Przygoda estetyczno-mentalna w przekładzie

Authors

  • Bożena Tokarz University of Silesia in Katowice

DOI:

https://doi.org/10.31261/PLS.2018.09.01.02

Abstract

Aesthetic-Mental Adventure of Translation

Translation is an adventure. The desire to experience it exceeds all other translation motives. It is a desire of a rational, pragmatic, emotional and physical nature. Therefore, full normalisation of the principles of artistic translation constantly encounters difficulties. Outside the borders of the scheme there is something called talent and empathy, understood as a cognitive-affective phenomenon.

The paradigm of desire is defined by: individual weaknesses, ambition, desire to communicate, to know and experience something so far unknown, and the interaction between them in the form of surprise, dazzlement, and even shock.

KEY WORDS: translation, adventure, empathy, intercultural communication, creativity of the interpreter — Tone Pretnar

References

Balcerzan E., 1998: Literatura z literatury (strategie tłumaczy). Katowice, Wydawnictwo Śląsk.

Brzostowska-Tereszkiewicz T., 2014: Kolaż, centon, ready-mades jako techniki translatorskie. W: P. Fast, red. J. Pisarska, współpr.: Strategie translatorskie. Od modernizmu do (post)modernizmu. Katowice, Wydawnictwo Śląsk i SIW, s. 88—89.

Davidson D., 1992: Zdarzenie mentalne. T. Baszniak, tłum. W: D. Davidson: Eseje o prawdzie, języku i umyśle. B. Stanosz, wyb. i wstęp. Warszawa, PWN, s. 163—193.

Davis M.H., 1999: Empatia. O umiejętności współodczuwania. J. Kubiak, tłum. Gdańsk, Gdańskie Wydawnictwo Psychologiczne.

Elzenberg H., 1991: Z filozofii kultury. M. Woroniecki, wyb., oprac. i wprow. Kraków, Znak.

Gadamer H.G., 2000: Rozum, słowo, dzieje. [Wyd. 2]. M. Łukasiewicz, K. Michalski, tłum. K. Michalski, wyb., oprac. i wstęp. Warszawa, PIW.

Gołaszewska M., 1970: Świadomość piękna. Problematyka genezy, funkcji, struktury i wartości w estetyce. Warszawa, PWN.

Gołaszewska M., 2001: Estetyka współczesności. Kraków, Wydawnictwo UJ.

Ingarden R., 1966: Przeżycie, dzieło, wartość. Kraków, Wydawnictwo Literackie.

Kmita J., 1995: Jak słowa łączą się ze światem. Poznań, Wydawnictwo Naukowe IF, UAM .

Krokowski M., Rydzewski P., 2004: Inteligencja emocjonalna. Łódź, Imperia SC.

Kuhn T.S., 2001: Struktura rewolucji naukowych. H. Ostromęcka, tłum. J. Nowotniak, posł., przeł. Warszawa, Fundacja Aletheia.

Lakoff G., Johnson M., 1998: Metafory w naszym życiu. T.P. Krzeszowski, tłum. Warszawa, PIW.

Langacker R., 2009: Gramatyka kognitywna. E. Tabakowska et al., tłum. Kraków, Universitas.

Legeżyńska A., 1986: Tłumacz i jego kompetencje autorskie. Warszawa, PWN.

Metthews G., Zeidner M., Roberts R.D., 2004: Emotional intelligence: Sciens and Myth. Cambridge, MI T Press.

Pretnar T., 1993a: „Tiho ti govorim”. Prevajalski dnevnik. Z. Pretnar, ur. Celovec—Ljubljana—Dunaj, Mohorjeva založba.

Pretnar T., 1993b: Veter davnih vrtnic. N. Jež in P. Svetina, ur. Ljubljana, Slava.

Pretnar T., 1998: Mickiewicz in Prešeren. O slovenskem in poljskem verzu. N. Jež in M. Pavičić, prev. Ljubljana, Slovenska matica.

Pretnar T., 2005: Verzi Toneta Pretnarja. M. Seliškar, izbrala in uredila. Celje, Celjska Mohorjeva družba.

Ricoeur P., 1989: Język, tekst, interpretacja. P. Graff, K. Rosner, tłum. K. Rosner, wyb. i wst. Warszawa, PIW.

Serafin K., 2013: Ogólna teoria wartości w filozofii Marii Gołaszewskiej. „Kultura i Wartości”, nr 4, s. 75—90.

Sosnowski R., 2002: Radość tłumaczenia tekstów specjalistycznych. Terminologia. „Między Oryginałem a Przekładem”, t. 7, s. 205—216.

Šurla A., 2009: Cicha rozmowa ostatnich przekładów Tonego Pretnara. „Przekłady Literatur Słowiańskich”, t. 1, cz. 1: Wybory translatorskie, s. 278—292.

Šurla A., 2016: Toneta Pretnarja prevod sonetov Jana Nepomucena Kamińskiego. „Przekłady Literatur Słowiańskich”, t. 7, cz. 1: Wybory translatorskie, s. 271—285.

Szymborska W., 1997: Widok z ziarnkiem piasku. Poznań, Wydawnictwo a5.

Szymczak M., red., 1979: Słownik języka polskiego. T. 2. Warszawa, PWN.

Tabakowska E., 2002: Bariery kulturowe są zbudowane z gramatyki. W: R. Lewicki, red.: Przekład, język, kultura. Lublin, UMC S, s. 25—34.

Wittgenstein L., 2000: Dociekania filozoficzne. [Wyd. 2]. B. Wolniewicz, tłum., wst. i przyp. Warszawa, PWN.

Downloads

How to Cite

Tokarz, B. (2018). Przygoda estetyczno-mentalna w przekładzie. Przekłady Literatur Słowiańskich [Translations of Slavic Literatures], 9(1). https://doi.org/10.31261/PLS.2018.09.01.02

Issue

Vol. 9 No. 1 (2018)

Section

Translator ludens. Tłumaczenie jako wyzwanie, zabawa, gra

License

The Copyright Owners of the submitted texts grant the Reader the right to use the pdf documents under the provisions of the Creative Commons 4.0 International License: Attribution-Share-Alike (CC BY-SA). The user can copy and redistribute the material in any medium or format and remix, transform, and build upon the material for any purpose.

1. License

The University of Silesia Press provides immediate open access to journal’s content under the Creative Commons BY-SA 4.0 license (http://creativecommons.org/licenses/by-sa/4.0/). Authors who publish with this journal retain all copyrights and agree to the terms of the above-mentioned CC BY-SA 4.0 license.

2. Author’s Warranties

The author warrants that the article is original, written by stated author/s, has not been published before, contains no unlawful statements, does not infringe the rights of others, is subject to copyright that is vested exclusively in the author and free of any third party rights, and that any necessary written permissions to quote from other sources have been obtained by the author/s.

If the article contains illustrative material (drawings, photos, graphs, maps), the author declares that the said works are of his authorship, they do not infringe the rights of the third party (including personal rights, i.a. the authorization to reproduce physical likeness) and the author holds exclusive proprietary copyrights. The author publishes the above works as part of the article under the licence "Creative Commons Attribution-ShareAlike 4.0 International".

ATTENTION! When the legal situation of the illustrative material has not been determined and the necessary consent has not been granted by the proprietary copyrights holders, the submitted material will not be accepted for editorial process. At the same time the author takes full responsibility for providing false data (this also regards covering the costs incurred by the University of Silesia Press and financial claims of the third party).

3. User Rights

Under the CC BY-SA 4.0 license, the users are free to share (copy, distribute and transmit the contribution) and adapt (remix, transform, and build upon the material) the article for any purpose, provided they attribute the contribution in the manner specified by the author or licensor.

4. Co-Authorship

If the article was prepared jointly with other authors, the signatory of this form warrants that he/she has been authorized by all co-authors to sign this agreement on their behalf, and agrees to inform his/her co-authors of the terms of this agreement.

I hereby declare that in the event of withdrawal of the text from the publishing process or submitting it to another publisher without agreement from the editorial office, I agree to cover all costs incurred by the University of Silesia in connection with my application.