Registries of the Lost Documents of Bernard, Duke of Opole
DOI:
https://doi.org/10.31261/SPiP.2024.20.16Keywords:
Bernard of Opole, diplomacy, private archives, copiers, Johann Joseph Reichel, Friedrich Freiherr von SchirndingAbstract
The article presents the records of 43 lost documents of Bernard, Duke of Opole, Lord of Strzelce and Niemodlin. Half of them were entered into a copybook currently kept in Vienna. Some were kept in private archives, in Szydłowiec Śląski and Niemodlin, and in the municipal archive in Strzelce Opolskie. Before the Second World War, inventories were made, and municipal documents were entered into a chronicle, now lost, known from the work of Johann Joseph Reichel and the extracts of Baron Friedrich von Schirnding. The remaining documents are known from a copyist kept in Wrocław, the Saalbuchs and the Carolingian cadastre. The edition of the sources was prepared according to the principles adopted by the publishers of the
Registries of documents kept in Upper Silesia, trying to discuss in more detail where a given diploma is known from, and where it was kept. This article shows how much information about the lost medieval documents can be found in old inventories and in modern sources.
References
Źródła rękopiśmienne
Archiwum Kurii Metropolitalnej w Krakowie: Acta Officialatus Cracoviensis, nr 11.
Archiwum Państwowe w Katowicach: Archivber. Kat, nr 10; Arch Kat, nr 240; Zbiór Dokumentów Pergaminowych, nr 1, 2, 4, 5.
Archiwum Państwowe w Opolu: Archiwum Hrabiego Praschmy w Niemodlinie, nr 2.
Archiwum Państwowe we Wrocławiu: Kataster Karoliński, nr 132, 151; Rep. 115, nr 105; Rep. 135, nr 4, 358, 359, 436, 440, 460.
Biblioteka Kapitulna we Wrocławiu: Inkorporationsbuch des Bischofs Conrad von Breslau, sygn. III b 1; Kopialbuch der Wikarien-Comunität der Kathedrale, sygn. III d 1a.
Biblioteka Uniwersytetu Wrocławskiego: R. 2982, R. 2983.
Hohenlohe-Zentralarchiv Neuenstein: GA 55, Bü 41, Beschreibung vns Herzogthums Ujest. Teil 1.
Národní archiv Praha: Saalbuchy, inv. č. 9, 10, 116.
Österreichische Nationalbibliothek in Wien: Handschrift, Miscellanea Silesiaca. Collectio diplomatum, privilegiorum etc., Cod. 14618.
Źródła drukowane
Böhme J.E., Diplomatische Beyträge zur Untersuchung der schlesischen Rechte und Geschichte, Bd. 1–2, Th. 1–6, Berlin 1770–1774.
Die Inventare der nichtstaatlichen Archive Schlesiens. Kreis Neustadt, hrsg. E. Graber, Breslau 1928 (Codex Diplomaticus Silesiae, Bd. 33).
Krause W., Piastenurkunden im herrschaftsarchiv Turawa, Kreis Oppeln, „Oppelner Heimatblatt“ 1934/1935, 10, 1, s. 6–7.
Regesty dokumentów przechowywanych na Górnym Śląsku, t. 1, red. A. Barciak, K. Müller, Zemský Archiv v Opavě, Centrum Badań Śląskoznawczych i Bohemistycznych Uniwersytetu Wrocławskiego, Wrocław–Opava 2004.
Regesty dokumentów przechowywanych na Górnym Śląsku, t. 2, red. A. Barciak, K. Müller, Zemský Archiv v Opavě, Archiwum Państwowe w Opolu, Archiwum Państwowe w Katowicach, Opava–Opole–Katowice 2011.
Regesty dokumentów przechowywanych na Górnym Śląsku, t. 3, red. A. Barciak, K. Müller, Zemský Archiv v Opavě, Archiwum Państwowe w Opolu, Archiwum Państwowe w Katowicach, Opava–Opole–Katowice 2017.
Registrum St. Wenceslai. Urkunden vorzüglich zur Geschichte Oberschlesiens nach einem Copialbuch Herzog Johanns von Oppeln und Ratibor in auszügen mitgetheilt, hrsg. C. Grünhagen, W. Wattenbach, Breslau 1865 (Codex Diplomaticus Silesiae, Bd. 6).
Reichel J.J., Geschichte der Stadt und Herrschaft Gross – Strehlitz, bearb. E. Mücke, „Aus dem Chelmer Lande“ 1929, 5, 6, s. 1–4; 5, 7, s. 1–3; 1932, 8, 1/2, s. 1–4.
Scriptores rerum silesiacarum oder Sammlung schlesischer Geschichtschreiber, Bd. 2, hrsg. G.A. Stenzel, Breslau 1839.
Urban W., Regesty śląskie z oficjaliów Archiwum Archidiecezjalnego w Krakowie. Część II: 1462–1500, „Studia i Materiały z Dziejów Śląska” 1996, 21, s. 52–60.
Urbarze dóbr zamkowych Górnego Śląska z lat 1571–1640, oprac. R. Heck, J. Leszczyński, J. Petráň, Wrocław–Warszawa–Kraków 1963 (Urbarze Śląskie, t. 3).
Opracowania
Barciak A., Itineraria władców górnośląskich z dynastii Piastów w średniowieczu, w: Rola komunikacji i przestrzeni w średniowiecznych i wczesnonowożytnych dziejach Czech i Polski, red. A. Paner, W. Iwańczak, Wydawnictwo Uniwersytetu Gdańskiego, Gdańsk 2008, s. 81–98.
Derwich M., Instytucje kościelne na Śląsku Pruskim skasowane na mocy edyktu kasacyjnego z 1810 r., w: Kasaty klasztorów na obszarze dawnej Rzeczypospolitej Obojga Narodów i na Śląsku na tle procesów sekularyzacyjnych w Europie, red. M. Derwich, t. 2: Kasaty na Śląsku Pruskim i na ziemiach zaboru pruskiego, Wrocławskie Towarzystwo Miłośników Historii. Oddział Polskiego Towarzystwa Historycznego, Wrocław 2014, s. 23–64.
Heyne J., Dokumentirte Geschichte des Bisthums und Hochstiftes Breslau: aus Urkunden, Altenstücken, älteren Chronisten und neueren Geschichtschreibern, Bd. 2, Breslau 1864.
Horwat J., Księstwo bytomskie i jego podziały do końca XV wieku, Muzeum w Gliwicach, Gliwice 1993.
Horwat J., Księstwo opolskie i jego podziały do 1532 r.: książęta, miasta, Kościół, urzędy, własność prywatna, Wydawnictwo Uniwersytetu Rzeszowskiego, Rzeszów 2002.
Kahl C., Das Majorat Turawa, Verlag und Vertrieb der Action 365, Frankfurt a. M. 1991.
Krawczynski E., Groß-Strehlitz vor hundert Jahren. Aus dem ungedruckten Chronik von J. J. Reichel, „Oberschlesien“ 1911, 9, 12, s. 585–594.
Kysil M., Kataster Karoliński: nieznany zespół do dziejów społeczno-gospodarczych w zasobie Archiwum Państwowego we Wrocławiu, „Archeion” 2012, 113, s. 191–202.
Maleczyński K., Turoń B., Średniowieczne silesiaca i polonica w zbiorach bibliotecznych i archiwalnych w Wiedniu, „Śląski Kwartalnik Historyczny Sobótka” 1963, 18, 1, s. 84–93.
Mücke E., Dorfschicksale im Kreise Groß Strehlitz, „Aus dem Chelmer Lande“ 1925, 1, 10, s. 3.
Muschol B., Die Herrschaft Slawentzitz/Ehrenforst in Oberschlesien. Piastisches Kammergut im Spätmittelalter, sächsischer Adelsbesitz und Hohenlohesche Residenz in der Neuzeit, Thorbecke, Sigmaringen 1993.
Musioł L., Lubliniec. Monografia historyczna parafii lublinieckiej, [b.m.w.] 1956 [maszynopis przechowywany w Parafii św. Mikołaja w Lublińcu].
Nowack A., Geschichte der Pfarrei Gross Strehlitz O/S. bis 1795, Ratibor 1923.
Pilnáček J., Rody starého Slezska, d. 1–5, vyd. K. Müller, Moravský zemský archiv v Brně, Brno 1991.
Sękowski R., Herbarz szlachty śląskiej, t. 1, Fundacja „Zamek Chudów”, Katowice 2002.
Siemko P., Identyfikacja niektórych osad średniowiecznych w kasztelanii toszeckiej, „Rocznik Muzeum w Gliwicach” 2003, 18, s. 9–29.
Słownik etymologiczny nazw geograficznych Śląska, t. 16, red. S. Sochacka, Wydawnictwo Instytut Śląski, Opole 2014.
Sperka J., Bernard (1374/1378–1455), książę opolski, niemodliński, strzelecki, w: Książęta i księżne Górnego Śląska, red. A. Barciak, Societas Scientiis Favendis Silesiae Superioris – Instytut Górnośląski, Katowice 1995, s. 18–21.
Sperka J., Otoczenie Władysława Opolczyka w latach 1370–1401. Studium o elicie władzy w relacjach z monarchą, Wydawnictwo Uniwersytetu Śląskiego, Katowice 2006.
Staszków A., Archiwalia, zbiory biblioteczne i muzealne Górnego Śląska w latach 1939–1945: sumariusz tematyczny do zespołów w Archiwum Państwowym w Katowicach – Staatsarchiv Kattowitz (Archiwum Państwowe w Katowicach) [1931] 1939–1945, Archivberatungsstelle Oberschlesien Kattowitz (Górnośląski Urząd Porad Archiwalnych w Katowicach) [1935] 1942–1945, Archiwum Państwowe w Katowicach, Katowice 2007.
Steinert A., Was uns die älteste Urkunde über das jetzige Oppelner Museumsgebaude, Tuchmarkt 7, erzahlt, „Oppelner Heimatblatt“ 1932/1933, 8, 2, s. 2–3.
Weltzel A., Geschichte des edlen, freiherrlichen und gräflichen Geschlechts von Praschma, Ratibor 1883.
Weltzel A., Quellen zur Geschichte und Beschreibung Oberschlesiens, „Notizen-Blatt der historisch-statistischen Section der k.k. mähr.-schles. Gesellschaft zur Beförderung des Ackerbaues, der Natur- und Landeskunde“ 1872, 2, s. 15–16.
Weltzel A., Zwei Nekrologe: Eduard Cauer und Friedrich von Schirnding, „Zeitschrift des Vereins für Geschichte (und Alterthum) Schlesiens“ 1882, 16, s. 301–304.
Woźny M., Rycerstwo opolskie do połowy XV wieku, Wydawnictwo Uniwersytetu Śląskiego, Katowice 2020.
Wółkiewicz E., Kapituła kolegiacka św. Bartłomieja w Głogówku (1379–1500), Wydawnictwo Świętego Krzyża, Opole 2005.
Downloads
Published
How to Cite
Issue
Section
License
The Copyright Owners of the submitted texts grant the Reader the right to use the pdf documents under the provisions of the Creative Commons 4.0 International License: Attribution-Share-Alike (CC BY-SA). The user can copy and redistribute the material in any medium or format and remix, transform, and build upon the material for any purpose.
1. License
The University of Silesia Press provides immediate open access to journal’s content under the Creative Commons BY-SA 4.0 license (http://creativecommons.org/licenses/by-sa/4.0/). Authors who publish with this journal retain all copyrights and agree to the terms of the above-mentioned CC BY-SA 4.0 license.
2. Author’s Warranties
The author warrants that the article is original, written by stated author/s, has not been published before, contains no unlawful statements, does not infringe the rights of others, is subject to copyright that is vested exclusively in the author and free of any third party rights, and that any necessary written permissions to quote from other sources have been obtained by the author/s.
If the article contains illustrative material (drawings, photos, graphs, maps), the author declares that the said works are of his authorship, they do not infringe the rights of the third party (including personal rights, i.a. the authorization to reproduce physical likeness) and the author holds exclusive proprietary copyrights. The author publishes the above works as part of the article under the licence "Creative Commons Attribution-ShareAlike 4.0 International".
ATTENTION! When the legal situation of the illustrative material has not been determined and the necessary consent has not been granted by the proprietary copyrights holders, the submitted material will not be accepted for editorial process. At the same time the author takes full responsibility for providing false data (this also regards covering the costs incurred by the University of Silesia Press and financial claims of the third party).
3. User Rights
Under the CC BY-SA 4.0 license, the users are free to share (copy, distribute and transmit the contribution) and adapt (remix, transform, and build upon the material) the article for any purpose, provided they attribute the contribution in the manner specified by the author or licensor.
4. Co-Authorship
If the article was prepared jointly with other authors, the signatory of this form warrants that he/she has been authorized by all co-authors to sign this agreement on their behalf, and agrees to inform his/her co-authors of the terms of this agreement.
I hereby declare that in the event of withdrawal of the text from the publishing process or submitting it to another publisher without agreement from the editorial office, I agree to cover all costs incurred by the University of Silesia in connection with my application.
