The socio-political activities of Father Dominik Sciskala in Cieszyn Silesia in 1919–1922

Authors

  • Anna Bańska-Szuba Papieski Wydział Teologiczny we Wrocławiu

Keywords:

Dominik Sciskala, Cieszyn Silesia, plebiscite

Abstract

Years ago Father Jozef Londzin postulated to follow an example of scholars researching the contribution of Evangelical clergy to the fight for Polishness of Cieszyn Silesia and to study the contribution of Catholic clergy to this struggle. Until now this period of the recent history remains a sort of terra incognita. The article is a humble attempt to answer the call of the great patriot. The article is dedicated to Father Dominik Sciskala (1887-1945) who, as a priest born and raised in Austrian Silesia, took an active part in the fight for Polishness in the peak period of the struggle (1919-1920). He engaged in this campaign through pastoral, political, and literary activities. The article contains a reconstruction of life and political activities of Father Dominik Sciskala, active in Cieszyn Silesia in the years 1919-1922. The study was written on the basis of preserved documents, brochures, letters, telegrams, and opinions of superiors and the faithful.

References

Źródła:

Archiwum Diecezjalne w Katowicach

Akta personalne ks. Dominika Ściskały, b. sygn.

Zaolzie vol. I. (1911-1938), b. sygn.

Zaolzie vol. I. (1911-1938), b. sygn.

Akta rzeczowe: Hirtenbriefe ks. bp Stanisław Adamski b. sygn.

Książnica Cieszyńska w Cieszynie

Zbiór Tadeusza Regera, TR 017.001, 017.002, 017.026, 017.030, 017.066, 017.072, 017.097, 017.103, 017.104, 017.114, 017.117, 017.121, 017.122, 017.124, 017.130, 017.131, 017.132, 017.133, 017.134, 017.135, 017.136, 017.138, 017.139, 017.142, 017.167, 017.187.

Wojewódzkie Archiwum Państwowe w Katowicach, Oddział w Cieszynie

Zbiór Rada Narodowa Księstwa Cieszyńskiego, t. 1, 3, 15-17, 19, 22, 27-30, 34-36, 69, 71, 73, 79, 90, 111-113, 118, 174-175.

Źródła drukowane:

„Dziennik Cieszyński” 71 (1922).

„Gwiazdka Cieszyńska” 66 (1911), 73 (1913).

„Legjonista Polski” nr 8 (1914).

Kirkor-Kiedroniowa Z., Wspomnienia, t. 2, Kraków 1988.

List Adolfa kardynała Bertrama do arcybpa Orseniego z 9 XII 1939, w: Le Saint Siege et la situation religiente en Pologne et dans les pays, Baltes br, s. 150.

Schematyzm Kościoła Rzymsko-Katolickiego w Rzeczpospolitej: z mapą diecezji i dodatkiem spisu polskich parafii i polskiego duchowieństwa w Stanach Zjednoczonych, Kraków 1925.

Skorowidz miejscowości Rzeczpospolitej Polskiej opracowany na podstawie wyników pierwszego powszechnego spisu ludności z dn. 30 września 1921 r. i innych źródeł urzędowych, t. XII : Województwo krakowskie i Śląsk Cieszyński, Warszawa 1925.

Ściskała D., Materyały czeskie, Cieszyn 1919.

Ściskała D., Ostatni mnich w Orłowej, Cieszyn 1924.

Ściskała D., Pamiętnik kapelana wojskowego (1914–1918), Cieszyn 1926.

Ściskała D., Śląsk tracimy!, Kraków 1912.

Opracowania:

Dudziński A., Polacy na Śląsku, w: Prace Geograficzne wydane przez Eugeniusza Romera, z. IV, Lwów 1919, s. 1-28.

Hulka-Laskowski P., Śląsk za Olzą, Katowice 1938.

Kossak-Szczucka Z., Nieznany kraj, Warszawa 1932.

Londzin J., Uzupełnienie do Bibliografii druków polskich w Księstwie Cieszyńskim od roku 1716 do 1904, jako też bibliografia naszych druków aż do roku 1922, cz. 2, „Sprawozdanie Dyrekcji Gimnazjum im. A. Osuchowskiego w Cieszynie” 28 (1922/1923), Cieszyn 1923.

Nowak K., Józef Piłsudski w Jabłonkowie i okolicach, „Zwrot” 12 (1990).

Schematyzm Kościoła Rzymsko-Katolickiego w Rzeczpospolitej: z mapą diecezji i dodatkiem spisu polskich parafii i polskiego duchowieństwa w Stanach Zjednoczonych, Kraków 1925.

Stępniak A., Kwestia narodowa a społeczna na Śląsku Cieszyńskim pod koniec XIX i na początku XX wieku (do 1920 roku), Katowice 1986.

Szeląg K., Polsko-czeska wojna propagandowa, w: Kalendarz Cieszyński, Cieszyn 1990, s. 34-39.

Szymiczek F., Walka o Śląsk Cieszyński w latach 1914–1920, Katowice 1938.

Udział kapelanów wojskowych w drugiej wojnie światowej, red. J. Humeński, Warszawa 1984.

Zahradnik F., Czytelnia ludowa w Cieszynie, „Zaranie Śląskie” 2 (1963).

Zahradnik S., Czasopiśmiennictwo w języku polskim na terenach Czechosłowacji w latach 1848–1938, Opole 1989.

Published

2020-10-20

How to Cite

Bańska-Szuba, A. (2020). The socio-political activities of Father Dominik Sciskala in Cieszyn Silesia in 1919–1922. Śląskie Studia Historyczno-Teologiczne, 52(1), 49–65. Retrieved from https://trrest.vot.pl/ojsus/index.php/ssht/article/view/10057

Issue

Section

Scientific articles