W ogrodzie, na śniegu, z piórem w dłoni. Alternatywa wobec świata cyfrowego i jej dydaktyczne implikacje
Słowa kluczowe:
doświadczenie, czynności analogowe, ogród, zima, pisanie, edukacja humanistycznaAbstrakt
W artykule wskazano trzy czynności analogowe (niezwiązane ze sferą cyfrową), które są źródłem doświadczeń istotnych egzystencjalnie i odgrywają znaczącą rolę w budowaniu dobra człowieka. Są to: doświadczenie tworzenia ogrodu, doświadczenie zimowego lasu i pisania piórem na papierze. Artykuł opiera się na analizie eksperymentów naukowych oraz na refleksji literaturoznawczej i antropologicznej. Wskazuje także, jak omawianą problematykę można odnieść do praktyki dydaktycznej języka polskiego i edukacji humanistycznej.
Bibliografia
Amicis E., 1990, Serce, przeł. M. Konopnicka, Somix, Bydgoszcz.
Barańczak S., 2006, Wiersze zebrane, Wydawnictwo a5, Kraków.
Borges J., 1976, Powszechna historia nikczemności, przeł. S. Zembrzuski, A. Sobol-Jurczykowski, Państwowy Instytut Wydawniczy, Warszawa.
Burnett F.H., 1981, Tajemniczy ogród, przeł. J. Włodarkiewiczowa, Nasza Księgarnia, Warszawa.
Czaja D., 2018, Gramatyka bieli. Antropologia doświadczeń granicznych, Pasaże, Kraków.
Czepczor-Bernat K. i in., 2022, The impact of a woodland walk on body image: A field experiment and an assessment of dispositional and environmental determinants, “International Journal of Environmental Research and Public Health”, vol. 19, issue 21, 14548, https://doi.org/10.3390/ijerph192114548.
Dukaj J., 2000, W kraju niewiernych, Supernowa, Warszawa.
Fiedorczuk J., Beltrán G., 2020, Ekopoetyka. Ekologiczna obrona poezji, Wydawnictwa Uniwersytetu Warszawskiego i Muzeum Historii Polskiego Ruchu Ludowego, Warszawa.
Forstner D., 1990, Świat symboliki chrześcijańskiej, przeł. W. Zakrzewska, P. Pachciarek, R. Turzyński, Instytut Wydawniczy Pax, Warszawa.
Howard-Jones P., 2014, Neuronauka i edukacja: przegląd interwencji i podejść edukacyjnych korzystających z osiągnięć neuronauki. Pełen raport i podsumowanie, przeł. K. Cipora i in., 14.12.2020, https://www.ibe.edu.pl/pl/aktualnosci/1241-neuronauka-i-edukacja-przeglad-interwencji-i-podejsc-edukacyjnych-korzystajacych-z-osiagniec-neuronauki [dostęp: 04.01.2021].
Kadłubek Z., Kunce A., Sławek T., 2013, Oikologia, Wydawnictwo Uniwersytetu Śląskiego, Katowice.
Kilian M., Paluch M., 2023, Human self-experience in the garden: Horticulotherapy from an ontological-axiological perspective, „Studia Ecologiae et Bioethicae”, vol. 21, no. 3, s. 7–18, https://doi.org/10.21697/seb.2023.26.
Kunce A., Sławek T., 2020, Oikologia. Powrót, Wydawnictwo Uniwersytetu Śląskiego, Katowice.
Lewis C.S., 2018, Opowieści z Narnii. Lew, Czarownica i stara szafa, przeł. A. Polkowski, Media Rodzina, Poznań.
Nowakowski P.T., 2005, Rodzina w społeczeństwie informacyjnym – integracja czy dezintegracja?, „Ethos”, t. 18, nr 1–2 (69–70), s. 378–392.
Olson D.R., 2010, Papierowy świat. Pojęciowe i poznawcze implikacje pisania i czytania, przeł. M. Rakoczy, Wydawnictwa Uniwersytetu Warszawskiego, Warszawa.
Ong W.J., 2011, Oralność i piśmienność. Słowo poddane technologii, przeł. J. Japola, Wydawnictwa Uniwersytetu Warszawskiego, Warszawa.
Orwell G., 1993, Rok 1984, przeł. T. Mirkowicz, Wydawnictwo Da Capo, Warszawa.
Ose Askvik E., Weel F.R. van der, Meer A.L.H. van der, 2020, The importance of cursive handwriting over typewriting for learning in the classroom: a high-density EEG study of 12-year-old children and young adults, “Frontiers in Psychology”, vol. 11, 1810, https://doi.org/10.3389/fpsyg.2020.01810.
Paluch M., 2022, Pedagogika lasu i pierwsze ścieżki jej teoretycznych konceptualizacji, „Forum Pedagogiczne”, t. 12, nr 2, s. 17–30, https://doi.org/10.21697/fp.2022.2.02.
Paluch M., 2023, Kompetencje głębokie, w: Słownik wyrazów ratujących życie, red. M. Paluch, Wydawnictwo Naukowe UKSW, Warszawa, s. 561–564.
Pismo Święte Starego i Nowego Testamentu, 2008, oprac. Zespół Biblistów Polskich z inicjatywy Towarzystwa Świętego Pawła, Edycja Świętego Pawła, Częstochowa.
Ramirez G., Beilock S.L., 2011, Writing about testing worries boosts exam performance in the classroom, “Science”, vol. 331, issue 6014, s. 211–213, https://doi.org/10.1126/science.1199427.
Rauch M. i in., 2001, „Tajemniczy ogród” czyli w poszukiwaniu utraconego raju, Wydawnictwo Edukacyjne, Kraków.
Rykowski K., 2022, Pytania o las jako medium pedagogiczne, „Forum Pedagogiczne”, t. 12, nr 2, s. 31–46, https://doi.org/10.21697/fp.2022.2.03.
Sławek T., 2011, Gdzie? Rozważania oikologiczne, „Anthropos?”, nr 16–17, s. 1–22, https://open.icm.edu.pl/server/api/core/bitstreams/2aa45f18-4074-4f5a-87ad-c8bb6707ddad/content [dostęp: 19.12.2024].
Starnawska K., 2019, Wrócić do tajemniczego ogrodu. O potrzebie wyjścia ze szkolnej ławki, „Konteksty Kultury”, t. 16, z. 4, s. 541–554, https://doi.org/10.4467/23531991KK.19.048.11967.
Śliwerski B., 2022, „Pedagogika lasu” jako (nie)nowa orientacja w pedagogice, „Forum Pedagogiczne”, t. 12, nr 2, s. 47–60, https://doi.org/10.21697/fp.2022.2.04.
Tałaj D., 2023, Poznanie fragmentaryczne, w: Współczesne problemy wychowania, t. 2: Młodzież w świecie myślenia i poznania, red. T. Peciakowski, Instytut Badań Edukacyjnych, Warszawa, s. 133–135, https://ibe.edu.pl/images/publikacje/Wspolczesne%20problemy%20wychowania/Tom_2_www.pdf [dostęp: 19.12.2024].
Umejima K. i in., 2021, Paper notebooks vs. mobile devices: brain activation differences during memory retrieval, “Frontiers in Behavioural Neuroscience”, vol. 15, 634158, https://doi.org/10.3389/fnbeh.2021.634158.
Wais J., 2007, Ścieżki baśni, Wydawnictwo Psychologii i Kultury, Warszawa.
Węgrzyniak A., 2013, Biel staje się bielsza. O „Wyjściu”, „Czytanie Literatury. Łódzkie Studia Literaturoznawcze”, nr 2, s. 163–172.
Żuchowska W., 2002, „Opowieści z Narni” czyli wielka podróż, Wydawnictwo Edukacyjne, Kraków.
Pobrania
Opublikowane
Jak cytować
Numer
Dział
Licencja
Właściciele praw autorskich do nadesłanych tekstów udzielają Czytelnikowi prawa do korzystania z dokumentów pdf zgodnie z postanowieniami licencji Creative Commons 4.0 International License: Attribution-Share-Alike (CC BY-SA 4.0). Użytkownik może kopiować i redystrybuować materiał w dowolnym medium lub formacie oraz remiksować, przekształcać i wykorzystywać materiał w dowolnym celu.
1. Licencja
Wydawnictwo Uniwersytetu Śląskiego zapewnia natychmiastowy otwarty dostęp do treści swoich czasopism na licencji Creative Commons BY-SA 4.0 (http://creativecommons.org/licenses/by-sa/4.0/). Autorzy publikujący w tym czasopiśmie zachowują wszelkie prawa autorskie i zgadzają się na warunki wyżej wymienionej licencji CC BY-SA 4.0.
2. Oświadczenie Autora
Autor deklaruje, że artykuł jest oryginalny, napisany przez niego (i współautorów), nie był wcześniej publikowany, nie zawiera stwierdzeń niezgodnych z prawem, nie narusza praw innych osób, jest przedmiotem praw autorskich, które przysługują wyłącznie autorowi i jest wolny od wszelkich praw osób trzecich, a także, że autor uzyskał wszelkie niezbędne pisemne zgody na cytowanie z innych źródeł.
Jeśli artykuł zawiera materiał ilustracyjny (rysunki, zdjęcia, wykresy, mapy itp.), Autor oświadcza, że wskazane dzieła są jego dziełami autorskimi, nie naruszają niczyich praw (w tym osobistych, m.in. prawa do dysponowania wizerunkiem) i posiada do nich pełnię praw majątkowych. Powyższe dzieła udostępnia jako część artykułu na licencji „Creative Commons Uznanie autorstwa-Na tych samych warunkach 4.0 Międzynarodowe”.
UWAGA! Bez określenia sytuacji prawnej materiału ilustracyjnego oraz załączenia stosownych zgód właścicieli majątkowych praw autorskich publikacja nie zostanie przyjęta do opracowania redakcyjnego. Autor/autorka oświadcza równocześnie, że bierze na siebie wszelką odpowiedzialność w przypadku podania nieprawidłowych danych (także w zakresie pokrycia kosztów poniesionych przez Wydawnictwo UŚ oraz roszczeń finansowych stron trzecich).
3. Prawa użytkownika
Zgodnie z licencją CC BY-SA 4.0 użytkownicy mogą udostępniać (kopiować, rozpowszechniać i przekazywać) oraz adaptować (remiksować, przekształcać i tworzyć na podstawie materiału) artykuł w dowolnym celu, pod warunkiem, że oznaczą go w sposób określony przez autora lub licencjodawcę.
4. Współautorstwo
Jeśli artykuł został przygotowany wspólnie z innymi autorami, osoba zgłaszająca niniejszy formularz zapewnia, że została upoważniona przez wszystkich współautorów do podpisania niniejszej umowy w ich imieniu i zobowiązuje się poinformować swoich współautorów o warunkach tej umowy.
Oświadczam, że w przypadku nieuzgodnionego z redakcją i/lub wydawcą czasopisma wycofania przeze mnie tekstu z procesu wydawniczego lub skierowania go równolegle do innego wydawcy zgadzam się pokryć wszelkie koszty poniesione przez Uniwersytet Śląski w związku z procedowaniem mojego zgłoszenia (w tym m.in. koszty recenzji wydawniczych).
