“[Ne] com Unlaf mid scipum”. Zusammenfassung des aktuellen Forschungsstandes über die vermeintliche Beteiligung von Olaf Tryggvason an der Schlacht von Maldon
DOI:
https://doi.org/10.31261/SPiP.2019.15.01Schlagworte:
battle of Maldon, Óláfr Tryggvason, Anglo-Saxon Chronicle, Viking age, AD 991 in EnglandAbstract
In den letzten Jahrzehnten wurde die Frage der eventuellen Teilnahme von Olaf Tryggvason an der Schlacht von Maldon mehrfach, vor allem von den britischen und skandinavischen Forschern, aufgegriffen. Anzumerken ist hier jedoch, dass diese Analysen in der Regel recht oberflächlich oder sogar marginal waren und nur als eine mehr oder weniger wichtige Ergänzung zur in einer Publikation behandelten Thematik galten. Unter den möglichen Teilnehmern an den Ereignissen vom August 991 werden neben dem künftigen Herrscher von Norwegen noch der König von Dänemark Sven Gabelbart und die sonst unbekannten Personen wie Jóstein und Guðmund genannt. Da die Anwesenheit von Sven bei Maldon von den meisten Historikern zu Recht in Frage gestellt wird, bleibt Olaf die einzige historische Figur unter den potenziellen Führern der skandinavischen Angreifer, was leider zur Folge hat, dass einige Historiker — und ihnen folgend auch die über das Mittelalter schreibenden strikt literarischen Künstler — gerade in ihm ziemlich voreilig den Oberbefehlshaber der Wikinger sehen. Der vorliegende Beitrag setzt sich deshalb zum Ziel, die verfügbaren Quellentexte (neben dem altenglischen alliterativen Gedicht, das als Schlacht von Maldon bekannt ist, gehören dazu in erster Linie verschiedene Versionen der Angelsächsischen Chronik sowie unterschiedliche historische oder sogar hagiographische Werke) zusammenzustellen und sie mit der obigen Meinung kritisch zu konfrontieren.
Literaturhinweise
Primary sources
Adam of Bremen: Gesta Hammaburgensis Ecclesiae Pontificum. Ed. and transl. by F.J. Tschan. New York 1959.
The Battle of Maldon. Ed. E.V. Gordon. London 1954.
The Battle of Maldon. Ed. D.G. Scragg. Manchester 1984.
Byrhtferth of Ramsey’s Vita S. Oswaldi. In: The Lives of St Oswald and St Ecgwine. Ed. M. Lapidge. Oxford 2009.
Chronicon Abbatiae Ramesiensis a Saec. X Usque Ad An. Circiter 1200. Ed. W.D. Macray, Cambridge 2012.
Florentii Wigorniensis Monachi Chronicon ex Chronicis. Part 1. Ed. B. Thorpe. London 1848.
Henrici Achidiaconi Huntendunensis Historia Anglorum. Ed. T. Arnold. London 1879.
Historia Norwegie. Eds. I. Ekrem, L.B. Mortensen. Transl. by P. Fisher. Copenhagen 2003.
Liber Eliensis, ad fidem codicum variorum. Vol. 1. London 1848.
Óláfs saga Tryggvasonar af Oddr Snorrason munk. Ed. Finnur Jónsson. Copenhagen 1932.
Sangen om Slaget ved Maldon. Ed. N. Lund. København 1991.
Snorri Sturluson: Óláfs saga ins Helga. Købehavn 1965.
Snorri Sturluson: Óláfs saga Tryggvasonar. In: Heimskringla. Vol. 1. Ed. Bjarni Aðalbjarnarson. Reykjavík 1941.
Symeonis monachi opera omnia. Vol. 2. Historia Regum. Ed. T. Arnold. Cambridge 2012.
Secondary sources
Bateley J.M.: The Anglo-Saxon Chronicle. In: The Battle of Maldon AD 991. Ed. D. Scragg. Oxford—Cambridge, MA 1991.
Deegan M., Rubin S.: Byrhtnoth’s Remains: A Reassessment of his Stature. In: The Battle of Maldon AD 991. Ed. D. Scragg. Oxford—Cambridge, MA 1991.
Durham K.: Viking Longship. Oxford—New York 2002.
Howard I.: Swein Forkbeard’s Invasions and the Danish Conquest of England, 991—1017. Woodbridge 2003.
Kennedy A.: Byrhtnoth’s Obits and Twelfth-Century Accounts of the Battle of Maldon. In: The Battle of Maldon AD 991. Ed. D. Scragg. Oxford—Cambridge, MA 1991.
Keynes S.: Apocalypse Then: England A.D. 1000. In: Europe around the Year 1000. Ed. P. Urbańczyk. Warszawa 2001.
Keynes S.: The Historical Context of the Battle of Maldon. In: The Battle of Maldon AD 991. Ed. D. Scragg. Oxford—Cambridge, MA 1991.
Laborde E.D.: Byrhtnoth and Maldon. London 1936.
Metcalf D.M., Lean W.: The Battle of Maldon and the Minting of Crux Pennies in Essex: Post Hoc Propter Hoc? In: The Battle of Maldon: Fiction and Fact. Ed. J. Cooper. London—Rio Grande 1993.
Morawiec J.: Niektóre sporne problemy dotyczące życia i działalności Olafa Tryggvasona. In: Świat Słowian wczesnego średniowiecza. Eds. M. Dworaczyk, A.B. Kowalska. S. Moździoch, M. Rębkowski. Warszawa 2006.
Neubauer Ł.: In loco […] capitis massam cere rotundam: The Need for a Replacement of Byrhtnoth’s Missing Head prior to the Ealdorman’s Burial in Ely Abbey. In: Motifs through the Ages. Vol. 2. Limbs, Bones and Reopened Graves in Past Societies. Eds. L. Gardeła, K. Kajkowski. Bytów 2015.
Plummer Ch.: Two of the Saxon Chronicles Parallel with Supplementary Extracts from the Others. Oxford 1892.
Pollington S.: The Warrior’s Way: England in the Viking Age. London 1989.
Scragg D.: The Battle of Maldon. In: The Battle of Maldon AD 991. Ed. D. Scragg. Oxford 1991.
Stenton F.: Anglo-Saxon England. Oxford 1988.
The Battle of Maldon AD 991. Ed. D. Scragg. Oxford—Cambridge, MA 1991.
Tolkien J.R.R.: The Homecoming of Beorhtnoth Beorhthelm’s Son. “Essays and Studies by Members of the English Association” 1953, Vol. 6.
Whitelock D. (ed. and transl.) with Douglas D.C. and Tucker S.I.: The Anglo-Saxon Chronicle. London 1961.
Downloads
Veröffentlicht
Zitationsvorschlag
Ausgabe
Rubrik
Lizenz
Właściciele praw autorskich do nadesłanych tekstów udzielają Czytelnikowi prawa do korzystania z dokumentów pdf zgodnie z postanowieniami licencji Creative Commons 4.0 International License: Attribution-Share-Alike (CC BY-SA 4.0). Użytkownik może kopiować i redystrybuować materiał w dowolnym medium lub formacie oraz remiksować, przekształcać i wykorzystywać materiał w dowolnym celu.
1. Licencja
Wydawnictwo Uniwersytetu Śląskiego zapewnia natychmiastowy otwarty dostęp do treści swoich czasopism na licencji Creative Commons BY-SA 4.0 (http://creativecommons.org/licenses/by-sa/4.0/). Autorzy publikujący w tym czasopiśmie zachowują wszelkie prawa autorskie i zgadzają się na warunki wyżej wymienionej licencji CC BY-SA 4.0.
2. Oświadczenie Autora
Autor deklaruje, że artykuł jest oryginalny, napisany przez niego (i współautorów), nie był wcześniej publikowany, nie zawiera stwierdzeń niezgodnych z prawem, nie narusza praw innych osób, jest przedmiotem praw autorskich, które przysługują wyłącznie autorowi i jest wolny od wszelkich praw osób trzecich, a także, że autor uzyskał wszelkie niezbędne pisemne zgody na cytowanie z innych źródeł.
Jeśli artykuł zawiera materiał ilustracyjny (rysunki, zdjęcia, wykresy, mapy itp.), Autor oświadcza, że wskazane dzieła są jego dziełami autorskimi, nie naruszają niczyich praw (w tym osobistych, m.in. prawa do dysponowania wizerunkiem) i posiada do nich pełnię praw majątkowych. Powyższe dzieła udostępnia jako część artykułu na licencji „Creative Commons Uznanie autorstwa-Na tych samych warunkach 4.0 Międzynarodowe”.
UWAGA! Bez określenia sytuacji prawnej materiału ilustracyjnego oraz załączenia stosownych zgód właścicieli majątkowych praw autorskich publikacja nie zostanie przyjęta do opracowania redakcyjnego. Autor/autorka oświadcza równocześnie, że bierze na siebie wszelką odpowiedzialność w przypadku podania nieprawidłowych danych (także w zakresie pokrycia kosztów poniesionych przez Wydawnictwo UŚ oraz roszczeń finansowych stron trzecich).
3. Prawa użytkownika
Zgodnie z licencją CC BY-SA 4.0 użytkownicy mogą udostępniać (kopiować, rozpowszechniać i przekazywać) oraz adaptować (remiksować, przekształcać i tworzyć na podstawie materiału) artykuł w dowolnym celu, pod warunkiem, że oznaczą go w sposób określony przez autora lub licencjodawcę.
4. Współautorstwo
Jeśli artykuł został przygotowany wspólnie z innymi autorami, osoba zgłaszająca niniejszy formularz zapewnia, że została upoważniona przez wszystkich współautorów do podpisania niniejszej umowy w ich imieniu i zobowiązuje się poinformować swoich współautorów o warunkach tej umowy.
Oświadczam, że w przypadku nieuzgodnionego z redakcją i/lub wydawcą czasopisma wycofania przeze mnie tekstu z procesu wydawniczego lub skierowania go równolegle do innego wydawcy zgadzam się pokryć wszelkie koszty poniesione przez Uniwersytet Śląski w związku z procedowaniem mojego zgłoszenia (w tym m.in. koszty recenzji wydawniczych).
