Przypisy tłumacza w słowackim przekładzie Doliny Issy Czesława Miłosza

Autor

DOI:

https://doi.org/10.31261/PLS.2020.10.02.10

Słowa kluczowe:

przypisy tłumacza, paratekst, Czesław Miłosz, Dolina Issy, przekład

Abstrakt

Przypisy tłumacza zazwyczaj służą do wyjaśnienia czytelnikowi trudnych do przetłumaczenia elementów kultury wyjściowej. W słowackim przekładzie Doliny Issy Czesława Miłosza autor translacji — Miloš Ferko — zastosował 88 przypisów dolnych, które spełniają różne funkcje. Przypisy stanowią dla tłumacza przestrzeń np. do wyjaśniania kontekstu historycznego, elementów topograficznych, lecz także do podania własnej interpretacji oryginału lub do wskazania nawiązań intertekstualnych. Autorka artykułu analizuje przypisy tłumacza pod kątem ich wpływu na czytelnika oraz na odbiór całego przekładu w kulturze docelowej.

Bibliografia

Bednarska K., Szafraniec K., 2017: Przypisy tłumacza w wybranych słoweńskich przekładach literatury polskiej. „Przekłady Literatur Słowiańskich”, t. 8, cz. 1, s. 205—217.

Gromová E., 2003: Teória a didaktika prekladu. Nitra, Univerzita Konštantína Filozofa v Nitre.

Hejwowski K., 2004: Kognitywno-komunikacyjna teoria przekładu. Warszawa, Wydawnictwo Naukowe PWN.

Heringhová J., 2011: Alúzie ako prekladateľský problém. W: V. Biloveský, Ľ. Pliešovská, red.: Preklad a tlmočenie 9. Kontrastívne štúdium textov a prekladateľská prax. Banská Bystrica, Univerzita Mateja Bela, s. 115—126.

Hrehorowicz U., 1997: Przypisy tłumacza: „to be or not to be”. „Między Oryginałem a Przekładem”, t. 3: Czy zawód tłumacza jest w pogardzie?, s. 109—116.

Kozáková L., 2012: Nevítaný hosť v preklade alebo o problémoch výskytu cudzojazyčných výrazov v anglických textoch. W: Ľ. Adamová, J. Želonka, red.: Tradícia a inovácia v translatologickom výskume III. Nitra, Univerzita Konštantína Filozofa v Nitre, s. 131—138.

Levý J., 1998: Umění překladu. Praha, Ivo Železný.

Luboń A., 2017: Zmagania tłumacza z przypisem. „Sztuka Edycji”, nr 2, s. 99—106.

Mattová L., 2019: Sila mýtu a spomienok. „Knižná revue”, nr 12, s. 26. Dostępne w Internecie: https://www.litcentrum.sk/recenzia/sila-mytu-spomienok [dostęp: 30.08.2019].

Miłosz C., 2007: Dolina Issy. Warszawa, TMM Polska / Planeta Marketing.

Miłosz C., 2018: Dolina Issy / Údolie Issy. M. Ferko, tłum. Bratislava, Vydavateľstvo Spolku slovenských spisovateľov.

Modzelewska N., 1975: Refleksje tłumacza. W: S. Pollak, red.: Przekład artystyczny. T. 2. Wrocław, Zakład Narodowy im. Ossolińskich, s. 185—196.

Nord Ch., 2011: Funktionsgerechtigkeit und Loyalität. Die Übersetzung literarischer und religiöser Texte aus funktionaler Sicht. Berlin, Frank & Timme.

Rezník J., 2018: Všetko máme zakódované v detstve. „Literárny týždenník”, nr 29 / 30, s. 12.

Skibińska E., 2009: O przypisach tłumacza. Wprowadzenie do lektury. W: E. Skibińska, red.: Przypisy tłumacza. Wrocław—Kraków, Księgarnia Akademicka, s. 7—19.

Słownik języka słowackiego. Dostępne w Internecie: www.slovnik.juls.savba.sk [dostęp: 30.08.2019].

Sztorc W., 2016: Przypisy tłumacza w świetle teorii literatury hipertekstowej. „Między Oryginałem a Przekładem”, t. 32, s. 121—134.

Tokarz B., 2017: Parateksty jako wyraz koncepcji przekładu. „Przekłady Literatur Słowiańskich”, t. 8, cz. 1, s. 15—35.

Venuti L., 1986: The translator’s invisibility. „Criticism”, t. 28, nr 2, s. 179—212.

Pobrania

Opublikowane

2020-12-31

Jak cytować

Obertová, Z. (2020). Przypisy tłumacza w słowackim przekładzie Doliny Issy Czesława Miłosza. Przekłady Literatur Słowiańskich, 10(2), 245–259. https://doi.org/10.31261/PLS.2020.10.02.10

Numer

Tom 10 Nr 2 (2020)

Dział

Przekłady słowacko‑polskie i polsko‑słowackie

Licencja

Właściciele praw autorskich do nadesłanych tekstów udzielają Czytelnikowi prawa do korzystania z dokumentów pdf zgodnie z postanowieniami licencji Creative Commons 4.0 International License: Attribution-Share-Alike (CC BY-SA 4.0). Użytkownik może kopiować i redystrybuować materiał w dowolnym medium lub formacie oraz remiksować, przekształcać i wykorzystywać materiał w dowolnym celu.

1. Licencja

Wydawnictwo Uniwersytetu Śląskiego zapewnia natychmiastowy otwarty dostęp do treści swoich czasopism na licencji Creative Commons BY-SA 4.0 (http://creativecommons.org/licenses/by-sa/4.0/). Autorzy publikujący w tym czasopiśmie zachowują wszelkie prawa autorskie i zgadzają się na warunki wyżej wymienionej licencji CC BY-SA 4.0.

2. Oświadczenie Autora

Autor deklaruje, że artykuł jest oryginalny, napisany przez niego (i współautorów), nie był wcześniej publikowany, nie zawiera stwierdzeń niezgodnych z prawem, nie narusza praw innych osób, jest przedmiotem praw autorskich, które przysługują wyłącznie autorowi i jest wolny od wszelkich praw osób trzecich, a także, że autor uzyskał wszelkie niezbędne pisemne zgody na cytowanie z innych źródeł.

Jeśli artykuł zawiera materiał ilustracyjny (rysunki, zdjęcia, wykresy, mapy itp.), Autor oświadcza, że wskazane dzieła są jego dziełami autorskimi, nie naruszają niczyich praw (w tym osobistych, m.in. prawa do dysponowania wizerunkiem) i posiada do nich pełnię praw majątkowych. Powyższe dzieła udostępnia jako część artykułu na licencji „Creative Commons Uznanie autorstwa-Na tych samych warunkach 4.0 Międzynarodowe”.

UWAGA! Bez określenia sytuacji prawnej materiału ilustracyjnego oraz załączenia stosownych zgód właścicieli majątkowych praw autorskich publikacja nie zostanie przyjęta do opracowania redakcyjnego. Autor/autorka oświadcza równocześnie, że bierze na siebie wszelką odpowiedzialność w przypadku podania nieprawidłowych danych (także w zakresie pokrycia kosztów poniesionych przez Wydawnictwo UŚ oraz roszczeń finansowych stron trzecich).

3. Prawa użytkownika

Zgodnie z licencją CC BY-SA 4.0 użytkownicy mogą udostępniać (kopiować, rozpowszechniać i przekazywać) oraz adaptować (remiksować, przekształcać i tworzyć na podstawie materiału) artykuł w dowolnym celu, pod warunkiem, że oznaczą go w sposób określony przez autora lub licencjodawcę.

4. Współautorstwo

Jeśli artykuł został przygotowany wspólnie z innymi autorami, osoba zgłaszająca niniejszy formularz zapewnia, że została upoważniona przez wszystkich współautorów do podpisania niniejszej umowy w ich imieniu i zobowiązuje się poinformować swoich współautorów o warunkach tej umowy.

Oświadczam, że w przypadku nieuzgodnionego z redakcją i/lub wydawcą czasopisma wycofania przeze mnie tekstu z procesu wydawniczego lub skierowania go równolegle do innego wydawcy zgadzam się pokryć wszelkie koszty poniesione przez Uniwersytet Śląski w związku z procedowaniem mojego zgłoszenia (w tym m.in. koszty recenzji wydawniczych).