An Unknown Diploma of Przemysław I Noszak, Duke of Cieszyn, from the Year 1380: A Contribution Related to the Origin of the Mazańcowski Family from Mazańcowice vel Lhotskie from Lhota (Ligocki from Ligota)
DOI:
https://doi.org/10.31261/SPiP.2021.17.04Keywords:
Przemysław Noszak, Duke of Cieszyn, Duchy of Cieszyn, privilege, knighthood, MazańcowiceAbstract
Archival research in modern sources often brings discoveries of copies of known and unknown medieval documents. Wacław Gojniczek’s research conducted in the State Archives in Bielsko-Biała found an oblata (i.e., the entry of a legal act in court books) of a diploma from 1380. The owner of the document received its widymat (a vidimus, an attested copy) in 1603, and in the same year submitted it to the chancellery of the Bielsko-Biała state lord in order to have it entered in the book of protocols of the Bielsko state country. The document was issued by Przemysław I Noszak, Duke of Cieszyn and Wielki Głogów. The diploma shows that the duke confirmed all of the previously established privileges for the owners of the village of Mazańcowice, located near Bielsko: knights Lenart, Paszek, and Miczek, sons of Wilhelm known as Swidoniczer. The original was written in German on parchment on May 8th 1380 in Skoczów. Wacław Gojniczek submits the hypothesis that the knights from Mazańcowice from the end of the fourteenth century could have been the ancestors of the Lhotski nobility family from Lhota, who in the sixteenth and early seventeenth century were the owners of Mazańcowice.
References
Źródła rękopiśmienne
Archiwum Państwowe w Katowicach Oddział w Bielsku-Białej: Archiwum książąt Sułkowskich, sygn. 825.
Archiwum Państwowe w Katowicach Oddział w Cieszynie: Komora Cieszyńska, sygn. 257.
Biblioteka Uniwersytecka we Wrocławiu: Zbiory zabezpieczone, sygn. akc. 1994/26.
Książnica Cieszyńska w Cieszynie: Biblioteka ks. L.J. Szersznika (Rękopisy), sygn. V IX 16.
Liechtenstein. The Princely Collections Vaduz-Vienna, Hausarchiv, karton H 824 (Teschen. Genealogie d. Hzgi. Teschen).
Źródła drukowane
Breslauer Urkundenbuch. Ed. G. Korn. Breslau 1870.
Grünhagen C.: Urkunden der Stadt Brieg. In: Codex diplomaticus Silesiae. Bd. 9. Breslau 1870.
Jež R.: Listiny těšínských knížat renesančního věku. Rekonstrukce knihy „Matrica Privilegiorum ab anno 1558“. Český Těšín 2010 (Studie o Těšínsku, 19).
Jež R.: Pergamenové listiny těšínských Piastovců z let 1408—1566 z Rakouské národní knihovny ve Vidní. „Práce a studie Muzea Beskyd — Společenské vědy“ 2012, č. 24.
Johann Siebmachers Wappenbuch von 1605. Hrsg. H. Appuhn. Bd. 1. 2. Aufl. Dortmund 1989.
Lehns- und Besitzurkunden Schlesiens und seiner einzelnen Fürstenthümer im Mittelalter. Hrsg. C. Grünhagen, H. Markgraf. Bd. 2. Leipzig 1883.
Listinář Těšínska. Codex diplomaticus Ducatus Tessinensis. [1155—1400]. Ed. E. Němec. Český Těšín 1955.
Listinář Těšínska. Codex diplomaticus Ducatus Tessinensis. [1401—1459]. Ed. E. Němec. Český Těšín 1958.
Listinář Těšínska. Codex diplomaticus Ducatus Tessinensis. 1496—1526. Ed. E. Němec. Český Těšín 1961.
Listinář Těšínska. Codex diplomaticus Ducatus Tessinensis. 1527—1550. Ed. E. Němec. Český Těšín 1966.
Listinář Těšínska. Codex diplomaticus Ducatus Tessinensis. 1551—1570. Ed. E. Němec. Český Těšín 1972.
Maleczyński K., Turoń B.: Średniowieczne silesiaca i polonica w zbiorach bibliotecznych i archiwalnych w Wiedniu. „Śląski Kwartalnik Historyczny Sobótka” 1963, T. 18, nr 1.
Regesty listin uložených v Horním Slezsku / Regesty dokumentów przechowywanych na Górnym Śląsku. Red. A. Barciak, K. Müller. T. 2: (1401—1450). Opava—Opole—Katowice 2011.
Szersznik L.J.: Materiały genealogiczno-heraldyczne do dziejów szlachty księstwa cieszyńskiego. Ed. W. Gojniczek. Cieszyn 2004 (Bibliotheca Tessinensis, 1).
Wolff A.: Projekt instrukcji wydawniczej dla pisanych źródeł historycznych do połowy XVI w. „Studia Źródłoznawcze” 1957, T. 1.
Opracowania
Blaźek K.: Der Adel von Oesterreichisch Schlesien. Nuernberg 1885.
Dąbrowski J.: Dzieje polityczne Śląska w latach 1290—1402. W: Historja Śląska. Od najdawniejszych czasów do roku 1400. T. 1. Red. S. Kutrzeba. Kraków 1933.
D’Elvert Ch.: Zur mähr[ische]-schles[isches] Adelsgeschichte. LXXVI. Die Lhotsky von Ptin. „Notizen-Blatt der historisch-statistischen der kais. Königl. Mährisch-schlesischen Gesellschaft zur Beförderung des Ackerbaues, der Natur- und Landeskunde“ 1876, Nr. 4.
Gojniczek W.: Urzędy książęce i ziemskie w ustroju księstwa cieszyńskiego (1477—1653). Katowice 2014.
Hałas J.: Dzieje Mazańcowic. W stulecie kościoła parafialnego pw. św. Marii Magdaleny. Mazańcowice 2001.
Henelii ab Hennenfeld N.: […] Silesiographia renovata, necessariisscholiis, observationibvs et indiceavcta […]. T. 2. Wratislaviae—Lipsiae 1704.
Hlaváček I.: Książę Przemko I Cieszyński w służbach królów czeskich. V: Těšínská Madonna a vzácné sochy Petra Parléře / Cieszyńska Madonna i cenne rzeźby Piotra Parlera / Die Teschener Madonna und wertvolle Statuen von Peter Parler. Edd. H. Dáňová, I. Hlobil. Praha 2002.
Hosák L.: Historický místopis země Moravsko-slezské. Praha 1938.
Igálffy-Igály L.: Beiträge zur Genealogie der Kornitz-Familien. „Adler. Zeitschrift für Genealogie und Heraldik“ 1954, 72, Bd. 3 (17), H. 8.
Jurek T.: Obce rycerstwo na Śląsku do połowy XIV wieku. Poznań 1996.
Kuhn W.: Geschichte der deutsche Sprachinsel Bielitz (Schlesien). Würzburg 1981 (Quellen und Darschtellungen zur Schlesischen Geschichte, 21).
Kuhn W.: Geschichte der Herrschaft Bielitz für 1660. „Deutsche Monatshefte in Polen. Zeitschrift für Geschichte und Gegenwart des Ostdeutschtums“ 1941, Bd. 8 (18), H. 3—5.
Musioł L.: Archiwa i archiwalja w województwie śląskim. Katowice 1936.
Panic I.: Książę cieszyński Przemysław Noszak (*1332—1336 +1410): wielki pan małego księstwa. Cieszyn 2020.
Panic I.: Książę cieszyński Przemysław Noszak (ok. 1332/1336—1410). Biografia polityczna. Cieszyn 1996.
Panic I.: Uposażenie ziemskie rodziny Czelo z Czechowic za panowania Piastów. (Z badań nad drogami awansu i uposażeniem majątkowym szlachty cieszyńskiej w czasach piastowskich 1290—1653). W: Średniowiecze polskie i powszechne. T. 3. Red. I. Panic, J. Sperka. Katowice 2004.
Pfotenhauer P.: Die Ritterschaft von Teschen im XVI. Jahr. „Zeitschrift des Vereins für Geschichte und Alterthum Schlesiens“ 1884, Bd. 18.
Pilnáček J.: Rody starého Slezska. Vyd. 3. Brno 2010.
Pilnáček J.: Staromoravští rodové. Vyd. 2. Brno 1996.
Prasek V.: Dějiny knížectví Těšínského. Opava 1894.
Rajman J.: Przemysław I Noszak. W: Piastowie. Leksykon biograficzny. Red. S. Szczur, K. Ożóg. Kraków 1999.
Sękowski R.: Herbarz szlachty śląskiej. T. 4. Chorzów 2005.
Sinapius J.: Schlesischer Curiositäten […] Vorstellung, Darinnen die ansehnlichen Geschlechter Des Schlesischen Adels… T. 1. Leipzig—Breslau 1720.
Sperka J.: Piotr Szafraniec starostą Głogowa. W: Z badań nad dziejami politycznymi i społeczno-gospodarczymi Cieszyna. Red. I. Panic. Cieszyn 2005.
Sperka J.: Przemysław I Noszak. W: Książęta i księżne Górnego Śląska. Red. A. Barciak. Katowice 1995.
Spyra J.: Těšínský kníže Přemyslav I. „Těšínsko“ 1989, č. 2.
Trelińska B.: Kancelaria i dokument książąt cieszyńskich 1290—1573. Warszawa—Łódź 1983.
Zahradnik J.: Bielski „Jurek z widelcem”. „Zaranie Śląskie” 1932, R. 8, z. 8.
Zahradnik J.: Czy Wacław Maciejowski był Ślązakiem. „Zaranie Śląskie” 1930, R. 6, z. 2.
Zahradnik J.: Muzeum Miejskie w Bielsku. „Zaranie Śląskie” 1934, R. 10, z. 1.
Zahradnik J.: Von den ältesten Bielitzer Wirtshäusern. Ein Stadtgeschichtlicher Rundgang. Heft 1. Bielsko 1932.
Zahradnik J.: Zamek Dzięgielowski pod Cieszynem. Bielsko 1929.
Zahradnik J.: Zaprowadzenie kalendarza gregoriańskiego w „państewku bielskim”. „Zaranie Śląskie” 1933, R. 9, z. 1.
Zahradnik J.: Zarys dziejów miasta Bielska w cieszyńskiej części województwa bielskiego. Bielsko 1936.
Downloads
Published
How to Cite
Issue
Section
License
The Copyright Owners of the submitted texts grant the Reader the right to use the pdf documents under the provisions of the Creative Commons 4.0 International License: Attribution-Share-Alike (CC BY-SA). The user can copy and redistribute the material in any medium or format and remix, transform, and build upon the material for any purpose.
1. License
The University of Silesia Press provides immediate open access to journal’s content under the Creative Commons BY-SA 4.0 license (http://creativecommons.org/licenses/by-sa/4.0/). Authors who publish with this journal retain all copyrights and agree to the terms of the above-mentioned CC BY-SA 4.0 license.
2. Author’s Warranties
The author warrants that the article is original, written by stated author/s, has not been published before, contains no unlawful statements, does not infringe the rights of others, is subject to copyright that is vested exclusively in the author and free of any third party rights, and that any necessary written permissions to quote from other sources have been obtained by the author/s.
If the article contains illustrative material (drawings, photos, graphs, maps), the author declares that the said works are of his authorship, they do not infringe the rights of the third party (including personal rights, i.a. the authorization to reproduce physical likeness) and the author holds exclusive proprietary copyrights. The author publishes the above works as part of the article under the licence "Creative Commons Attribution-ShareAlike 4.0 International".
ATTENTION! When the legal situation of the illustrative material has not been determined and the necessary consent has not been granted by the proprietary copyrights holders, the submitted material will not be accepted for editorial process. At the same time the author takes full responsibility for providing false data (this also regards covering the costs incurred by the University of Silesia Press and financial claims of the third party).
3. User Rights
Under the CC BY-SA 4.0 license, the users are free to share (copy, distribute and transmit the contribution) and adapt (remix, transform, and build upon the material) the article for any purpose, provided they attribute the contribution in the manner specified by the author or licensor.
4. Co-Authorship
If the article was prepared jointly with other authors, the signatory of this form warrants that he/she has been authorized by all co-authors to sign this agreement on their behalf, and agrees to inform his/her co-authors of the terms of this agreement.
I hereby declare that in the event of withdrawal of the text from the publishing process or submitting it to another publisher without agreement from the editorial office, I agree to cover all costs incurred by the University of Silesia in connection with my application.
