Dramatyczna „sytuacja liryczna”. Juliana Przybosia Z Tatr
DOI:
https://doi.org/10.31261/SSP.2019.14.17Słowa kluczowe:
Julian Przyboś, Tatra Mountains, “lyrical situation”Abstrakt
The article is an interpretative reading of a poem by Julian Przyboś entitled Z Tatr [From the Tatra Mountains]. What constitutes a starting point here are factual documents reporting the fatal accident which involved the sisters Marzena and Lida Skotnica dying on October 6, 1929 during their attempt to climb the south face of ZamarłaTurnia (in Polish part of the Tatra Mountains). The former of the two sisters was beloved by Przyboś, which to a significant extent explains why the poem in question may be interpreted as a dramatic “lyrical situation”.
Bibliografia
Balcerzan Edward, 1972: Sytuacja liryczna. W: Przez znaki. Granice autonomii sztuki poetyckiej. Na materiale polskiej poezji współczesnej. Poznań: Wydawnictwo Poznańskie.
Balcerzan Edward, 1989: Wstęp. W: Julian Przyboś: Sytuacje liryczne. Wybór poezji. Wstęp Edward Balcerzan. Wybór tekstów Edward Balcerzan, Anna Legeżyńska. Wrocław: Zakład Narodowy im. Ossolińskich – Wydawnictwo.
Duk Józef, 1991: „Z Tatr”. W: Juliana Przybosia najmniej słów. Analizy i interpretacje. Red. Stanisław Makowski. Warszawa: Wydawnictwa Szkolne i Pedagogiczne.
Heska-Kwaśniewicz Krystyna, 1998: „Miłość jak przepaść”. Julian Przyboś i góry. Katowice: „Śląsk”.
Kot Dobrosław, 2016: Myślenie dramatyczne. Kraków: Copernicus Center Press.
Krajewska Anna, 2009: Dramatyczna teoria literatury. Zarys problematyki. Poznań:Wydawnictwo Naukowe Uniwersytetu im. Adama Mickiewicza.
Kwiatkowski Jerzy, 1972: Świat poetycki Juliana Przybosia. Warszawa: Państwowy Instytut Wydawniczy.
Marciniak Hanna, 2009: Inwencje i repetycje. Formy doświadczenia poetyckiego w twórczości Juliana Przybosia. Kraków: Towarzystwo Autorów i Wydawców Prac Naukowych.
Obremski Krzysztof, 2011: Zamarła Turnia, siostry Skotnicówny i ekwiwalentyzowanie: „Z Tatr” Juliana Przybosia. „Pamiętnik Literacki”, R. 102, z. 2.
Obremski Krzysztof, 2017: Sytuacja liryczna a konstruktywistyczny podział na Naturę i Kulturę: Julian Przyboś, „Z Tatr”. „Teksty Drugie”, nr 4.
Okopień-Sławińska Alicja, 1967: „Z Tatr” Juliana Przybosia. W: Czytamy utwory współczesne. Analizy. Red. Teresa Kostkiewiczowa. Warszawa: Państwowe Zakłady Wydawnictw Szkolnych.
Przyboś Julian, 1962: Więcej o manifest. Warszawa: Ludowa Spółdzielnia Wydawnicza.
Przyboś Julian, 1970: Zapiski bez daty. Warszawa: Państwowy Instytut Wydawniczy.
Przyboś Julian, 1984: Utwory poetyckie. Przedmowa Jerzy Kwiatkowski. T. 1. [Julian Przyboś: Pisma zebrane. Oprac. Rościsław Skręt]. Kraków: Wydawnictwo Literackie.
Taplin Oliver, 2004: Tragedia grecka w działaniu. Przeł. Andrzej Wojtasik. Kraków: Homini.
Woźniakowski Jacek, 1995: Góry niewzruszone. O różnych wyobrażeniach przyrody w dziejach nowożytnej kultury europejskiej. [Wyd. 3 zm.]. Kraków: Znak.
Żuławski Wawrzyniec, 1985: Sygnały ze skalnych ścian. Tragedie tatrzańskie. Wędrówki alpejskie. Skalne lato. Warszawa: Nasza Księgarnia.
Pobrania
Opublikowane
Jak cytować
Numer
Dział
Licencja
Właściciele praw autorskich do nadesłanych tekstów udzielają Czytelnikowi prawa do korzystania z dokumentów pdf zgodnie z postanowieniami licencji Creative Commons 4.0 International License: Attribution-Share-Alike (CC BY-SA 4.0). Użytkownik może kopiować i redystrybuować materiał w dowolnym medium lub formacie oraz remiksować, przekształcać i wykorzystywać materiał w dowolnym celu.
1. Licencja
Wydawnictwo Uniwersytetu Śląskiego zapewnia natychmiastowy otwarty dostęp do treści swoich czasopism na licencji Creative Commons BY-SA 4.0 (http://creativecommons.org/licenses/by-sa/4.0/). Autorzy publikujący w tym czasopiśmie zachowują wszelkie prawa autorskie i zgadzają się na warunki wyżej wymienionej licencji CC BY-SA 4.0.
2. Oświadczenie Autora
Autor deklaruje, że artykuł jest oryginalny, napisany przez niego (i współautorów), nie był wcześniej publikowany, nie zawiera stwierdzeń niezgodnych z prawem, nie narusza praw innych osób, jest przedmiotem praw autorskich, które przysługują wyłącznie autorowi i jest wolny od wszelkich praw osób trzecich, a także, że autor uzyskał wszelkie niezbędne pisemne zgody na cytowanie z innych źródeł.
Jeśli artykuł zawiera materiał ilustracyjny (rysunki, zdjęcia, wykresy, mapy itp.), Autor oświadcza, że wskazane dzieła są jego dziełami autorskimi, nie naruszają niczyich praw (w tym osobistych, m.in. prawa do dysponowania wizerunkiem) i posiada do nich pełnię praw majątkowych. Powyższe dzieła udostępnia jako część artykułu na licencji „Creative Commons Uznanie autorstwa-Na tych samych warunkach 4.0 Międzynarodowe”.
UWAGA! Bez określenia sytuacji prawnej materiału ilustracyjnego oraz załączenia stosownych zgód właścicieli majątkowych praw autorskich publikacja nie zostanie przyjęta do opracowania redakcyjnego. Autor/autorka oświadcza równocześnie, że bierze na siebie wszelką odpowiedzialność w przypadku podania nieprawidłowych danych (także w zakresie pokrycia kosztów poniesionych przez Wydawnictwo UŚ oraz roszczeń finansowych stron trzecich).
3. Prawa użytkownika
Zgodnie z licencją CC BY-SA 4.0 użytkownicy mogą udostępniać (kopiować, rozpowszechniać i przekazywać) oraz adaptować (remiksować, przekształcać i tworzyć na podstawie materiału) artykuł w dowolnym celu, pod warunkiem, że oznaczą go w sposób określony przez autora lub licencjodawcę.
4. Współautorstwo
Jeśli artykuł został przygotowany wspólnie z innymi autorami, osoba zgłaszająca niniejszy formularz zapewnia, że została upoważniona przez wszystkich współautorów do podpisania niniejszej umowy w ich imieniu i zobowiązuje się poinformować swoich współautorów o warunkach tej umowy.
Oświadczam, że w przypadku nieuzgodnionego z redakcją i/lub wydawcą czasopisma wycofania przeze mnie tekstu z procesu wydawniczego lub skierowania go równolegle do innego wydawcy zgadzam się pokryć wszelkie koszty poniesione przez Uniwersytet Śląski w związku z procedowaniem mojego zgłoszenia (w tym m.in. koszty recenzji wydawniczych).
