Entangled History The Case of Feliks Bentkowski’s Historia literatury polskiej [History of Polish Literature]
Keywords:
literature, the history of philology, historical semantics, Jan ŚniadeckiAbstract
The article presents discussions on the shape of Polish literary studies which were conducted in connection with the creation of the Historia literatury polskiej [History of Polish Literature] by Feliks Bentkowski. Both the circumstances of the creation of Bentkowski’s work and its reception are presented, with special attention paid to their institutional context, professionalization of philology and bibliography as sciences, as well as to relations between the polemicists. The main part of the article is the reconstruction of the semantics of the historical term “literature”, which is the subject of Bentkowski’s, Jan Śniadecki’s and Gotfryd Ernest Groddeck’s statements. The author advances a thesis that the attempts to define the term “literature” in their texts correspond, in fact, with voices in the debate on the concept of a scientific character of literary studies, which at that time constituted itself as a separate discipline.
References
Baliński Michał, 1865: Pamiętniki o Janie Sniadeckim, jego życiu prywatném i publiczném, i dziełach jego. T. 2. Wilno: J. Zawadzki.
Beauvois Daniel, 1991: Szkolnictwo polskie na ziemiach litewsko-ruskich 1803–1832. T. 1: Uniwersytet Wileński. Rzym–Lublin: Fundacja Jana Pawła II–Redakcja Wydawnictwa KUL.
Bednarski Łukasz, 2009: Struktura organizacyjna władz oświatowych Księstwa Warszawskiego. „Roczniki Nauk Prawnych”, T. 19, nr 2.
Bentkowski Feliks, 1814: Historia literatury polskiej. Wystawiona w spisie dzieł drukiem ogłoszonych. T. 1–2. Warszawa–Wilno: nakładem Zawadzkiego i Komp.
Bentkowski Felix, przeł. i red., 1838: Encyklopedia obrazowa systematyczna, z 226 tablic wizerunków złożona, do wszelkiego dzieła encyklopedycznego za objaśnienie służąca. Warszawa: nakł. i drukiem J. Glücksberga.
Borowski Leon, 1848: Historia literatury polskiej. W: Album literackie. Pismo zbiorowe poświęcone dziejom i literaturze krajowej. Red. Kazimierz Władysław Wójcicki. T. 1. Warszawa: w Drukarni Rządowej przy Kommissyi Rządowej Sprawiedliwości.
Borowski Leon, 1972: Uwagi nad poezją i wymową i inne pisma krytycznoliterackie. Wybrał i oprac. Stanisław Buśka-Wroński. Warszawa: Państwowy Instytut Wydawniczy.
Burke Peter, 2016: Społeczna historia wiedzy. Przeł. Anna Kunicka. Warszawa: Wydawnictwo Aletheia.
Bychowiec Władysław et al., 2014: Recepcja filozofii Immanuela Kanta w filozofii polskiej w początkach XIX wieku. Oprac. Tomasz Kupiś. Cz. 1. Toruń: Wydawnictwo Uniwersytetu Mikołaja Kopernika.
Choraczyńska Helena, 2014: Geneza „Historii literatury polskiej” Feliksa Jana Bentkowskiego. „Studia Historyczne”, T. 57, z. 2.
Czartoryski Adam Kazimierz, 1801 [1810]: Myśli o pismach polskich. Z uwagami, nad sposobem pisania w rozmaitych materyach. Wilno: nakł. i drukiem J. Zawadzkiego. Eichhorn Johann Gottfried, 1805–1812: Geschichte der Literatur von ihrem Anfänge bis auf die neuesten Zeiten. [5 Bde.]. Göttingen: Vandenhoek und Ruprecht.
Groddeck Gotfryd Ernest, 1816: O znaczeniu, celu i osnowie literatury w powszechności. „Tygodnik Wileński”, T. 1, nr 12.
Gudeman Alfred, 1907: Grundriss der Geschichte der Klassischen philologie. Leipzig–Berlin: B.G. Teubner.
Heumann Christoph August, 1718: Conspectus reipublicae literariae. Hanover: Foerster et filius.
Koch Erduin Julius, 1790–1798: Compendium der deutschen Literaturgeschichte. Berlin: Verlag der Buchhandlung der Königliche Realschule.
Lelewel Joachim, 1826: Bibliograficznych ksiąg dwoje. T. 2. Wilno: nakładem i drukiem Józefa Zawadzkiego Typografa Imperatorskiego Uniwersytetu.
Linde Samuel Bogumił, 1951: Literat. W: Idem: Słownik języka polskiego. T. 2: G–L. Wyd. 3 fotoofsetowe. Warszawa: Państwowy Instytut Wydawniczy.
Makowski Stanisław, 1964: Feliks Bentkowski. W: Z dziejów polonistyki warszawskiej. Profesorowi doktorowi Julianowi Krzyżanowskiemu w dwudziestą piątą rocznicę objęcia Katedry Historii Literatury Polskiej na Uniwersytecie Warszawskim 1934–1959. Kom. red. Janina Kulczycka-Saloni et al. Warszawa: Państwowe Wydawnictwo Naukowe.
Michalski Jerzy, 1959: Niezrealizowane plany naukowe Lindego. „Pamiętnik Literacki”, nr 3–4.
Ossoliński Józef Maksymilian, 1825: List w przedmiocie historii literatury polskiej. „Dziennik Warszawski”, T. 2, nr 5.
Pigoń Stanisław, 1929: Historia jednego konkursu do katedry wymowy i poezji. W: Księga pamiątkowa ku uczczeniu CCCL rocznicy założenia i X wskrzeszenia Uniwersytetu Wileńskiego. T. 2: Dziesięciolecie, 1919–29. Wilno: nakł. Uniwersytetu Stefana Batorego–skł. gł. w Księgarni Józefa Zawadzkiego.
Rymkiewicz Jarosław Marek, 2005: Żmut. Wyd. 4, przejrz. i popr. przez aut. Warszawa: Wydawnictwo Sic!
Sawicki Stefan, 1969: Początki syntezy historycznoliterackiej w Polsce. O sposobach syntetycznego ujmowania literatury w 1 połowie w. XIX. Warszawa: Państwowe Wydawnictwo Naukowe.
Słowacki Euzebiusz, 1827: Teoria smaku w dziełach sztuk pięknych. W: Idem: Dzieła z pozostałych rękopismów ogłoszone. T. 1, zawierąiacy: Teoryą smaku w dziełach sztuk pięknych; Uwagi powszechne nad językami, sztuką pisania i postaciami mowy. Wilno: Józefa Zawadzkiego nakładem własnym.
Szperna Tadeusz, 1999: Kształtowanie się bibliograficznych zainteresowań Feliksa Bentkowskiego. „Acta Universitatis Lodziensis. Folia Librorum”, z. 9.
Szperna Tadeusz, 2001: „Historia literatury polskiej” Feliksa Bentkowskiego w oczach współczesnych i potomnych: jej recepcja, wpływ i znaczenie. „Acta Universitatis Lodziensis. Folia Librorum”, z. 10.
Śniadecki Jan, 1818: Listy i Rozprawy o naukach. [Pisma rozmaite Jana Śniadeckiego. T. 3]. Wilno: nakł. i dr. Józefa Zawadzkiego.
Śniadecki Jan, 1819: O pismach klasycznych i romantycznych. „Dziennik Wileński”, T. 1, nr 1.
Śniadecki Jan, 1954: O literaturze. W: Idem: Wybór pism naukowych. Pisma humanistyczne oprac. i wstępem opatrzył Zdzisław Libera. Pisma matematyczne i przyrodnicze oprac. i wstępem opatrzył Stefan Drobot. Warszawa: Państwowe Wydawnictwo Naukowe.
Wachler Ludwig,1793–1801: Versuch einer allgemeine Geschichte der Litteratur. Lemgo: Meyer.
Werner Michael, Zimmerman Bénédicte, 2006: Beyond Comparison. „Histoire croisée” and the Challenge of Reflexivity. „History and Theory”, vol. 45.
Downloads
Published
How to Cite
Issue
Section
License
The Copyright Owners of the submitted texts grant the Reader the right to use the pdf documents under the provisions of the Creative Commons 4.0 International License: Attribution-Share-Alike (CC BY-SA). The user can copy and redistribute the material in any medium or format and remix, transform, and build upon the material for any purpose.
1. License
The University of Silesia Press provides immediate open access to journal’s content under the Creative Commons BY-SA 4.0 license (http://creativecommons.org/licenses/by-sa/4.0/). Authors who publish with this journal retain all copyrights and agree to the terms of the above-mentioned CC BY-SA 4.0 license.
2. Author’s Warranties
The author warrants that the article is original, written by stated author/s, has not been published before, contains no unlawful statements, does not infringe the rights of others, is subject to copyright that is vested exclusively in the author and free of any third party rights, and that any necessary written permissions to quote from other sources have been obtained by the author/s.
If the article contains illustrative material (drawings, photos, graphs, maps), the author declares that the said works are of his authorship, they do not infringe the rights of the third party (including personal rights, i.a. the authorization to reproduce physical likeness) and the author holds exclusive proprietary copyrights. The author publishes the above works as part of the article under the licence "Creative Commons Attribution-ShareAlike 4.0 International".
ATTENTION! When the legal situation of the illustrative material has not been determined and the necessary consent has not been granted by the proprietary copyrights holders, the submitted material will not be accepted for editorial process. At the same time the author takes full responsibility for providing false data (this also regards covering the costs incurred by the University of Silesia Press and financial claims of the third party).
3. User Rights
Under the CC BY-SA 4.0 license, the users are free to share (copy, distribute and transmit the contribution) and adapt (remix, transform, and build upon the material) the article for any purpose, provided they attribute the contribution in the manner specified by the author or licensor.
4. Co-Authorship
If the article was prepared jointly with other authors, the signatory of this form warrants that he/she has been authorized by all co-authors to sign this agreement on their behalf, and agrees to inform his/her co-authors of the terms of this agreement.
I hereby declare that in the event of withdrawal of the text from the publishing process or submitting it to another publisher without agreement from the editorial office, I agree to cover all costs incurred by the University of Silesia in connection with my application.
