Wybrane problemy tłumaczenia polskiej terminologii podatkowej na język rosyjski

Autor

DOI:

https://doi.org/10.31261/pr.13491

Słowa kluczowe:

przekład specjalistyczny, pary przekładowe, podatek dochodowy, terminy

Abstrakt

W artykule zostały omówione trudności z ustalaniem polsko-rosyjskich par przekładowych dla terminów z zakresu podatku dochodowego od osób fizycznych. Weryfikowano sposób odnotowania ich w dwujęzycznych słownikach specjalistycznych. W przypadku stwierdzenia braku ekwiwalentu lub jego nieadekwatności w oparciu o teksty paralelne proponowano potencjalne rozwiązania translatorskie. Jako teksty równoległe wykorzystano polskie i rosyjskie formularze rocznego zeznania podatkowego osób fizycznych oraz podstawowe akty prawne, w których skodyfikowano używane w deklaracjach terminy. W oparciu o przeprowadzone analizy wskazano błędy występujące w słownikach przekładowych oraz sformułowano wskazówki dotyczące ustalania ekwiwalentów przekładowych.

Biogram autora

Ewa Kapela - Uniwersytet Śląski w Katowicach

Doktor nauk humanistycznych, adiunkt badawczo-dydaktyczny w Instytucie Językoznawstwa na Wydziale Humanistycznym Uniwersytetu Śląskiego. Zainteresowania naukowe: współczesny rosyjski i polski dyskurs polityczny oraz medialny, teoria i praktyka przekładu. Autorka monografii Prasowa wizja dziewczyny (analiza konfrontatywna polskich i rosyjskich czasopism młodzieżowych) (Katowice 2015).

Bibliografia

Biznes po-pol'ski. Delovoy spravochnik – rukovodstvo. Warszawa: PAIiIZ S.A., Ernst&Young, 2007 [Бизнес по-польски. Деловой справочник – руководство. Warszawa: PAIiIZ S.A., Ernst&Young, 2007 <https://www.paih.gov.pl/files/?id_plik=9636>].
Bol'shaya rossiyskaya entsiklopediya [Большая российская энциклопедия, <https://bigenc.ru/economics/text/2246979>].
Encyklopedia Zarządzania <https://mfiles.pl/pl/index.php/Podstawa_opodatkowania>.
Fedorovich, Tat'yana Vladimirovna. Bukhgalterskiy upravlencheskiy i proizvodstvennyy uchet: uchebnoye posobiye. Novosibirsk: NGUEIU, 2010 [Федорович, Татьяна Владимировна. Бухгалтерский управленческий и производственный учет: учебное пособие. Новосибирск: НГУЭиУ, 2010 <https://infopedia.su/14xfdad.html>.
Fisher, Stenli, Dornbush, Rudiger, Shmalenzi, Richard. Ekonomika. Transl. Sapova, S.S. Moskva 1995 [Фишер, Стенли, Дорнбуш, Рудигер, Шмалензи, Ричард. Экономика. Пер. Сапова, С.С. Москва 1995 <https://economy-ru.info/info/81664/>.
Franczak, Iwona. “Problem rozbieżności prawa bilansowego i podatkowego w zakresie kategorii kosztów.” Prace Naukowe Uniwersytetu Ekonomicznego we Wrocławiu nr 524, 2018: 35–43.
Glossariy terminov po bukhgalterskomu uchetu [Глоссарий терминов по бухгалтерскому учету <https://www.lexikon.ru/dict/buh/d.html>].
Jochym-Kuliszkowa, Ludwika, Kossakowska, Elżbieta. Słownik rosyjsko-polski Biznes i gospodarka. Warszawa: PWN, 2009.
Jochym-Kuliszkowa, Ludwika, Kossakowska, Elżbieta, Stawarz, Stanisław. Polsko-rosyjski słownik handlowy. Warszawa: PWN, 1995.
Jochym-Kuliszkowa, Ludwika, Kossakowska, Elżbieta. Rosyjsko-polski słownik handlowy. Warszawa–Kraków: PWN, 1996.
Jochym-Kuliszkowa, Ludwika, Kossakowska, Elżbieta. Słownik polsko-rosyjski. Biznes i gospodarka. Warszawa: PWN, 2009.
Kapusta, Piotr. Polsko-rosyjski słownik prawa podatkowego. Kraków: Dr Lex, 2011.
Kielar, Barbara. “O prawie i jego językach.” Komunikacja specjalistyczna vol. 2, 2009: 43–52.
Kielar, Barbara. “TS w układzie międzynarodowej komunikacji zawodowej (na przykładzie tłumaczenia tekstów prawnych).” Kielar, Barbara, Grucza, Sambor, ed. Języki specjalistyczne 3: Lingwistyczna identyfikacja tekstów specjalistycznych. Warszawa: Katedra Języków Specjalistycznych Uniwersytetu Warszawskiego, 2003: 121–133.
Kielar, Barbara. Zarys translatoryki. Warszawa: Katedra Języków Specjalistycznych Uniwersytetu Warszawskiego, 2003.
Kierzkowska, Danuta. Tłumaczenie prawnicze. Warszawa: Wydawnictwo TEPIS, 2002.
Kierzkowska, Danuta, ed. Kodeks tłumacza przysięgłego z komentarzem. Warszawa: TEPIS, 2005.
Konopielko, Bronisława. Słownik finansowy rosyjsko-polski. Wrocław: Wyd. Uniwersytetu Wrocławskiego, 1996.
Kozłowska, Zofia. O przekładzie tekstu naukowego (na materiale tekstów językoznawczych). Warszawa: Wydawnictwo Uniwersytetu Warszawskiego, 2007.
Kuznetsov, Sergey Aleksandrovich, ed. Bol'shoy tolkovyy slovar' russkogo yazyka. Sankt-Peterburg: Norint, 2014 [Александрович, Сергей, ред. Большой толковый словарь русского языка. Санкт-Петербург: Норинт, 2014 <http://www.gramota.ru/slovari/dic/>].
Lubocha-Kruglik, Jolanta, Zobek, Teresa, Zych, Anna. Rosyjsko-polski słownik tematyczny Ekonomia. Warszawa: PWN, 2001.
Lukszyn, Jurij, Zmarzer Wanda, ed. Podręczny polsko-rosyjski słownik biznesmena. Warszawa: Difin, 2004.
Nalogovyy kodeks Rossiyskoy Federatsii [Налоговый кодекс Российской Федерации <http://pravo.gov.ru/proxy/ips/?docbody=&nd=102054722>].
Narodowy Korpus Języka Polskiego <http://nkjp.pl/>.
Natsional'nyy korpus russkogo yazyka [Национальный корпус русского языка https://ruscorpora.ru/new/].
Nesterovich, Vasiliy Mikhaylovich. “Problemy perevoda yuridicheskikh terminov.” Pravo i upravleniye. XXI vek vol. 2, 2011 [Нестерович, Василий Михайлович. “Проблемы перевода юридических терминов.” Право и управление. XXI век № 2, 2011 <http://pravo.mgimo.ru/razdely/nauchnaya-zhizn/problemy-perevoda-yuridicheskih-terminov>].
Ozhegov, Sergey Ivanovich, Shvedova, Nataliya Yul'yevna. Tolkovyy slovar'russkogo yazyka. Moskva: Azbukovnik, 2003 [Ожегов, Сергей Иванович, Шведова, Наталия Юльевна. Толковый словарь русского языка. Москва: Азбуковник, 2003].
Pavlenko, Svetlanapetrovna. “Nekotoryye problemyopredeleniya ob''yekta nalogooblozheniya po nalogu na dokhody fizicheskikh lits v Rossii i za rubezhom.” Finansovoye prawo vol. 5, 2010: 27–31 [Павленко, Светлана Петровна. “Некоторые проблемы определения объекта налогообложения по налогу на доходы физических лиц в России и за рубежом.” Финансовое право № 5, 2010: 27–31 <https://wiselawyer.ru/poleznoe/46789-nekotorye-problemy-opredeleniya-obekta-nalogooblozheniya-nalogu-dokhody>].
Pieńkos, Jerzy. Podstawy juryslingwistyki. Język w prawie – Prawo w języku. Warszawa: Oficyna Prawnicza Muza SA, 1999.
Pieńkos, Jerzy. Podstawy przekładoznawstwa: od teorii do praktyki, Kraków: Zakamycze, 2003.
Rosja – przewodnik po rynku. Warszawa: Polska Agencja Inwestycji i Handlu S.A., 2018 <https://www.paih.gov.pl/publikacje/eksport>.
Rynok nefti i gaza v Pol'she vol. 7, 2012 [Рынок нефти и газа в Польше №7, 2012 <https://www.pwc.pl›raport_pwc_inig_2012___ru>].
Slovar' ekonomicheskikh terminov [Словарь экономических терминов <https://slovar.cc/ekon/term/2340580.html>].
Smoleń, Paweł, Wójtowicz, Wanda, ed. Prawo podatkowe. Warszawa: C.H. Beck, 2021.
Sokr.ru. Slovar' sokrashcheniy russkogo yazyka [Sokr.ru. Словарь сокращений русского языка <https://www.sokr.ru/ЛПД>].
Spravochnik investora – Pol'sha – Pravila biznesa. Warszawa: Polska Agencja Informacji i Inwestycji Zagranicznych oraz JP Weber Dudarski Sp. k., 2009 [Справочник инвестора – Польша. Правила бизнеса. Warszawa: Polska Agencja Informacji i Inwestycji Zagranicznych oraz JP Weber Dudarski Sp. k., 2009 <https://www.paih.gov.pl>].
Spravochnik investora – Pol'sha – Pravila vedeniya biznesa. Warszawa: Polska Agencja Informacji i Inwestycji Zagranicznych oraz JP Weber Dudarski Sp. k., 2016 [Справочник инвестора – Польша – Правила ведения бизнеса. Warszawa: Polska Agencja Informacji i Inwestycji Zagranicznych oraz JP Weber Dudarski Sp. k., 2016. <https://www.paih.gov.pl/publikacje/jak_prowadzic_dzialalnosc_gospodarcza_w_Polsce>].
Sukharev, Aleksandryakovlevich et al., ed. Bol'shoy yuridicheskiy slovar'. Moskva: Infra-M, 2003 [Сухарев, Александр Яковлевич и др, ред. Большой юридический словарь. Москва: Инфра-М, 2003 <https://dic.academic.ru/dic.nsf/lower/16631>].
Ustawa z dnia 26 lipca 1991 roku o podatku dochodowym od osób fizycznych <https://dziennikustaw.gov.pl/DU/2021/1128>.
Ustawa z dnia 29 sierpnia 1997 r. ordynacja podatkowa <https://dziennikustaw.gov.pl/du/2019/900>.
Vulfel, Charl'zdzh. Entsiklopediya bankovskogo dela i finansov. Transl. Fedorov. Moskva 2000 [Вулфел, Чарльз. Энциклопедия банковского дела и финансов. Пер. с анг., Федоров. Москва 2000 <https://banking_finance.academic.ru>].
Yuridicheskaya entsiklopediya [Юридическая энциклопедия https://yuridicheskaya_encyclopediya.academic.ru>].
Yuridicheskiye i nalogovyye pravila dlya vedeniya predprinimatel'skoydeyatel'nosti v Pol'she. Warszawa: PAIiIZ, 2004 [Юридические и налоговые правила для ведения предпринимательской деятельности в Польше. Варшава: PAIiIZ, 2004 <https://www.paih.gov.pl>].
Zakon Rossiyskoy Federatsii O podokhodnom naloge s fizicheskikh lits [Закон Российской Федерации О подоходном налоге с физических лиц http://pravo.gov.ru/proxy/ips/?docbody=&prevDoc=102045181&backlink=1&&nd=102013459].
Żmigrodzki, Piotr, ed. Wielki słownik języka polskiego <https://wsjp.pl/>.

Pobrania

Opublikowane

2022-09-03

Jak cytować

Kapela, E. (2022). Wybrane problemy tłumaczenia polskiej terminologii podatkowej na język rosyjski. Przegląd Rusycystyczny, (3 (179), 66–91. https://doi.org/10.31261/pr.13491

Numer

Nr 3 (179) (2022): Przegląd Rusycystyczny

Dział

Artykuły

Licencja

Właściciele praw autorskich do nadesłanych tekstów udzielają Czytelnikowi prawa do korzystania z dokumentów pdf zgodnie z postanowieniami licencji Creative Commons 4.0 International License: Attribution-Share-Alike (CC BY-SA 4.0). Użytkownik może kopiować i redystrybuować materiał w dowolnym medium lub formacie oraz remiksować, przekształcać i wykorzystywać materiał w dowolnym celu.

1. Licencja

Wydawnictwo Uniwersytetu Śląskiego zapewnia natychmiastowy otwarty dostęp do treści swoich czasopism na licencji Creative Commons BY-SA 4.0 (http://creativecommons.org/licenses/by-sa/4.0/). Autorzy publikujący w tym czasopiśmie zachowują wszelkie prawa autorskie i zgadzają się na warunki wyżej wymienionej licencji CC BY-SA 4.0.

2. Oświadczenie Autora

Autor deklaruje, że artykuł jest oryginalny, napisany przez niego (i współautorów), nie był wcześniej publikowany, nie zawiera stwierdzeń niezgodnych z prawem, nie narusza praw innych osób, jest przedmiotem praw autorskich, które przysługują wyłącznie autorowi i jest wolny od wszelkich praw osób trzecich, a także, że autor uzyskał wszelkie niezbędne pisemne zgody na cytowanie z innych źródeł.

Jeśli artykuł zawiera materiał ilustracyjny (rysunki, zdjęcia, wykresy, mapy itp.), Autor oświadcza, że wskazane dzieła są jego dziełami autorskimi, nie naruszają niczyich praw (w tym osobistych, m.in. prawa do dysponowania wizerunkiem) i posiada do nich pełnię praw majątkowych. Powyższe dzieła udostępnia jako część artykułu na licencji „Creative Commons Uznanie autorstwa-Na tych samych warunkach 4.0 Międzynarodowe”.

UWAGA! Bez określenia sytuacji prawnej materiału ilustracyjnego oraz załączenia stosownych zgód właścicieli majątkowych praw autorskich publikacja nie zostanie przyjęta do opracowania redakcyjnego. Autor/autorka oświadcza równocześnie, że bierze na siebie wszelką odpowiedzialność w przypadku podania nieprawidłowych danych (także w zakresie pokrycia kosztów poniesionych przez Wydawnictwo UŚ oraz roszczeń finansowych stron trzecich).

3. Prawa użytkownika

Zgodnie z licencją CC BY-SA 4.0 użytkownicy mogą udostępniać (kopiować, rozpowszechniać i przekazywać) oraz adaptować (remiksować, przekształcać i tworzyć na podstawie materiału) artykuł w dowolnym celu, pod warunkiem, że oznaczą go w sposób określony przez autora lub licencjodawcę.

4. Współautorstwo

Jeśli artykuł został przygotowany wspólnie z innymi autorami, osoba zgłaszająca niniejszy formularz zapewnia, że została upoważniona przez wszystkich współautorów do podpisania niniejszej umowy w ich imieniu i zobowiązuje się poinformować swoich współautorów o warunkach tej umowy.

Oświadczam, że w przypadku nieuzgodnionego z redakcją i/lub wydawcą czasopisma wycofania przeze mnie tekstu z procesu wydawniczego lub skierowania go równolegle do innego wydawcy zgadzam się pokryć wszelkie koszty poniesione przez Uniwersytet Śląski w związku z procedowaniem mojego zgłoszenia (w tym m.in. koszty recenzji wydawniczych).