On Wilamowicean theatre

Authors

  • Justyna Szlachta-Ignatowicz dr, Katedra Studiów Interkulturowych Europy Środkowo-Wschodniej, Uniwersytet Warszawski, Warszawa, Polska. https://orcid.org/0000-0002-8889-1535
  • Tomasz Wicherkiewicz dr hab. prof. UAM, Slavic-Eurasian Research Center, Hokkaido University, Hokkaido, Japonia; Katedra Orientalistyki, Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu, Poznań, Polska. https://orcid.org/0000-0003-3163-0454

Keywords:

Wilamowicean theatre, Wilamowicean language, minor languages, language revitalization

Abstract

The paper dedicated to the phenomenon of Wilamowicean theatre is composed of two parts presenting a different research approach. A review written by a literature scholar of the latest performance in the Wilamowicean repertoire serves as the basis for commentary built around it by a sociolinguist, dedicated to the situation of the Wilamowicean language, its history and revival. The paper also presents other processes of revival of minor languages using theatrical tools.

Author Biographies

Justyna Szlachta-Ignatowicz, dr, Katedra Studiów Interkulturowych Europy Środkowo-Wschodniej, Uniwersytet Warszawski, Warszawa, Polska.

Jej zainteresowania naukowe skupione są wokół szeroko pojmowanej specyfiki i kultury pogranicza oraz współczesnej literatury tożsamościowej. Ważniejsze publikacje: Zróżnicowanie tematyczne pieśni „Śpiewnika Górnośląskiego” Feliksa Nowowiejskiego, w: Interpretacja i recepcja. Nowe prace badawcze poświęcone muzyce Feliksa Nowowiejskiego, red. K.D. Szatrawski (2016); „Ach jak cudowna jest podróż, jaka by ona nie była”. Polski blues Janoscha i Spis cudzołożnic Jerzego Pilcha, w: Szczęśliwy, kto poznał Janoscha. Literackie korzenie tożsamości, red. A. Bajorek (2017); Rola rzeki w społeczeństwie pogranicza kulturowego. „Pierwsza polka” Horsta Bienka, w: Śmierć w wodzie i inne motywy akwatyczne w horyzoncie wyobraźni, red. B. Pawłowska-Jądrzyk (2018).

Tomasz Wicherkiewicz, dr hab. prof. UAM, Slavic-Eurasian Research Center, Hokkaido University, Hokkaido, Japonia; Katedra Orientalistyki, Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu, Poznań, Polska.

Profesor Uniwersytetu Adama Mickiewicza w Poznaniu; stypendysta Hokkaido University; socjolingwista, badacz języków mniejszościowych i rzadziej używanych, mniejszości językowych, języków zagrożonych oraz polityki językowej, planowania językowego, dokumentacji i rewitalizacji języków. Honorowy Obywatel Gminy Wilamowice (od 2015 roku). Pomysłodawca i kierownik projektu „Dziedzictwo językowe Rzeczypospolitej. Baza dokumentacji zagrożonych języków”.

 

References

Anders H., 1933, Gedichte von Florian Biesik in der Mundart von Wilamowice, Kraków.

Andrason A., 2010, Expressions of Futurity in the Vilamovicean Language”, “Stellenbosch Papers in Linguistics”, no. 40.

Andrason A., 2011, Vilamovicean verbal system – Do the Preterite and the Perfect mean the same?, “Linguistica Copernicana”, no. I (5).

Bazielich B.M., 2001, Strój wilamowicki. Atlas polskich strojów ludowych, cz. 5, Małopolska, Wrocław.

Boal A., 1975, Teatro do oprimido e outras poéticas políticas, Rio de Janeiro.

Chromik B., Wicherkiewicz T., 2014, „Wilamowski / Wymysiöryś”. Dziedzictwo językowe Rzeczypospolitej – Baza dokumentacji zagrożonych języków, on-line: http://inne-jezyki.amu.edu.pl/Frontend/Language/Details/10 [dostęp: 20.11.2018].

Driskill Q., 2003, Mothertongue: Incorporating Theatre of the Oppressed into Language Restoration Movements”, in: Reyhner J. et al., ed., Nurturing Native Languages, Flagstaff.

Fic M., Krzyżanowski L., Meus K., 2018, Wilamowice 1818–2018. Miasto i ludzie, Bielsko-Biała.

Freire P., 1970, Pedagogia do oprimido, New York.

Gara J., 2003, Zbiór wierszy o wilamowskich obrzędach i obyczajach oraz Słownik języka wilamowskiego, Wilamowice, tekst on-line: https://pl.wikisource.org/wiki/Zbi%C3%B3r_wierszy_o_wilamowskich_obrz%C4%99dach_i_obyczajach_oraz_S%C5%82ownik_j%C4%99zyka_wila mowskiego [dostęp: 20.11.2018].

Gara J., 2007, „Wymysöjer śtytła” – Miasteczko Wilamowice oraz jego osobliwości zawarte w zbiorze piosenek wilamowskich Józefa Gary, Wilamowice, tekst on-line: https://pl.wikisource.org/wiki/%E2%80%9EWymys%C3%B6jer_%C5%9Btyt%C5%82a%E2%80%9D_%E2%80%93_miasteczko_Wilamowice_oraz_jego_osobliwo%C5%9Bci_zawarte_w_zbiorze_piosenek_wilamowskich_J%C3%B3zefa_Gary [dostęp: 20.11.2018].

Kadłubek Z., 2008, Listy z Rzymu, Katowice.

Kleczkowski A., 1920, Dialekt Wilamowic w zachodniej Galicji. Fonetyka i fleksja, Kraków.

Kleczkowski A., 1921, Dialekt Wilamowic w zachodniej Galicji. Składnia (szyk wyrazów), Poznań.

Król T., 2009, Strój wilamowski, Wilamowice.

Król T., 2014, Ginący język i kultura Wilamowic, w: Nijakowski L., red., Europejskie i regionalne instrumenty ochrony języków zagrożonych. Konferencja, Warszawa, tekst on-line: http://orka.sejm.gov.pl/WydBAS.nsf/0/ 9 8 8 B 9 C 6 0 C 5 6 9 8 4 A 1 C 1 2 5 7 D 5 0 0 0 3 F E D C D / $ fi l e / J e z y k i _ z agrozone.pdf [dostęp: 20.11.2018].

Król T., 2016, Czym jest dla dzisiejszych Wilamowian język wilamowski? Różne funkcje, różne postawy językowe, „Łódzkie Studia Etnograficzne”, t. 55.

Król T., 2019, Życie ze śmiercią języka – Pisanie jako rodzaj terapii. Przypadek wilamowski – mój przy- padek, w: Jarosz A., Wicherkiewicz T., red., Mikroliteratury. Literatura w językach mniejszości et- nicznych, „Litteraria Copernicana” [w druku].

Lasatowicz M.K., 1992, Die deutsche Mundart von Wilamowice zwischen 1920 und 1987, Opole.

Majerska J., 2014, Wymysiöejer fibl, Wydział Artes Liberales Uniwersytetu Warszawskiego, tekst on-line: http://www.revitalization.al.uw.edu.pl/eng/Wymysorys/68/87/wymysioejer-fibl [dostęp: 20.11.2018].

Majewicz A.F., 2012, Polska „zagadka CIA”: „native speaker” do zredefiniowania, w: Rancew-Sikora D. i in., red., O społecznym znaczeniu tożsamości, miejsca i czasu życia. Szkice socjologiczne i gerontologiczne, Gdańsk.

Majewicz A.F., red., 1991, Florian Biesik’s Poems in Wymysojerysh (the Smallest Literature in a Minority Language in Poland), Stęszew.

Morciniec N., 1995, Zur Stellung des deutschen Dialekts von Wilmesau/Wilamowice in Südpolen, in: Keil G., Menzel J.J., Hrsg., Anfänge und Entwicklung der deutschen Sprache im mittelalterischen Schlesien, (Schlesische Forschungen 6), Sigmaringen.

Neels R., 2016, Language and Identity in Wilamowice: a Complex History of Language Choices and Language Attitudes, in: Olko J., Wicherkiewicz T., Borges R., ed., Integral Strategies for Language Revitalization, Warsaw, tekst on-line: http://revitalization.al.uw.edu.pl/Content/Uploaded/Documents/integral-strategies-a91f7f0d-ae2f-4977-8615-90e4b7678fcc.pdf [dostęp: 20.11. 2018].

Olko J., Wicherkiewicz T., Borges R., ed., 2016, Integral strategies for language revitalization. Warsaw; tekst on-line: http://revitalization.al.uw.edu.pl/Content/Uploaded/Documents/integral-strategies-a91f7f0d-ae2f-4977-8615-90e4b7678fcc.pdf [dostęp: 20.11.2018].

Ritchie C., 2012, Some Considerations on the Origins of Wymysorys, Sydney, tekst on-line: https://www.academia.edu/8290384/Some_Considerations_on_the_Origins_of_Wymysorys [dostęp: 20.11.2018].

Ritchie C., 2014, Ynzer boümmüter, Warszawa, tekst on-line: http://www.revitalization.al.uw.edu.pl/Content/Uploaded/Documents/Ynzerboummuter-a10570de-8558-425b-bffc-9917d4519533.pdf [dostęp: 20.11.2018].

Wicherkiewicz T., 2001, Piśmiennictwo w etnolekcie wilanowskim, w: Barciak A., red., Wilamowice. Przyroda, historia, język, kultura oraz społeczeństwo miasta i gminy, Wilamowice.

Wicherkiewicz T., 2003, The Making of a Language. The Case of the Idiom of Wilamowice, Southern Poland, Berlin–New York.

Wicherkiewicz T., 2013, Pochodzenie języka wilamowskiego – poglądy i badania, Warszawa, tekst on-line: http://www.revitalization.al.uw.edu.pl/eng/Wymysorys/60/34/pochodzenie-jezyka-wilamowskiego---poglady-i [dostęp: 20.11.2018].

Wicherkiewicz T., 2019, Mikroliteratura mikrojęzyka mikrospołeczności – Wilamowice, Fliöra-Flöra i ich literatura, w: Jarosz A., Wicherkiewicz T., red., Mikroliteratury. Literatura w językach mniejszości etnicznych, „Litteraria Copernicana” [w druku].

Wicherkiewicz T., Król T., Olko J., 2017, Awakening the Language and Speakers’ Community of Wymysiöeryś, “European Review”, no. 26/1.

Wicherkiewicz T., Olko J., 2016, Researching, documenting and reviving Wymysiöeryś – a historical outline, in: Olko J., Wicherkiewicz T., Borges R., ed., Integral Strategies for Language Revitaliza- tion, Warsaw, tekst on-line: http://revitalization.al.uw.edu.pl/Content/Uploaded/Documents/integral-strategies-a91f7f0d-ae2f-4977-8615-90e4b7678fcc.pdf [dostęp: 20. 11.2018].

Wicherkiewicz T., Zieniukowa J., 2001, Sytuacja etnolektu wilamowskiego jako enklawy językowej, w: Barciak A., red., Wilamowice. Przyroda, historia, język, kultura, oraz społeczeństwo miasta i gminy, Wilamowice.

Downloads

Published

2020-09-09

How to Cite

Szlachta-Ignatowicz, J., & Wicherkiewicz, T. (2020). On Wilamowicean theatre. Postscriptum Polonistyczne, 23(1), 89–103. Retrieved from https://trrest.vot.pl/ojsus/index.php/PPol/article/view/9780

Issue

Vol. 23 No. 1 (2019): Diverse Poland

Section

Papers: Regional languages and cultures

License

The Copyright Owners of the submitted texts grant the Reader the right to use the pdf documents under the provisions of the Creative Commons 4.0 International License: Attribution-Share-Alike (CC BY-SA). The user can copy and redistribute the material in any medium or format and remix, transform, and build upon the material for any purpose.

1. License

The University of Silesia Press provides immediate open access to journal’s content under the Creative Commons BY-SA 4.0 license (http://creativecommons.org/licenses/by-sa/4.0/). Authors who publish with this journal retain all copyrights and agree to the terms of the above-mentioned CC BY-SA 4.0 license.

2. Author’s Warranties

The author warrants that the article is original, written by stated author/s, has not been published before, contains no unlawful statements, does not infringe the rights of others, is subject to copyright that is vested exclusively in the author and free of any third party rights, and that any necessary written permissions to quote from other sources have been obtained by the author/s.

If the article contains illustrative material (drawings, photos, graphs, maps), the author declares that the said works are of his authorship, they do not infringe the rights of the third party (including personal rights, i.a. the authorization to reproduce physical likeness) and the author holds exclusive proprietary copyrights. The author publishes the above works as part of the article under the licence "Creative Commons Attribution-ShareAlike 4.0 International".

ATTENTION! When the legal situation of the illustrative material has not been determined and the necessary consent has not been granted by the proprietary copyrights holders, the submitted material will not be accepted for editorial process. At the same time the author takes full responsibility for providing false data (this also regards covering the costs incurred by the University of Silesia Press and financial claims of the third party).

3. User Rights

Under the CC BY-SA 4.0 license, the users are free to share (copy, distribute and transmit the contribution) and adapt (remix, transform, and build upon the material) the article for any purpose, provided they attribute the contribution in the manner specified by the author or licensor.

4. Co-Authorship

If the article was prepared jointly with other authors, the signatory of this form warrants that he/she has been authorized by all co-authors to sign this agreement on their behalf, and agrees to inform his/her co-authors of the terms of this agreement.

I hereby declare that in the event of withdrawal of the text from the publishing process or submitting it to another publisher without agreement from the editorial office, I agree to cover all costs incurred by the University of Silesia in connection with my application.