Przemówienie na bankiecie z okazji wprowadzenia orderu “Virtuti Militari” Rhetorical Interpretation of Józef Piłsudski’s Speech
Keywords:
oratorical art, Józef Piłsudski, prose, SłowackiAbstract
The subject of the following rhetorical analysis is Józef Piłsudski’s speech entitled Przemówienie na bankiecie z okazji wprowadzenia orderu “Virtuti Militari” [Speech Delivered on the Banquet of Introducing The Order of “Virtuti Militari”], made on 22.01.1920 at the first meeting of the Chapter of the Order. Piłsudski’s speech at the burial of Słowacki’s remains in the crypt at Wawel Cathedral was “a masterpiece of the art of oratorical art.” The same level of mastery can be grated to the speech delivered at the first meeting of the Chapter of “Virtuti Militari”. It is not only Piłsudski, as an author, that links the two speeches, but also the fact that both of them were delivered at important historical moments: the first one is the speech of the creator of the independent Republic of Poland, the latter – a speech of the creator of the independent Republic of Poland, who rescued the Polish state by carrying out May Coup. Still, what is the most important in rhetorical interpretation is the same outstanding ars verbis that linked them, highlighting the relativity of the opposition poetry-prose.
References
Arystoteles, 1988: Retoryka. Poetyka. Przeł., wstępem i komentarzem opatrzył Henryk Podbielski. Warszawa: Państwowe Wydawnictwo Naukowe.
Axer Jerzy, 1996: Trening oratorski jako składnik wychowania obywatelskiego w systemie republikańskim. Przypadek polski. W: Retoryka antyczna i jej dziedzictwo. [Red. Mieczysław Grzesiowski]. Warszawa: Aletheia–Polskie Towarzystwo Filologiczne.
Axer Jerzy, Legutko Ryszard, 2002: Wstęp. W: „Bo królom był równy...”. Przemówienie Józefa Piłsudskiego przy składaniu prochów Słowackiego do grobów wawelskich 28 czerwca 1927 roku. Oprac. tekstu Jerzy Axer. Eseje Jerzy Axer, Andrzej Krawczyk. Warszawa–Kraków: OBTA [Ośrodek Badań nad Tradycją Antyczną w Polsce i Europie Środkowo‐ -Wschodniej Uniwersytetu Warszawskiego]–Ośrodek Myśli Politycznej–Księgarnia Akademicka.
„Bo królom był równy...”, 2002: „Bo królom był równy...”. Przemówienie Józefa Piłsudskiego przy składaniu prochów Słowackiego do grobów wawelskich 28 czerwca 1927 roku. Oprac. tekstu Jerzy Axer. Eseje Jerzy Axer, Andrzej Krawczyk. Warszawa–Kraków: OBTA [Ośrodek Badań nad Tradycją Antyczną w Polsce i Europie Środkowo-Wschodniej Uniwersytetu Warszawskiego]–Ośrodek Myśli Politycznej–Księgarnia Akademicka.
Curtius Ernst Robert, 1997: Literatura europejska i łacińskie średniowiecze. Tłum. i oprac. Andrzej Borowski. Kraków: Universitas.
Dawidziak-Kładoczna Małgorzata, 2004: „Cherlacy z sercem oziębłym”. O języku pism i mów Józefa Piłsudskiego. Łask: Oficyna Wydawnicza Leksem.
Dłuska Maria, 1963: Między prozą a wierszem. „Pamiętnik Literacki”, seria 2.
Garlicki Andrzej, 2012: Józef Piłsudski 1867–1935. Wyd. 2 (4). Kraków: Społeczny Instytut Wydawniczy Znak.
Górski Konrad, 1959: Jakub Wujek jako pisarz. W: Idem: Z historii i teorii literatury. Wrocław: Państwowe Wydawnictwo Naukowe.
Korolko Mirosław, 1971: O prozie „Kazań sejmowych” Piotra Skargi. Warszawa: Pax.
Korolko Mirosław, 1998: Sztuka retoryki. Przewodnik encyklopedyczny. Wyd. 2. rozszerz. Warszawa: Wiedza Powszechna.
Kowalczykowa Alina, 1991: Piłsudski i tradycja. Chotomów: Verba. Krzywy Roman, 2014: Poezja staropolska wobec genologii retorycznej. Wprowadzenie do problematyki. Warszawa: Wydział Polonistyki Uniwersytetu Warszawskiego.
Krzyżanowski Julian, 1966: Historia literatury polskiej. Alegoryzm – preromantyzm. Wyd. 3. Warszawa: Państwowy Instytut Wydawniczy.
Kuryś Tadeusz, 1963: Rytm. W: Wiersz. Podstawowe kategorie opisu. Cz. 1: Rytmika. Red. Jerzy Woronczak. Wrocław: Zakład Narodowy im. Ossolińskich – Wydawnictwo PAN.
Lausberg Heinrich, 2002: Retoryka literacka. Podstawy wiedzy o literaturze. Przekł., oprac. i wstęp Albert Gorzkowski. Bydgoszcz: Homini.
Łotman Jurij, 1984: Struktura tekstu artystycznego. Przekł. Anna Tanalska. Warszawa: Państwowy Instytut Wydawniczy.
Mayenowa Maria Renata, 1979: Poetyka teoretyczna. Zagadnienia języka. Wyd. 2, uzup. i popr. Wrocław: Zakład Narodowy im. Ossolińskich – Wydawnictwo.
Miłosz Czesław, 1998: Przedmowa tłumacza. W: Księga Psalmów. Przekł. Czesław Miłosz. Wstęp Józef Sadzik. Kraków: Wydawnictwo Literackie.
Niedźwiedź Jakub, 2003: „Nieśmiertelne teatra sławy”. Teoria i praktyka twórczości panegirycznej na Litwie w XVII–XVIII w. Kraków: Księgarnia Akademicka.
Nowak Andrzej, red., 2005: Kronika Polski. Słowo wstępne Zdzisław Żygulski jun. Kraków: Wydawnictwo Ryszrad Kluszczyński.
Obremski Krzysztof, 2000: „Wiersz dzisia nieznajomy”. Rytm psałterzowego wersetu w kontekście staropolskiej interpunkcji. Toruń: Wydawnictwo Uniwersytetu m. Kopernika.
Obremski Krzysztof, 2010: Proza poetycka Józefa Piłsudskiego (Przemówienie przy składaniu prochów Słowackiego do grobów wawelskich). W: Problematyka tekstu głosowo interpretowanego (III). Red. Władysław Sawrycki et al. Toruń: Wydawnictwo MADO.
Obremski Krzysztof, 2013: Od prozy rytmicznej do obrazu poetyckiego: Piłsudski i jego mowa podczas złożenia prochów Słowackiego w krypcie wawelskiej. W: Potencjał wiersza. Red. Witold Sadowski. Warszawa: Fundacja „Centrum Międzynarodowych Badań Polonistycznych”– Instytut Badań Literackich PAN Wydawnictwo.
Obremski Krzysztof, 2014: Mowa jako proza poetycka: Król Duch, Józef Piłsudski i prochy Juliusza Słowackiego (Wawel 28 czerwca 1927 roku). „Teksty Drugie”, nr 3.
Piłsudski Józef, 1928: Piękna mowa Komendanta o tem co sercu jego jest miłe i drogie: wygłoszona w Wilnie w dniu 12.VIII.1928 r. z okazji 7 zjazdu legionistów. Kraków: J. Willner.
Piłsudski Józef, 1933: Przemówienie na bankiecie z okazji wprowadzenia orderu „Virtuti Militari”. W: Idem: Pisma, mowy, rozkazy: wydanie zbiorowe prac dotychczas drukiem ogłoszonych. T. 5. Kom. red. Michał Sokolnicki, Juljan Stachiewicz. Współprac. Kazimierz Świtalski. Warszawa: Instytut Badania Najnowszej Historji Polski–Towarzystwo Wydawnicze „Polska Zjednoczona”.
Suleja Włodzimierz, Polechoński Krzysztof, 1999: Wstęp. W: Józef Piłsudski: Wybór pism. Wstęp Włodzimierz Suleja, Krzysztof Polechoński. Wybór i oprac. Włodzimierz Suleja. Wrocław: Zakład Narodowy im. Ossolińskich – Wydawnictwo.
Szahaj Andrzej, 2014: Sławiński o interpretacji. Analiza krytyczna. W: Idem: O interpretacji. Kraków: Universitas.
Downloads
Published
How to Cite
Issue
Section
License
The Copyright Owners of the submitted texts grant the Reader the right to use the pdf documents under the provisions of the Creative Commons 4.0 International License: Attribution-Share-Alike (CC BY-SA). The user can copy and redistribute the material in any medium or format and remix, transform, and build upon the material for any purpose.
1. License
The University of Silesia Press provides immediate open access to journal’s content under the Creative Commons BY-SA 4.0 license (http://creativecommons.org/licenses/by-sa/4.0/). Authors who publish with this journal retain all copyrights and agree to the terms of the above-mentioned CC BY-SA 4.0 license.
2. Author’s Warranties
The author warrants that the article is original, written by stated author/s, has not been published before, contains no unlawful statements, does not infringe the rights of others, is subject to copyright that is vested exclusively in the author and free of any third party rights, and that any necessary written permissions to quote from other sources have been obtained by the author/s.
If the article contains illustrative material (drawings, photos, graphs, maps), the author declares that the said works are of his authorship, they do not infringe the rights of the third party (including personal rights, i.a. the authorization to reproduce physical likeness) and the author holds exclusive proprietary copyrights. The author publishes the above works as part of the article under the licence "Creative Commons Attribution-ShareAlike 4.0 International".
ATTENTION! When the legal situation of the illustrative material has not been determined and the necessary consent has not been granted by the proprietary copyrights holders, the submitted material will not be accepted for editorial process. At the same time the author takes full responsibility for providing false data (this also regards covering the costs incurred by the University of Silesia Press and financial claims of the third party).
3. User Rights
Under the CC BY-SA 4.0 license, the users are free to share (copy, distribute and transmit the contribution) and adapt (remix, transform, and build upon the material) the article for any purpose, provided they attribute the contribution in the manner specified by the author or licensor.
4. Co-Authorship
If the article was prepared jointly with other authors, the signatory of this form warrants that he/she has been authorized by all co-authors to sign this agreement on their behalf, and agrees to inform his/her co-authors of the terms of this agreement.
I hereby declare that in the event of withdrawal of the text from the publishing process or submitting it to another publisher without agreement from the editorial office, I agree to cover all costs incurred by the University of Silesia in connection with my application.
