Neighbouring the Shoah. Karolina Koprowska: Postronni? Zagłada w relacjach chłopskich świadków. Kraków, Universitas, 2018, ss. 216.
DOI:
https://doi.org/10.31261/NoZ.2019.05.22Keywords:
witness, bystanders, HolocaustAbstract
This text reviews Karolina Koprowska’s Postronni? Zagłada w relacjach chłopskich świadków [Bystanders? The Shoah in Peasant Accounts]. By means of Hilberg’s triad of perpetrator–victim–witness, the review analyses the shifts in perception of bystanders, inaugurated by Claude Lanzmann’s Shoah and two texts: Jan Błoński’s “Biedni Polacy patrzą na getto” [“Poor Poles Look at Ghetto”] and Jan Tomasz Gross’s The Neighbors. Moreover, this analysis emphasises the fact of growing academic interest in the “peripheries of the Shoah,” taking place in the early 21st century, and investigates recent publications in Polish Holocaust studies that postulate the re-definition of the witness as a cultural category. According to the review, Koprowska’s book can be devoted into two parts: theoretical one and analytic one. The former gathers different conceptualisations of a bystander, introduces the reader to the situation of Polish countryside in the times of the Shoah, and describes the strategies of bystanders, who are referenced as locals inherently belonging to the topography of a peasant landscape. The latter – and more important – part is dedicated to the category of silence, but also to that which leaves something unsaid. Koprowska distinguishes three types of such a trope: the repressed story (exemplified by Paweł Łoziński’s Miejsce urodzenia [Birthplace]), the strategy of “looking but not seeing” (exemplified by the applications to “Describe my countryside” competition), and descriptions abundant in metaphors and generic links to fairy tale (Tadeusz Nowak’s oeuvre). The conclusions of the review are supplemented by the reference to Mordechaj Canin’s Przez ruiny i zgliszcza. Podróż po stu zgładzonych gminach żydowskich w Polsce [Through Ruins and Remnants. A Journey through One Hundred Jewish Communities in Poland after the Holocaust], which explores the positions of Polish peasants regarding the Shoah.
References
Adamczyk-Garbowska M.: Samotna misja Mordechaja Canina. W: M. Canin: Przez ruiny i zgliszcza. Podróż po stu zgładzonych gminach żydowskich w Polsce. Przeł. M. Adamczyk-Garbowska. Warszawa 2018.
Bilewicz M., Babińska M.: „Bystander”, czyli kto? Potoczne wyobrażenia Polaków na temat stosunku do Żydów w czasie okupacji hitlerowskiej. „Teksty Drugie” 2018, nr 3.
Błoński J.: Biedni Polacy patrzą na getto. „Tygodnik Powszechny” 1987, nr 2. Dostępne także w Internecie: https://sprawiedliwi.org.pl/sites/default/files/attachment_85.pdf [data dostępu: 01.04.2019].
Chmielewska K.: Inteligencja i Zagłada. Rozpraszanie obrazu. „Studia Litteraria et Historica” 2018, nr 7. Dostępne w Internecie: https://ispan.waw.pl/journals/index.php/slh/article/view/slh.1704/4704 [data dostępu: 13.05.2019].
Chutnik S.: Dzidzia. Warszawa 2009.
Dalej jest noc. Losy Żydów w wybranych powiatach okupowanej Polski. Red. B. Engelking, J. Grabowski. Warszawa 2018.
Dobrosielski P.: Spory o Grossa. Polskie problemy z pamięcią o Żydach. Warszawa 2017.
Dobrosielski P.: Stodoła. W: Ślady Holokaustu w imaginarium kultury polskiej. Red. J. Kowalska-Leder, P. Dobrosielski, I. Kurz, M. Szpakowska. Warszawa 2017.
Engelking B.: Jest taki piękny słoneczny dzień… Losy Żydów szukających ratunku na wsi polskiej 1942–1945. Warszawa 2011.
Film o pamięci, od której nie można uciec. Z Agnieszką Arnold rozmawia Piotr Litka. „Kino” 2001, nr 4.
Forecki P.: Po Jedwabnem. Anatomia pamięci funkcjonalnej. Warszawa 2018.
Grabowski J.: Judenjagd. Polowanie na Żydów 1942–1945. Studium dziejów pewnego powiatu. Warszawa 2011.
Gross J.T.: Sąsiedzi. Historia zagłady żydowskiego miasteczka. Sejny 2000.
Gross J.T.: Wokół „Sąsiadów”. Polemiki i wyjaśnienia. Sejny 2003.
Gross J.T., współpraca Grudzińska-Gross I.: Złote żniwa. Rzecz o tym, co się działo na obrzeżach zagłady Żydów. Kraków 2011.
Janicka E.: Obserwatorzy uczestniczący zamiast świadków i rama zamiast obrzeży. O nowe kategorie opisu polskiego kontekstu Zagłady. „Teksty Drugie” 2018, nr 3.
Krupa B.: Opowiedzieć Zagładę. Polska proza i historiografia wobec Holocaustu (1987–2003). Kraków 2013.
Leociak J.: Ratowanie. Opowieści Polaków i Żydów. Kraków 2018.
Leociak J.: Redefinicja kategorii świadka i świadectwa. (Wokół rzeczy wykopanych na terenie miejsca-po-getcie w Warszawie). „Teksty Drugie” 2018, nr 3.
Nycz R.: My, świadkowie. „Teksty Drugie” 2018, nr 3.
Pogromy Żydów na ziemiach polskich w XIX i XX wieku. T. 1: Literatura i sztuka. Red. S. Buryła. Warszawa 2018.
Sendyka R.: Od obserwatorów do gapiów. Kategoria „bystanders” i analiza wizualna. „Teksty Drugie” 2018, nr 3.
Tokarska-Bakir J.: Co to znaczy, że Polska jest krajem chłopów i żołnierzy. „Kultura Liberalna” 2011, nr 129. Dostępne w Internecie: https://kulturaliberalna.pl/2011/06/29/tokarska-bakir-co-to-znaczy-ze-polska-jest-krajem-chlopow-i-zolnierzy/ [data dostępu: 01.04.2019].
Tokarska-Bakir J.: Okrzyki pogromowe. Szkice z antropologii historycznej Polski lat 1939–1946. Wołowiec 2012.
Tomczok M.: Narracje pojedwabieńskie. W: Taż: Czyja dzisiaj jest Zagłada? Retoryka – ideologia – popkultura. Warszawa 2017.
Zarys krajobrazu. Wieś polska wobec zagłady Żydów 1942–1945. Red. B. Engelking, J. Grabowski. Warszawa 2011.
Downloads
Published
How to Cite
Issue
Section
License
The Copyright Owners of the submitted texts grant the Reader the right to use the pdf documents under the provisions of the Creative Commons 4.0 International License: Attribution-Share-Alike (CC BY-SA). The user can copy and redistribute the material in any medium or format and remix, transform, and build upon the material for any purpose.
1. License
The University of Silesia Press provides immediate open access to journal’s content under the Creative Commons BY-SA 4.0 license (http://creativecommons.org/licenses/by-sa/4.0/). Authors who publish with this journal retain all copyrights and agree to the terms of the above-mentioned CC BY-SA 4.0 license.
2. Author’s Warranties
The author warrants that the article is original, written by stated author/s, has not been published before, contains no unlawful statements, does not infringe the rights of others, is subject to copyright that is vested exclusively in the author and free of any third party rights, and that any necessary written permissions to quote from other sources have been obtained by the author/s.
If the article contains illustrative material (drawings, photos, graphs, maps), the author declares that the said works are of his authorship, they do not infringe the rights of the third party (including personal rights, i.a. the authorization to reproduce physical likeness) and the author holds exclusive proprietary copyrights. The author publishes the above works as part of the article under the licence "Creative Commons Attribution-ShareAlike 4.0 International".
ATTENTION! When the legal situation of the illustrative material has not been determined and the necessary consent has not been granted by the proprietary copyrights holders, the submitted material will not be accepted for editorial process. At the same time the author takes full responsibility for providing false data (this also regards covering the costs incurred by the University of Silesia Press and financial claims of the third party).
3. User Rights
Under the CC BY-SA 4.0 license, the users are free to share (copy, distribute and transmit the contribution) and adapt (remix, transform, and build upon the material) the article for any purpose, provided they attribute the contribution in the manner specified by the author or licensor.
4. Co-Authorship
If the article was prepared jointly with other authors, the signatory of this form warrants that he/she has been authorized by all co-authors to sign this agreement on their behalf, and agrees to inform his/her co-authors of the terms of this agreement.
I hereby declare that in the event of withdrawal of the text from the publishing process or submitting it to another publisher without agreement from the editorial office, I agree to cover all costs incurred by the University of Silesia in connection with my application.
