The Great Fuss. On Ludic Aspects of Edmund Niziurski’s Selected Novels

Authors

DOI:

https://doi.org/10.31261/PiL.2019.01.04

Keywords:

Edmund Niziurski, entertainment, children’s folklore, boredom

Abstract

The author of the paper explores two dichotomous phenomena — boredom and entertainment — in Polish prose for children from the period of PRL, basing on the adventure novels written by Edmund Niziurski in the 1960s: Awanturza w Niekłaju (1962) and Siódme wtajemniczenie (1969). Both notions are discussed from the perspective of ethnography, anthropology, and the history of childhood. Referring to Roger Caillois’s concepts of play and games, the researcher analyses the images of transformation of entertainment behaviours as presented by young characters from Niziurski’s novels, and links between the text and social and political reality in Poland of the 1960s. Her findings indicate that, in his writing of this period, Niziurski both withdrew from socrealistic poetics and abandoned the ideological, persuasive function of entertainment for the sake of uninhibited, spontaneous children’s games and play.

References

Baluch A., 1992, Archetypy literatury dziecięcej, Kraków.

Białek J.Z., 1996, Twórczość Edmunda Niziurskiego na tle literatury powojennej dla dzieci i młodzieży, w: Pacławski J., Kątny M., red., Edmund Niziurski. Materiały z sesji w 70. rocznicę urodzin, Kielce.

Caillois R., 1973, Ludzie a gry i zabawy, w: tegoż, Żywioł i ład, Osęka A., wyb., Tatarkiewicz A., przeł., Porębski M., przedm., Warszawa.

Cieślikowski J., 1985, Wielka zabawa. Folklor dziecięcy — wyobraźnia dziecka — wiersze dla dzieci, Wrocław.

Eliade M., 1997, Inicjacja, obrzędy, stowarzyszenia tajemne, Kocjan K., przeł., Kraków.

Janion M., Żmigrodzka M., 2001, Romantyzm i historia, Gdańsk.

Kosiński K., 2006, Oficjalne i prywatne życie młodzieży w czasach PRL, Warszawa.

Kotliński A., 1999, Pluć i łapać. O PRL‑owskiej prozie dla dzieci i młodzieży, w: Czapliński P., Śliwiński P., red., Nuda w kulturze, Poznań 1999.

Niewczas A., 1978, Polska współczesna powieść przygodowa. Próba konstrukcji matrycy fabularnej, „Roczniki Humanistyczne”, z. 1.

Niziurski E., 1977, Adelo, zrozum mnie!, Warszawa.

Niziurski E., 1975, Awantura w Niekłaju, Warszawa.

Niziurski E., 1978, Awantury kosmiczne, Katowice.

Niziurski E., 1969, Księga urwisów, Warszawa.

Niziurski E., 1977, Naprzód, Wspaniali!, Warszawa.

Niziurski E., 1972, Siódme wtajemniczenie, Katowice.

Nowak P., Ryszkiewicz M., 2006, Socrealizm w literaturze dla dzieci i młodzieży. Retoryczna analiza powieści oraz czasopism, w: Stępnik K., Piechota M., red., Socrealizm. Fabuły — komunikaty — ikony, Lublin 2006.

Olszewski M., 2007, Vivacubaroja: bohater naszych czasów, „Tygodnik Powszechny”, nr 35.

Skotnicka G., 1996, Przygoda w powieściach dla dzieci i młodzieży Edmunda Niziurskiego. Rodzaje, struktura, funkcje, w: Pacławski J., Kątny M., red., Edmund Niziurski. Materiały z sesji w 70. rocznicę urodzin, Kielce 1996.

Smuszkiewicz A., 2013, W świecie przygody i humoru, czyli o twórczości Edmunda Niziurskiego, w: tegoż, Fantastyka i pajdologia. Studia i szkice, Poznań.

Waksmund R., 2000, Od literatury dla dzieci do literatury dziecięcej (tematy — gatunki — konteksty), Wrocław.

Winter R., 2012, Nuda w kulturze rozrywki. Poradnik, Kasprzyk Z., przeł., Kraków.

Źródło internetowe:

Słownik języka polskiego PWN. [Dokument elektroniczny]. http://sjp.pwn.pl/sjp/1.;2445871 [data dostępu: 1.01.2017].

Published

2019-12-28

How to Cite

Chrobak, M. (2019). The Great Fuss. On Ludic Aspects of Edmund Niziurski’s Selected Novels. Paidia and Literature, (1), 27–40. https://doi.org/10.31261/PiL.2019.01.04

Issue

Section

Paidia - the element of childhood