Paratekst w serii przekładowej — polskie przekłady dwóch wierszy Milivoja Slavička
Abstract
Paratext in a Series of Translations: Polish Translations of Two Poems by Milivoj Slaviček
Paratext has a considerable impact on the shaping of the way in which a literary work is open to each translation, as well as the dynamics of this openness. Critical paratexts that refer to an existing translation prove that new attempts arise from the readers’ unfulfilled expectations. Peritexts, where the poetics of a given author is discussed, point out that the aesthetic value of a given work corresponds to the number of readings of that work (including translations). They also provide a justification (albeit not an indirect one) for individual translation solutions, similarly to paratexts, where the translator provides reflections on his or her own translation. On the other hand, elements of critical epitexts (i.e. reviews) oftentimes become an integral part of a new translated text in a series.
Keywords: paratext, translation series, Milivoj Slaviček
References
Balcerzan E., 1968: Poetyka przekładu artystycznego. „Nurt”, 8, s. 23—26.
Barańczak S., 1992: Mały, lecz maksymalistyczny manifest translatologiczny. W: Idem: Ocalone w tłumaczeniu. Kraków, Wydawnictwo a5, s. 13—63.
Bednarczyk A., 2011: Polskie parateksty „Poematu bez bohatera” Anny Achmatowej. „Między Oryginałem a Przekładem”, t. 17, s. 35—53.
Genette G., 1992: Palimpsesty. Literatura drugiego stopnia. A. Milecki, tłum. W: H. Markiewicz, red.: Współczesna teoria badań literackich za granicą. Antologia. T. 4, cz. 2. Kraków, Wydawnictwo Literackie, s. 320—353.
Legeżyńska A., 1986: Tłumacz i jego kompetencje autorskie. Warszawa, Państwowe Wydawnictwo Naukowe.
Małczak L., 2013: Croatica. Literatura i kultura chorwacka w Polsce 1944—1989. Katowice, Wydawnictwo Uniwersytetu Śląskiego.
Milanja C., [online]: Slavičekova »stvarnosna« poezija u odnosu prema smrti estetskog i kraju umjetnosti. Dostępne w Internecie: http://www.matica.hr/kolo/386 [dostęp: 11.11.2016].
Mrkonjić Z., [online]: Milivoj Slaviček ili o prometnosti jezika. Dostępne w Internecie: http://www.matica.hr/kolo/386 [dostęp: 11.11.2016].
Pavletić V., [online]: Slavičekovo traženje bitnog u egzistenciji. Dostępne w Internecie: http://www.matica.hr/kolo/386 [dostęp: 11.11.2016].
Zarek J., 1991: Seria jako zbiór tłumaczeń. W: P. Fast, red.: Przekład artystyczny 2. Katowice, Wydawnictwo Uniwersytetu Śląskiego, s. 49—56.
Źródła przekładów
Slaviček M., 1973: Cudownie białe drzwi. J. Salamon, tłum. „Życie Literackie”, nr 50, s. 6.
Slaviček M., 1976: Rzeka i ja jesteśmy w nieprzyjaźni. B. Sadowska, tłum. W: Idem: Komentarze do różnych sposobów istnienia. M. Grześczak, wyb., wst. J. Salamon, B. Sadowska, E. Lipska et al., tłum. Warszawa, Państwowy Instytut Wydawniczy, s. 17.
Slaviček M., 1982: Rzeka i ja żyjemy w nieprzyjaźni. J. Kornhauser, tłum. W: M. Slaviček, wyb., przedm., noty: Wewnętrzne morze. Antologia poezji chorwackiej XX wieku. Kraków, Wydawnictwo Literackie, s. 345.
Slaviček M., 1982: Zadziwiająco białe drzwi. J. Kornhauser, tłum. W: M. Slaviček, wyb., przedm., noty: Wewnętrzne morze. Antologia poezji chorwackiej XX wieku. Kraków, Wydawnictwo Literackie, s. 347.
Slaviček M., 1984: Zadziwiająco białe drzwi. J. Pomorska, tłum. „Fakty”, nr 7, s. 9.
Slaviček M., 2011: Cudowne białe drzwi. G. Łatuszyński, tłum. W: G. Łatuszyński, wyb., przekł., wst., noty: W skwarze słońca, w chłodzie nocy. Antologia poezji chorwackiej XX wieku. Warszawa, Agawa, s. 297.
Slaviček M., 2011: Rzeka i ja pozostajemy we wzajemnej wrogości. G. Łatuszyński, tłum. W: G. Łatuszyński, wyb., przekł., wst., noty: W skwarze słońca, w chłodzie nocy. Antologia poezji chorwackiej XX wieku. Warszawa, Agawa, s. 298.
Źródła paratekstów
Grześczak M., 1976: [Przedmowa]. W: M. Slaviček: Komentarze do różnych sposobów istnienia. M. Grześczak, wyb., wst. J. Salamon, B. Sadowska, E. Lipska et al., tłum. Warszawa, Państwowy Instytut Wydawniczy, s. 5—7.
Kornhauser J., 1983: Dziennik mówiony. O ironii w poezji Milivoja Slavička. W: Idem: Wspólny język. Katowice, Wydawnictwo Śląsk, s. 132—148.
Kuncewicz P., 1983: Co dobrego może się narodzić w Betlejem. „Nowe Książki”, nr 12, s. 86—87.
Łatuszyński G., 1981: Uwolnić się od cudzych słów. „Nowe Książki”, nr 19, s. 21—23.
[Milivoj Slaviček. Nota o autorze], 1973. „Życie Literackie”, nr 50, s. 6.
Posłowie, 1996. W: Ł. Danielewska, wyb., tłum., noty: Żywe źródło. Antologia współczesnej poezji chorwackiej. Warszawa, Wydawnictwo Książkowe Ibis, s. 177—178.
Slaviček M., 1982: Przedmowa. W: M. Slaviček, wyb., przedm., noty: Wewnętrzne morze. Antologia poezji chorwackiej XX wieku. Kraków, Wydawnictwo Literackie, s. 5—19.
Wierzbicki J., 1971: [Wstęp do tłumaczeń wierszy Milivoja Slavička]. „Odra”, nr 9, s. 34.
Wierzbicki J., 1976: Literatury Jugosławii. „Rocznik Literacki”, [wyd. 1979], s. 512.
Wierzbicki J., 1982: Literatury Jugosławii. „Rocznik Literacki”, [wyd. 1988], s. 522.
Downloads
How to Cite
Issue
Section
License
The Copyright Owners of the submitted texts grant the Reader the right to use the pdf documents under the provisions of the Creative Commons 4.0 International License: Attribution-Share-Alike (CC BY-SA). The user can copy and redistribute the material in any medium or format and remix, transform, and build upon the material for any purpose.
1. License
The University of Silesia Press provides immediate open access to journal’s content under the Creative Commons BY-SA 4.0 license (http://creativecommons.org/licenses/by-sa/4.0/). Authors who publish with this journal retain all copyrights and agree to the terms of the above-mentioned CC BY-SA 4.0 license.
2. Author’s Warranties
The author warrants that the article is original, written by stated author/s, has not been published before, contains no unlawful statements, does not infringe the rights of others, is subject to copyright that is vested exclusively in the author and free of any third party rights, and that any necessary written permissions to quote from other sources have been obtained by the author/s.
If the article contains illustrative material (drawings, photos, graphs, maps), the author declares that the said works are of his authorship, they do not infringe the rights of the third party (including personal rights, i.a. the authorization to reproduce physical likeness) and the author holds exclusive proprietary copyrights. The author publishes the above works as part of the article under the licence "Creative Commons Attribution-ShareAlike 4.0 International".
ATTENTION! When the legal situation of the illustrative material has not been determined and the necessary consent has not been granted by the proprietary copyrights holders, the submitted material will not be accepted for editorial process. At the same time the author takes full responsibility for providing false data (this also regards covering the costs incurred by the University of Silesia Press and financial claims of the third party).
3. User Rights
Under the CC BY-SA 4.0 license, the users are free to share (copy, distribute and transmit the contribution) and adapt (remix, transform, and build upon the material) the article for any purpose, provided they attribute the contribution in the manner specified by the author or licensor.
4. Co-Authorship
If the article was prepared jointly with other authors, the signatory of this form warrants that he/she has been authorized by all co-authors to sign this agreement on their behalf, and agrees to inform his/her co-authors of the terms of this agreement.
I hereby declare that in the event of withdrawal of the text from the publishing process or submitting it to another publisher without agreement from the editorial office, I agree to cover all costs incurred by the University of Silesia in connection with my application.
