Against Austria – the Postcard. On Monika Muskała’s Między „Placem Bohaterów” a „Rechnitz”. Austriackie rozliczenia
DOI:
https://doi.org/10.31261/NoZ.2019.05.16Keywords:
Austrian literature, Monika Muskała, Elfriede Jelinek, Rechnitz, National Socialism, Holocaust, politics of memory, EndphaseverbrechenAbstract
This article focuses on Monika Muskała’s Między „Placem Bohaterów” a „Rechnitz”. Austriackie rozliczenia [Between the Heroes Square and Rechnitz. Settling the Austrian Cases] with regard to Elfriede Jelinek’s “Rechnitz (The Angel of Death)” included in it. Moreover, it shows how Jelinek’s play has been adapted in Polish theatres and discusses other publications dedicated to the Rechnitz massacre of March 1945 (including Martin Pollack’s and Sacha Batthyany’s books). Various materials regarding Jewish people being forced to work in Burgenland and its territories are recalled in the article, which also calls for perceiving the Rechnitz as one of many crimes that took place in the last stage of World War II: not a unique case (this issue is tackled in Walter Manoschek’s research), but the Endphaseverbrechen instead.
References
Bernhard, czyli My i oni. Rozmawiają M. Muskała, K. Lupa, J. Margański. „Didaskalia” 2016, nr 131, s. 34–39.
„Bez formy rzeczywistość jest amebą”. Z M. Muskałą rozmawiała J. Biernacka. „ZAiKS. TEATR” 2017, nr 12. Dostępne w Internecie: http://www.zaiksteatr.pl/rozmowaz.id_502,monika_muskala [data dostępu: 24.07.2019].
Blecharz: o zbrodni w Rechnitz nie da się opowiedzieć słowami. Audycja radiowa Poranek Dwójki z 4 lutego 2019 r. Prowadził J. Kukla, goście: K. Kalwat (reżyserka) i W. Blecharz (kompozytor). Warszawa, Polskie Radio Program Drugi. Dostępne w Internecie: https://www.polskieradio.pl/8/404/Artykul/2257293,Blecharz-o-zbrodni-w-Rechnitz-nie-da-sie-opowiedziec-slowami [data dostępu: 24.07.2019].
Der Fall Rechnitz Das Massaker an Juden im März 1945. Mit einem Text von Elfriede Jelinek. Hrsg. W. Manoschek. Wien 2009.
„Die endlose Unschuldigkeit“. Elfriede Jelineks „Rechnitz (Der Würgeengel)“. Hrsg. P. Janke, T. Kovacs, Ch. Schenkermayr. Wien 2010.
Dudzińska K.: Od amnezji do amnestii? „Didaskalia” 2017, nr 139/140, s. 142–143.
Franczak K.: Kalający własne gniazdo. Artyści i obrachunek z przeszłością. Kraków 2013.
Grzebią w języku, jakby grzebali w ziemi. Z M. Muskałą rozmawiał M. Robert. „Tygiel Kultury” 2017, nr 2, s. 13–26.
Historikerstreit. Spór o miejsce III Rzeszy w historii Niemiec. [Red. M. Łukasiewicz]. Londyn 1990.
Jelinek E.: Rechnitz (Anioł Zagłady) [fragmenty]. „Notatnik Teatralny” 2012/2013, nr 70/71, s. 316–320.
Kisieliński J.: Rechnitz: roztańczona otchłań. Dostępne w Internecie: http://www.austriart.pl/2019/03/rechnitz-roztanczona-otchlan-rechnitz-aniol-zaglady-recenzja/ [data dostępu: 24.07.2019].
Krylova K.: Genre and Memory in Margareta Heinrich’s and Eduard Erne’s Totschweigen and Elfriede Jelinek’s “Rechnitz (Der Würgeengel)”. In: Genre Trajectories. Identifying, Mapping, Projecting. Eds. G. Dowd, N. Rulyova. Basingstoke 2015, s. 66–85.
Latkowska M.: Historikerstreit – przyczyny i skutki jednego z najważniejszych niemieckich sporów o historię w XX wieku. „Studia Interkulturowe Europy Środkowo-Wschodniej” 2012, T. 6, s. 4–24.
Lipszyc A.: Czarne języki. „Literatura na Świecie” 2017, nr 7–8, s. 401–413.
Litchfield D.R.L.: An Admission of the Batthyany-Thyssens’ Guilt – Served through a Revolving Door. Dostępne w Internecie: http://www.davidrllitchfield.com/2016/04/an-admission-of-the-batthyany-thyssens-guilt-served-through-a-revolving-door/ [data dostępu: 24.07.2019].
Litchfield D.R.L.: Reason For Rechnitz Silence Revealed. Dostępne w Internecie: http://www.davidrllitchfield.com/tag/elfriede-jelinek-research-centre/ [data dostępu: 24.07.2019].
Łaszczuk A.: Nieskończone odkrywanie ukrytego: „Rechnitz (Anioł Zagłady)” Elfriede Jelinek. W: Pongo. T. 8: Ukryte w kulturze. Red. R. Chymkowski, A. Koprowicz. Katowice–Warszawa 2017, s. 215–226.
Manoschek W.: Dann bin Ich ja ein Mörder! Adolf Storms und das Massaker an Juden in Deutsch Schützen. Göttingen 2015.
Materniak-Pawłowska M., Olszewski H.: Spory o narodowy socjalizm na łamach Poznańskiej Biblioteki Niemieckiej. „Czasopismo Prawno-Historyczne” 2014, T. 66, z. 1, s. 323–336.
Milczenie zawsze mogę przerwać. Z S. Batthyanym rozmawiała M. Kicińska. Dostępne w Internecie: https://www.newsweek.pl/kultura/sacha-batthyany-o-nowej-ksiazce-i-trudnych-losach-rodziny-wysiad/66zbmvt [data dostępu: 24.07.2019].
Miłkowski T.: Austria według Muskały. „Dziennik Trybuna” z 15–17 lutego 2019 r., s. 21.
Muskała M.: Między „Placem Bohaterów” a „Rechnitz”. Austriackie rozliczenia. Kraków 2016.
Nazizm, Trzecia Rzesza a procesy modernizacji. Wybór i oprac. H. Orłowski. Poznań 2000.
Noc, o której milczeliśmy. Z S. Batthyanym rozmawiała K. Brejwo. „Gazeta Wyborcza” z 25 października 2017 r., s. 14–15.
O kondycji Niemiec. Tożsamość niemiecka w debatach intelektualistów po 1945 roku. Red. J. Jabłkowska, L. Żyliński. Poznań 2008.
Oczyszczenia nie będzie. Austria (nie) rozlicza się z faszyzmu. Z M. Muskałą rozmawiała K. Brejwo. „Gazeta Wyborcza” z 17 lipca 2017 r., s. 12–13 [dodatek: „Duży Format”]. Dostępne w Internecie: http://wyborcza.pl/duzyformat/7,127290,22095935,austria-nie-rozlicza-sie-z-faszyzmu.html [data dostępu: 24.07.2019].
Opfer der NS-Militärjustiz. Urteilspraxis – Strafvollzug – Entschädigungspolitik in Österreich. [Hrsg. W. Manoschek]. Wien 2003.
Orłowski H.: Nazizm, Trzecia Rzesza a procesy modernizacji. „Przegląd Zachodni” 1992, nr 4, s. 79–100.
Pawlicka K.: W piwnicy nie zawsze knebluje się usta. „Znak” 2017, nr 10, s. 110–111.
Pollack M.: Topografia pamięci. Przeł. K. Niedenthal. Wołowiec 2017.
Robert M.: Rodzinna tajemnica. „Znak” 2018, nr 1, s. 112–113. Dostępne w Internecie: http://www.miesiecznik.znak.com.pl/rodzinna-tajemnica-a-co-ja-mam-z-tym-wspolnego-batthyany/ [data dostępu: 24.07.2019].
Sadulski B.: Pamięci, przemów. „Magazyn O!Kultura” 2017, nr 23. Dostępne w Internecie: https://kultura.onet.pl/wiadomosci/pamieci-przemow-recenzja/ew8wvt6 [data dostępu: 24.07.2019].
Sadulski B.: Recenzja książki Sachy Batthyany’ego „A co ja mam z tym wspólnego?”. „Herito” 2017, nr 4, s. 176–177.
Samokrytyka z importu. Rozmowa z A. Lederem, A. Lipszycem, B. Stasińską, A. Pełką, J. Sową. „Dwutygodnik.com” 2017, nr 210. Dostępne w Internecie: https://www.dwutygodnik.com/artykul/7165-samokrytyka-z-importu.html [data dostępu: 24.07.2019].
Schwarzmayer E., Teuschler Ch.: Der Bau des Südostwalls und der Mord an ungarisch-jüdischen Zwangsarbeitern in Rechnitz. In: Die Mühen der Erinnerung. Zeitgeschichtliche Aufklärung gegen den Gedächtnisschwund. Wien 2002, s. 92–107.
Sendyka R.: Nie-miejsca pamięci i ich nie-ludzkie pomniki. „Teksty Drugie” 2017, nr 2, s. 86–108.
Szczepaniak M.: Ludo-żercy dobro-czyńcy. Karl Kraus i Elfriede Jelinek. „Porównania” 2018, nr 1 (22), s. 219–236.
Teatr, który się wtrąca. Rozmowa z Pawłem Łysakiem i Pawłem Sztarbowskim. „Dwutygodnik” 2014, nr 127. Dostępne w Internecie: https://www.dwutygodnik.com/artykul/5059-teatr-ktory-sie-wtraca.html [data dostępu: 24.07.2019].
Wasilewska M.: Anioł zagłady: Niemcy znów są pępkiem świata. „Gazeta Wyborcza” z 20 stycznia 2010 r. Dostępne w Internecie: http://lodz.wyborcza.pl/lodz/1,35
136,7474091,Aniol_zaglady__Niemcy_znow_sa_pepkiem_swiata.html [data dostępu: 24.07.2019].
Wittchen-Barełkowska A.: Anatomia Austrii. „Teatr” 2017, nr 7–8, s. 128–129.
Żerko S.: Ernst Nolte, główna postać niemieckiego „sporu historyków”. „Biuletyn Instytutu Zachodniego” 2016, nr 267. Dostępne w Internecie: https://iz.poznan.pl/plik,pobierz,1644,b76a1391a109ee1c17fa0e0f87d379ec/267Noltesporhistorykow.pdf [data dostępu: 24.07.2019].
Downloads
Published
How to Cite
Issue
Section
License
The Copyright Owners of the submitted texts grant the Reader the right to use the pdf documents under the provisions of the Creative Commons 4.0 International License: Attribution-Share-Alike (CC BY-SA). The user can copy and redistribute the material in any medium or format and remix, transform, and build upon the material for any purpose.
1. License
The University of Silesia Press provides immediate open access to journal’s content under the Creative Commons BY-SA 4.0 license (http://creativecommons.org/licenses/by-sa/4.0/). Authors who publish with this journal retain all copyrights and agree to the terms of the above-mentioned CC BY-SA 4.0 license.
2. Author’s Warranties
The author warrants that the article is original, written by stated author/s, has not been published before, contains no unlawful statements, does not infringe the rights of others, is subject to copyright that is vested exclusively in the author and free of any third party rights, and that any necessary written permissions to quote from other sources have been obtained by the author/s.
If the article contains illustrative material (drawings, photos, graphs, maps), the author declares that the said works are of his authorship, they do not infringe the rights of the third party (including personal rights, i.a. the authorization to reproduce physical likeness) and the author holds exclusive proprietary copyrights. The author publishes the above works as part of the article under the licence "Creative Commons Attribution-ShareAlike 4.0 International".
ATTENTION! When the legal situation of the illustrative material has not been determined and the necessary consent has not been granted by the proprietary copyrights holders, the submitted material will not be accepted for editorial process. At the same time the author takes full responsibility for providing false data (this also regards covering the costs incurred by the University of Silesia Press and financial claims of the third party).
3. User Rights
Under the CC BY-SA 4.0 license, the users are free to share (copy, distribute and transmit the contribution) and adapt (remix, transform, and build upon the material) the article for any purpose, provided they attribute the contribution in the manner specified by the author or licensor.
4. Co-Authorship
If the article was prepared jointly with other authors, the signatory of this form warrants that he/she has been authorized by all co-authors to sign this agreement on their behalf, and agrees to inform his/her co-authors of the terms of this agreement.
I hereby declare that in the event of withdrawal of the text from the publishing process or submitting it to another publisher without agreement from the editorial office, I agree to cover all costs incurred by the University of Silesia in connection with my application.
