Archiwum Derridy – „archiwum” Derridy. Połączenia i konflikty

Autor

DOI:

https://doi.org/10.31261/SSP.2022.19.05

Słowa kluczowe:

gorączka archiwum, archiwum humanisty, zwrot archiwalny, Jacques Derrida, Benoît Peeters

Abstrakt

Punktem wyjścia artykułu jest rozpoznanie, że w dotychczasowej recepcji Gorączki archiwum Jacques’a Derridy – pracy inaugurującej tak zwany zwrot archiwalny w humanistyce – nie został poruszony problem związku między prywatnym archiwum Derridy a przedstawioną przez niego w książce koncepcją „archiwum”. Celem artykułu jest wykazanie, że Gorączka… może być potraktowana jako wypowiedź quasi- czy też kryptoautobiograficzna. Inspirując się paradygmatem tropów Carla Ginzburga, autor artykułu analizuje fakty z życia Derridy opisywane w biografii filozofa autorstwa Benoît Peetersa, fragmenty dwóch filmów dokumentalnych dotyczących autora O gramatologii, w których oprowadza on ekipę filmową po swoim mieszkaniu, oraz wypowiedzi z wywiadów dotyczące stosunku francuskiego filozofa do gromadzenia materiałów archiwalnych. Z kolei zakończenie artykułu, w którym wspomniany zostaje list, jaki Derrida wysłał do rektora University of California, stanowi podstawę refleksji nad nieoczekiwanym konfliktem między rozwijaną w Gorączce… krytyką „archontycznej” kontroli nad archiwum a praktyką.

Bibliografia

Derrida Jacues, 1980: La carte postale: de Socrate a Freud at au-dela. Flammarion, Paris.

Derrida Jacques, 2001: „Entre le corps écrivant et l’écriture…”. Entretien avec Daniel Ferrer. „Genesis”, vol. 17 (1), s. 59–72.

Derrida Jacques, 2004: Letter from Jacques Derrida to Ralph J. Cicerone, then Chancellor of UCI. (English translation as sent to Cicerone). http://www.jacques-derrida.org/Cicerone.html [dostęp: 15.02.2022].

Derrida Jacques, 2012: „Zapomniałem mego parasola”. W: Ostrogi. Style Nietzschego. Przeł. Bogdan Banasiak. Wyd. 2. Wydawnictwo Officyna, Łódź, s. 87–100.

Derrida Jacques, 2016: Gorączka archiwum. Impresja freudowska. Przeł. Jakub Momro. Instytut Badań Literackich PAN – Wydawnictwo, Warszawa.

Derrida Jacques, 2017: Archive Fever: A Freudian Impression. University of Chicago Press, [s.l.].

Dick Kirby, Ziering Kofman Amy, dir., 2003: Derrida. [Wideo]. https://www.youtube.com/watch?v=LZzxcJKuMbA&list=PL315_89c5wMPAHm4a5s0XvSeVLaTt8MMy&index=2 [dostęp: 15.02.2022].

Ernst Wolfgang, 2004: The Archive as Metaphor. From Archival Space to Archival Time. Open!, 3.09.2004. https://www.onlineopen.org/thearchive-as-metaphor [dostęp: 15.02.2022].

Ernst Wolfgang, 2011: Archive, Storage, Entropy: Tempor(e)alities of Photography = Archiwum, przechowywanie, entropia: tempor(e)alności fotografii. Tłum. Małgorzata Skotnicka. W: Archive as Project – the Poetics and Politics of the (Photo)archive = Archiwum jako projekt – poetyka i polityka (foto)archiwum. Red. Krzysztof Pijarski. Tłum. Katarzyna Bartoszyńska el al. Archeologia Fotografii, Warszawa, s. 56–78.

Fathy Safaa, dir., 2008: D’ailleurs, Derrida = Derrida’s elsewhere. First Run/Icarus Films. YouTube, 22.10.2013. https://www.youtube.com/watch?v=JMQDUrQ6ctM [dostęp: 15.02.2022].

Ginzburg Carlo, 2006: Tropy. Korzenie paradygmatu poszlakowego. Tłum. z wł. Tadeusz Sierotowicz. „Zagadnienia Filozoficzne w Nauce”, nr 39, s. 8–65.

Krzykawski Michał, 2017: „J’accepte”. Jacques Derrida’s Cryptic Love by Unsealed Writing. Avant, vol. 8, no. 2, s. 39–50. https://doi.org/10.26913/80202017.0112.0003.

Peeters Benoît, 2013: Derrida: A Biography. Transl. Andrew Brown. Polity, Cambridge.

Pijarski Krzysztof, 2011: Archiwum jako projekt – poetyka i polityka (foto)-archiwum. W: Archive as Project – the Poetics and Politics of the (Photo)archive = Archiwum jako projekt – poetyka i polityka (foto)archiwum. Red. Krzysztof Pijarski. Tłum. Katarzyna Bartoszyńska el al. Archeologia Fotografii, Warszawa, s. 1–23.

Rivenburg Roy, 2007: Were Sex and Punishment Behind Feud for Archives? Los Angeles Times [Preprint], 25.02.2017, 12:00. https://www.latimes.com/archives/la-xpm-2007-feb-25-me-derrida25-story.html [dostęp: 15.02.2022].

Steedman Carolyn, 2001: Something She Called a Fever: Michelet, Derrida, and Dust. „The American Historical Review”, vol. 106, no. 4, s. 1159–1180. https://doi.org/10.2307/2692943.

Steedman Carolyn, 2009: Przestrzeń pamięci: w archiwum. Tłum. Paweł Mościcki. „Tytuł Roboczy. Archiwum”, nr 2, s. 16–23.

Szalewska Katarzyna, 2017: Topo-grafie archiwum – o genealogii i melancholii. W: Świadectwa pamięci. W kręgu źródeł i dyskursów (od XIX wieku do dzisiaj). Red. Elżbieta Dąbrowicz, Beata Larenta, Magdalena Domurad. Alter Studio, Białystok, s. 249–264. http://hdl.handle.net/11320/7594 [dostęp: 9.09.2021].

Tagg John, 2011: The Archiving Machine or, The Camera and the Filing Cabinet = Maszyna archiwizacyjna – lub aparat fotograficzny i szafa kartotekowa. Tłum. Krzysztof Pijarski. W: Archive as Project – the Poetics and Politics of the (Photo)archive = Archiwum jako projekt – poetyka i polityka (foto)archiwum. Red. Krzysztof Pijarski. Tłum. Katarzyna Bartoszyńska el al. Archeologia Fotografii, Warszawa, s. 24–55.

Ulicka Danuta, 2010: Zwrot archiwalny (jak ja go widzę). „Teksty Drugie”, nr 1/2, s. 159–164.

Ulicka Danuta, 2017: „Archiwum” i archiwum. „Teksty Drugie, nr 4, s. 273–302. https://doi.org/10.18318/td.2017.4.17.

Ulicka Danuta, 2020: Rzut oka na nowoczesne polskie literaturoznawstwo teoretyczne. W: Wiek teorii: sto lat nowoczesnego literaturoznawstwa polskiego. Red. Danuta Ulicka. IBL, Warszawa, s. 9–140.

Żurek Łukasz, 2020: Co umożliwia księgozbiór filologa? Przypadek Stefana Szymutki. „Forum Poetyki”, nr 22 (jesień), s. 52–66. https://doi.org/10.14746/fp.2020.22.27424.

Pobrania

Opublikowane

2022-04-15

Jak cytować

Żurek, Łukasz G. (2022). Archiwum Derridy – „archiwum” Derridy. Połączenia i konflikty. Śląskie Studia Polonistyczne, 19(1), 1–12. https://doi.org/10.31261/SSP.2022.19.05