „postpamięć” Marianne Hirsch, postpamięć Christiana Boltanskiego. „Konteksty. Polska Sztuka Ludowa” 2010, nr 1, s. 39–52.

Sommer P.: Czynnik liryczny i inne wiersze. Londyn 1988.

Sommer P.: Dni i noce. Wrocław 2009.

Sommer P.: Kolejny świat. Warszawa 1983.

Sommer P.: Niespodziewana lekcja. W: P. Sommer: Smak detalu i inne ogólniki. Poznań 2015, s. 10–19.

Sommer P.: Nowe stosunki wyrazów. Lublin 1995.

Sommer P.: Pamiątki po nas. Kraków 1980.

Sommer P.: Piosenka pasterska. Legnica 1999.

Sommer P.: Po ciemku też (wiersze z książek). Poznań 2013.

Sommer P.: Rano na ziemi. Poznań 2009.

Sommer P.: Ucieczka w bok (rozmowa Jerzego Borowczyka i Michała Larka). W: P. Sommer: Ucieczka w bok (pytania i odpowiedzi). Poznań 2016, s. 88–114.

Sommer P.: W krześle. Kraków 1977.

Sommer P.: Wiersze ze słów. Poznań 2012.

Steinlauf M.C.: Pamięć nieprzyswojona. Polska pamięć Zagłady. Przeł. A. Tomaszewska. Warszawa 2001.

Śliwiński P.: Piotr Sommer, czyli poezji wolno wszystko poza kłamstwem. Dostępne w Internecie: http://wyborcza.pl/1,75410,8443559,Piotr_Sommer__czyli_poezji_wolno_wszystko_poza_klamstwem.html [data dostępu: 10.03.2018].

Śliwiński P.: Wiersze‑mogiłki. W: Ślady II wojny światowej i Zagłady w najnowszej literaturze polskiej. Red. B. Sienkiewicz, S. Karolak. Poznań 2016, s. 235–244.

White H.: Poetyka pisarstwa historycznego. Red. E. Domańska, M. Wilczyński. Kraków 2000.

White H.: Realizm figuralny w literaturze świadectwa. Przeł. E. Domańska. W: Reprezentacje Holokaustu. Red. J. Jarniewicz, M. Szuster. Kraków–Warszawa 2014, s. 85–101.

Winiarczyk M.: Sigla Latina in Libris Impressis Occurrentia. Wrocław 1977. Dostępne w Internecie: https://www2.uni‑mannheim.de/mateo/camenaref/siglalatina.html#i [data dostępu: 10.03.2018].

Published

2018-11-11

How to Cite

Goczał, E. (2018). Silence about the Shoah. Tropes of Memory in Piotr Sommer’s Poetry. Narracje O Zagładzie [Narrations of the Shoah], (4), 325–348. https://doi.org/10.31261/NoZ.2018.04.17