„Give Us a Scientific Civilization”: A Federation of European Peoples, a Scientific League of Nations, and the Last War for Peace. Ritchie Calder’s and Stefan Barszczewski’s Fantastic Visions of Peace
DOI:
https://doi.org/10.31261/SSP.2023.21.11Keywords:
science fiction, imaginary future, interwar period, pacifism, war, Stefan BarszczewskiAbstract
In this article, Jerzy Stachowicz examines selected literary works the represent the science fiction genre of the interwar period. He focuses on pacifist visions of the future in those works and argues that these scientistic, military, and superpower fantasies have an anti-war potential, and that fantasy literature itself can, to some extent, be regarded as a „pacifist practice”.
References
Anderson Benedict, 1997: Wspólnoty wyobrażone. Rozważania o źródłach i rozprzestrzenianiu się nacjonalizmu. Tłum. Stefan Amsterdamski. Znak, Kraków–Warszawa.
Armstrong Henry, 1394: The Birth of the Future. „Nature”, vol. 134, s. 195–198.
Barbrook Richard, 2009: Przyszłości wyobrażone. Od myślącej maszyny do globalnej wioski. Przeł. Jan Dzierzgowski. Muza, Warszawa.
Barszczewski Stefan, 1925: Czandu. Powieść z XXII wieku. Gebethner i Wolff, Warszawa.
Bąbiak Grzegorz P., 2016: Wojny nie będzie! O dwóch najgłośniejszych dziełach europejskiego pacyfizmu końca XIX w.: Barthy Suttner „Precz z orężem!” i Jana Gotliba Blocha „Przyszła wojna”. W: Jan Bloch, pacyfizm europejski i wyobraźnia Wielkiej Wojny. Studia i rozważania. Red. Marek Kornat. Instytut Historii PAN, Warszawa, s. 89–118.
Berlatsky Noah, 2014: Why Sci-Fi Keeps Imagining the Subjugation of White People. The Atlantic. https://www.theatlantic.com/entertainment/archive/2014/04/why-sci-fi-keeps-imagining-the-enslavement-of-white-people/361173/ [dostęp: 24.05.2023].
Bloch Jan, 1900: Przyszła wojna pod względem technicznym, ekonomicznym i politycznym. T. 1. Gebethner i Wolff, Warszawa–Kraków.
Bowler Peter J., 2017: A History of the Future. Prophets of Progress from H.G. Wells to Isaac Asimov. Cambridge University Press, Cambridge.
Calder Ritchie, 1936: Narodziny przyszłości w retorcie uczonych. Przeł. i oprac. Ignacy Rogala Sobieszczański. Trzaska, Evert i Michalski, Warszawa.
Czyżowski Kazimierz Andrzej, 1925: Szalony lotnik. Powieść fantastyczna. Książnica Atlas, Lwów–Warszawa.
Engelking Anna, 2017: „Poleszuk” nieoswojony. Wokół funkcji chłopskości w konstruowaniu polskości. „Teksty Drugie”, nr 6, s. 68–94.
Forajter Wacław, 2014: Kolonizator skolonizowany. Przypadek Sygurda Wiśniowskiego. Wydawnictwo Uniwersytetu Śląskiego, Katowice.
Grewell Greg, 2001: Colonizing the Universe: Science Fictions Then, Now, and in the (Imagined) Future. „Rocky Mountain Review of Language and Literature”, vol. 55, no. 2, s. 25–47.
Haska Agnieszka, Stachowicz Jerzy, 2015: W poszukiwaniu nowoczesności, czyli Polska wyobrażona. „Kultura Popularna”, nr 4 (46), s. 42–55.
Hobsbawm Eric, Ranger Terence, red., 2008: Tradycja wynaleziona. Tłum. Mieczysław Godyń, Filip Godyń. Wydawnictwo Uniwersytetu Jagiellońskiego, Kraków.
Jastrzębowski Wojciech Bogumił, 1831: Konstytucja dla Europy. [s.n.], Warszawa, Polona, https://polona.pl/preview/eb9ee534-7065-4652-9d27-6f5b92d108a4 [dostęp: 29.05.2023].
Kochanowski Marek, 2007: Parodia mitu „żółtego niebezpieczeństwa” w „Nienasyceniu” Stanisława Ignacego Witkiewicza. W: Apokalipsa: symbolika, tradycja, egzegeza. Red. Krzysztof Korotkich, Jarosław Ławski. T. 2. Wydawnictwo Uniwersytetu w Białymstoku, Białystok, s. 513–524.
Kornat Marek, 2016: Liberalny internacjonalizm. Jan Bloch, Rosja i sprawy pokoju. W: Jan Bloch, pacyfizm europejski i wyobraźnia Wielkiej Wojny. Studia i rozważania. Red. Marek Kornat, Instytut Historii PAN, Warszawa, s. 43–88.
Levitas Ruth, 2013: Utopia as Method. The Imaginary Reconstitution of Society. Palgrave Macmillan, Hampshire.
Litwinowicz-Droździel Małgorzata, 2016: Wiek XIX. Wynalazek. Wstępne rozpoznanie. W: Praktyka – utopia – metafora. Wynalazek w XIX wieku. [Red. Joanna Kubicka, Małgorzata Litwinowicz-Droździel]. CONVIVO Anna Matysiak, Warszawa, s. 7–23.
Loomba Ania, 2011: Kolonializm/Postkolonializm. Tłum. Natalia Bloch. Wydawnictwo Poznańskie, Poznań.
Marczyński Antoni, 1926: Rok 1947. „Dziennik Bydgoski”, R. 20, nr 159–240.
Modzelewski Wojciech, 2000: Pacyfizm. Wzory i naśladowcy. Oficyna Naukowa, Warszawa.
Polak Józef, 1928: Krótki przyczynek do dziejów pacyfizmu w Polsce. Komitet Organizacyjny XXVI Międzynarodowego Kongresu Pokoju, Warszawa.
Puchalski Piotr, 2022: Poland in Colonial World Order. Adjustmenst and Aspirations, 1918–1939. Routledge, New York–London.
Rieder John, 2008: Colonialism and the Emergence of Science Fiction. Wesleyan University Press, Middletown.
Said Edward, 2005: Orientalizm. Przeł. Monika Wyrwas-Wiśniewska. Zysk i S-ka, Poznań.
Smuszkiewicz Antoni, 1982: Zaczarowana gra. Zarys dziejów polskiej fantastyki naukowej. Wydawnictwo Poznańskie, Poznań.
Stachowicz Jerzy, 2021: Futuryzacja Polski (nie tylko) w literaturze fantastycznonaukowej. Społeczeństwo lotniczych cyborgów? W: Polityki/Awangardy. Red. Agnieszka Karpowicz et al. Wydawnictwo Uniwersytetu Jagiellońskiego, Kraków, s. 157–173.
Stachowicz Jerzy, 2022: Nowa Polska na pustyni i czuły kolonizator. Dwie literackie fantazje kolonialne jako plan (prawie) pacyfistyczny. „Przegląd Humanistyczny”, nr 2, s. 34–49.
Stępnik Krzysztof, 1996: Mit zjednoczonej Europy w powieści political fiction (okres dwudziestolecia międzywojennego). „Teksty Drugie”, nr 1, s. 69–79.
Ślusarczyk Jacek, 1995: Idea pokoju w europejskiej i polskiej myśli politycznej do 1939 roku. Instytut Studiów Politycznych PAN, Warszawa.
Umiastowski Roman, 1927: Rok 1974. Powieść z czasów przyszłych. Pomorska Drukarnia Rolnicza, Toruń.
Winawer Bruno, 1924: Doktor Przybram. Biblioteka Dzieł Wyborowych, Warszawa.
Wójtowicz Aleksander, 2014: Pacyfista w „epoce wielkiego zamętu”. Kroniki tygodniowe Antoniego Słonimskiego. „Przegląd Humanistyczny”, nr 6, s. 65–74.
Downloads
Published
How to Cite
Issue
Section
License
The Copyright Owners of the submitted texts grant the Reader the right to use the pdf documents under the provisions of the Creative Commons 4.0 International License: Attribution-Share-Alike (CC BY-SA). The user can copy and redistribute the material in any medium or format and remix, transform, and build upon the material for any purpose.
1. License
The University of Silesia Press provides immediate open access to journal’s content under the Creative Commons BY-SA 4.0 license (http://creativecommons.org/licenses/by-sa/4.0/). Authors who publish with this journal retain all copyrights and agree to the terms of the above-mentioned CC BY-SA 4.0 license.
2. Author’s Warranties
The author warrants that the article is original, written by stated author/s, has not been published before, contains no unlawful statements, does not infringe the rights of others, is subject to copyright that is vested exclusively in the author and free of any third party rights, and that any necessary written permissions to quote from other sources have been obtained by the author/s.
If the article contains illustrative material (drawings, photos, graphs, maps), the author declares that the said works are of his authorship, they do not infringe the rights of the third party (including personal rights, i.a. the authorization to reproduce physical likeness) and the author holds exclusive proprietary copyrights. The author publishes the above works as part of the article under the licence "Creative Commons Attribution-ShareAlike 4.0 International".
ATTENTION! When the legal situation of the illustrative material has not been determined and the necessary consent has not been granted by the proprietary copyrights holders, the submitted material will not be accepted for editorial process. At the same time the author takes full responsibility for providing false data (this also regards covering the costs incurred by the University of Silesia Press and financial claims of the third party).
3. User Rights
Under the CC BY-SA 4.0 license, the users are free to share (copy, distribute and transmit the contribution) and adapt (remix, transform, and build upon the material) the article for any purpose, provided they attribute the contribution in the manner specified by the author or licensor.
4. Co-Authorship
If the article was prepared jointly with other authors, the signatory of this form warrants that he/she has been authorized by all co-authors to sign this agreement on their behalf, and agrees to inform his/her co-authors of the terms of this agreement.
I hereby declare that in the event of withdrawal of the text from the publishing process or submitting it to another publisher without agreement from the editorial office, I agree to cover all costs incurred by the University of Silesia in connection with my application.
