„Węgiel nie będzie już potrzebny…” – ekoobrazy w dziecięcych narracjach/spekulacjach o przyszłości
DOI:
https://doi.org/10.31261/PiL.2023.05.06Słowa kluczowe:
eco-images, narrative, utopia, speculating about the future, anthropocentric evaluationAbstrakt
The article is devoted to the analysis of children’s and youth’s narratives, the topic of which is the vision of Poland’s earthly future (in 2050). Coincidentally, the time limit determined by the topic of the competition for children coincided with the one included in the report by Jørgen Randers, who deals with forecasting the world’s future, i.e. the vision of the climate crisis in the background. The analysis involved the ecological aspects of the narrative – eco-images, such as nature protection, taking care of slowing down the pace of climate change, the environment, and sustainable development. Also, the appropriateness of the steps/omissions towards the environment that the young authors included in the created/speculated eco-images of Polish spaces was discussed.
Bibliografia
.10 największych zagrożeń dla Ziemi, [2023], Program Czysta Polska, https://www.program‑czystapolska.pl/artykul/10-najwiekszych-zagrozen-dla-ziemi/ [dostęp: 11.08.2023].
Agenda 2030 na rzecz zrównoważonego rozwoju – implementacja w Polsce, [2018], Ministerstwo Rozwoju Departament Strategii Rozwoju, pobrano z: http://www.un.org.pl/files/170/Agenda2030PL_pl-5.pdf [28.08.2023].
Boryś W., 2005, Słownik etymologiczny języka polskiego, Wydawnictwo Literackie, Kraków.
Dmowski S., oprac. i red., [2023], Geografia. Kompendium licealisty, Geografia24, pobrano z: https://www.geografia24.eu/geo_prezentacje_pp_2/352_5_przemysl/pp2_5_01a.pdf [23.08.2023].
ekologiczne optimum, [2023], Encyklopedia PWN, https://encyklopedia.pwn.pl/haslo/ekologiczne-optimum;3951451.html [dostęp: 11.08.2023].
Foucault M., 2005, Inne przestrzenie, przeł. A. Rejniak-Majewska, „Teksty Drugie”, nr 6, s. 117–125.
Houszka M., 2014, Ekologia i patologia, „Życie Weterynaryjne”, nr 89 (1), s. 17–18.
Konczal A.A., 2017, Antropologia lasu. Leśnicy a percepcja i kształtowanie wizerunków przyrody w Polsce, [Nowa Humanistyka, T. 40], Instytut Badań Literackich PAN, Warszawa.
Książek M., 2023, Atlas dziur i szczelin, Znak Liternova, Kraków.
Moja Polska w 2050 roku, 2014, Moja Polska w 2050 roku. Wyniki konkursu zorganizowanego przez Parlamentarny Zespół ds. Dzieci w 2014 roku, „Zespoły Senackie”, z. 25, pobrano z: https://www.senat.gov.pl/download/gfx/senat/pl/senatzespolyinformacje/zeszyt/moja_polska_w_2050.pdf [8.08.2021].
Nawrocki R., 2019, Ekologia głęboka a edukacja. W poszukiwaniu nowego paradygmatu, „Parezja”, nr 1 (11), s. 30–42.
Popper K.R., 1997, Mit schematu pojęciowego. W obronie nauki i racjonalności, przeł. B. Chwedeńczuk, Książka i Wiedza, Warszawa.
Postman N., 2001, W stronę XVIII stulecia. Jak przeszłość może doskonalić naszą przyszłość, przeł. R. Frąc, Państwowy Instytut Wydawniczy, Warszawa.
Randers J., 2012, A Global Forecast for the Next Forty Years, Chelsea Green Publishing, Vermont.
Rosner K., 1999, Narracja jako struktura rozumienia, „Teksty Drugie”, nr 3 (56), s. 7–15.
Saint-Exupéry A. de, [2000], Ziemia, planeta ludzi, przeł. P. Najduchowski, Wydawnictwo PWW [Philip Wilson Warsaw], Warszawa.
Springer F., 2019, Sympatyczny początek końca, Pismo, 7.08.2019, https://magazynpismo.pl/cykle-pisma/podroz-do-przyszlosci/sympatyczny-poczatek-konca/ [dostęp: 11.08.2023].
Sugiera M., 2017, Praktyki kontrfaktualne w narracjach naukowych i fikcjonalnych, „Teksty Drugie”, nr 1, s. 176–186, https://doi.org/10.18318/td.2017.1.14.
Szymczak M., red., 1981, Słownik języka polskiego, T. 3, Państwowe Wydawnictwo Naukowe, Warszawa.
Tomasello M., 2002, Kulturowe źródła ludzkiego poznawania, przeł. J. Rączaszek, Państwowy Instytut Wydawniczy, Warszawa.
Trzebiński J., 2002, Narracyjne konstruowanie rzeczywistości, w: Narracja jako sposób rozumienia świata, red. J. Trzebiński, Gdańskie Wydawnictwo Psychologiczne, Gdańsk– Sopot, s. 17–42.
United Nations, [2015], Transforming Our World: The 2030 Agenda for Global Action, pobrano z: https://sdgs.un.org/sites/default/files/publications/21252030%20Agenda%20for%20Sustainable%20Development%20web.pdf [4.08.2023].
Utopia, [2023], Encyclopaedia Britannica, https://www.britannica.com/topic/utopia [23.08.2023].
Wasilik K., 2014, Trendy w zachowaniach współczesnych konsumentów – konsumpcjonizm a konsumpcja zrównoważona, „Konsumpcja i Rozwój”, nr 1 (6), s. 66–74.
Zaremba Bielawski M., 2014, Leśna mafia. Szwedzki thriller ekologiczny, przeł. M. Wasilewska-Chmura, wstęp A. Wajrak, posł. T. Lindgren, Agora, Warszawa.
Pobrania
Opublikowane
Jak cytować
Numer
Dział
Licencja
Właściciele praw autorskich do nadesłanych tekstów udzielają Czytelnikowi prawa do korzystania z dokumentów pdf zgodnie z postanowieniami licencji Creative Commons 4.0 International License: Attribution-Share-Alike (CC BY-SA 4.0). Użytkownik może kopiować i redystrybuować materiał w dowolnym medium lub formacie oraz remiksować, przekształcać i wykorzystywać materiał w dowolnym celu.
1. Licencja
Wydawnictwo Uniwersytetu Śląskiego zapewnia natychmiastowy otwarty dostęp do treści swoich czasopism na licencji Creative Commons BY-SA 4.0 (http://creativecommons.org/licenses/by-sa/4.0/). Autorzy publikujący w tym czasopiśmie zachowują wszelkie prawa autorskie i zgadzają się na warunki wyżej wymienionej licencji CC BY-SA 4.0.
2. Oświadczenie Autora
Autor deklaruje, że artykuł jest oryginalny, napisany przez niego (i współautorów), nie był wcześniej publikowany, nie zawiera stwierdzeń niezgodnych z prawem, nie narusza praw innych osób, jest przedmiotem praw autorskich, które przysługują wyłącznie autorowi i jest wolny od wszelkich praw osób trzecich, a także, że autor uzyskał wszelkie niezbędne pisemne zgody na cytowanie z innych źródeł.
Jeśli artykuł zawiera materiał ilustracyjny (rysunki, zdjęcia, wykresy, mapy itp.), Autor oświadcza, że wskazane dzieła są jego dziełami autorskimi, nie naruszają niczyich praw (w tym osobistych, m.in. prawa do dysponowania wizerunkiem) i posiada do nich pełnię praw majątkowych. Powyższe dzieła udostępnia jako część artykułu na licencji „Creative Commons Uznanie autorstwa-Na tych samych warunkach 4.0 Międzynarodowe”.
UWAGA! Bez określenia sytuacji prawnej materiału ilustracyjnego oraz załączenia stosownych zgód właścicieli majątkowych praw autorskich publikacja nie zostanie przyjęta do opracowania redakcyjnego. Autor/autorka oświadcza równocześnie, że bierze na siebie wszelką odpowiedzialność w przypadku podania nieprawidłowych danych (także w zakresie pokrycia kosztów poniesionych przez Wydawnictwo UŚ oraz roszczeń finansowych stron trzecich).
3. Prawa użytkownika
Zgodnie z licencją CC BY-SA 4.0 użytkownicy mogą udostępniać (kopiować, rozpowszechniać i przekazywać) oraz adaptować (remiksować, przekształcać i tworzyć na podstawie materiału) artykuł w dowolnym celu, pod warunkiem, że oznaczą go w sposób określony przez autora lub licencjodawcę.
4. Współautorstwo
Jeśli artykuł został przygotowany wspólnie z innymi autorami, osoba zgłaszająca niniejszy formularz zapewnia, że została upoważniona przez wszystkich współautorów do podpisania niniejszej umowy w ich imieniu i zobowiązuje się poinformować swoich współautorów o warunkach tej umowy.
Oświadczam, że w przypadku nieuzgodnionego z redakcją i/lub wydawcą czasopisma wycofania przeze mnie tekstu z procesu wydawniczego lub skierowania go równolegle do innego wydawcy zgadzam się pokryć wszelkie koszty poniesione przez Uniwersytet Śląski w związku z procedowaniem mojego zgłoszenia (w tym m.in. koszty recenzji wydawniczych).
