Wald in der deutschen Literatur in Oberschlesien. Ein Streifzug
DOI:
https://doi.org/10.31261/WSS.2019.03.01Schlagworte:
Wald, deutsche Literatur, Oberschlesien, Grün, EichendorffAbstract
Der vorliegende Artikel verdankt seine Entstehung der Überlegung, dass trotz des Wandels in dem oberschlesischen Raum, der vor allem im neuen Millennium stattgefunden hat, diese Region immer noch als eine Industrielandschaft wahrgenommen und ihre Perzeption im wortwörtlichen und metaphorischen Sinne von der schwarzen Farbe dominiert wird. Es wird daher versucht, das stereotype Bild Oberschlesiens zu hinterfragen und eine Übersicht über die regionalen Waldlandschaften darzubieten, welche in der von dem lokalen Kolorit inspirierten deutschen Literatur evoziert wurden.
Literaturhinweise
Drewitz Erna (1918): Herbstwanderung nach dem Segethwald. In: Oberschlesien. Monatsschrift zur Pflege der Kenntnis und zur Vertretung der Interessen Oberschlesiens. 17. Jahrgang, H. 7: 216–217.
Dudenredaktion (b.r.publ.): Pinge. In: Duden online. https://www.duden.de/rechtschreibung/Pinge (2.01.2019).
Eco Umberto (2007): Sześć przechadzek po lesie fikcji. Przeł. Jerzy Jarniewicz. Kraków: Znak.
Eichendorff Joseph, von (b.r.publ. a): Pożegnanie. Tłum. Andrzej Lam. W: Kolekcja niemieckiej poezji klasycznej w przekładach Andrzeja Lama. http://www.knpk.ah.edu.pl/palio/html.run?_Instance=wsh-postgres&_PageID=1&_CatID=1363&_LangID=1&_CheckSum=-171118212 (27.08.2018).
Eichendorff Joseph, von (b.r.publ. b): Rozmowa w lesie. Tłum. Andrzej Lam. W: http://www.knpk.ah.edu.pl/palio/html.run?_Instance=wsh-postgres&_PageID=1&_CatID=1435&_LangID=1&_CheckSum=541403606 (27.08.2018).
Erben-Sedlaczek Irma (1922): An mein Oberschlesien. In: http://www.montes.pl/montes_/index.php?option=com_content&view=article&id=432&Itemid=1230 (27.08.2018).
Fitzek Rudolf (1941): Bergmannslied. In: Schmidt Richard (Hg.): Kleines Stadtbuch von Königshütte Oberschlesien. Berlin: Verlag für Sozialpolitik, -Wirtschaft und Statistik; Königshütte OS: Paul Gaertner: 8.
Grünfeld Walter (2017): Wspomnienia. Tłum. Nina Nowara-Matusik. W: Szewczyk Grażyna B. (red.): Katowice oczami Niemców i Polaków. T. 1. Katowice: Śląsk: 119–131.
Heska-Kwaśniewicz Krystyna (1998): Przestrzeń krajobrazowa Górnego Śląska w literaturze polskiej, czeskiej i niemieckiej. Rekonesans badawczy: W: Malicki Jan, Heska-Kwaśniewicz Krystyna (red.): Śląskie Miscellanea. T. 11. Katowice: Polska Akademia Nauk. Oddział w Katowicach: 147–161.
Hyckel Georg (o.J.): Was der Sagenborn rauscht… Ein Sagenbuch des oberschlesischen Landes. Schweidnitz: Verlag L. Heege.
Hyckel Georg (1916/1917): Wald. In: Oberschlesien. Jg. 15, H. 7: 336–338.
Jochemczyk Mariusz (2013): „Super flumina Silesiae Superioris…“. W: Jochemczyk Mariusz, Piotrowiak Miłosz (red.): Urzeczenie: locje literatury i wyobraźni. Katowice: Wydawnictwo Uniwersytetu Śląskiego: 145–157. http://hdl.handle.net/20.500.12128/3175.
Jung-Kaiser Ute (2007): Der Wald als romantischer Topos. Eine Einführung. In: Dies.: Der Wald als romantischer Topos. Frankfurt am Main: Peter Lang: 13–36.
Klaussmann Anton Oskar (2014): Górny Śląsk przed laty (fragment). Tłum. Antoni Halor. W: Kortko Dariusz, Ostałowska Lidia: Pierony. Górny Śląsk po polsku i niemiecku. Antologia. Warszawa: Agora: 12–14.
Lam Andrzej (b.r.publ.): Nienazwana poetycka ojczyzna Eichendorffa. W: Joseph von Eichendorff: wybitny niemiecki poeta romantyczny z ziemi raciborskiej. Opole: Dom Współpracy Polsko-Niemieckiej: 32–37.
Mainka Karl Franz (1927): Oberschlesische Berggeistsagen. Beuthen OS: Oberschlesische Zeitung G.m.b.H.
Niedurny Max (1899): Mein Oberschlesien. In: Pioskowik Stefan (2017): Streifzüge durch Oberschlesien. Katowice: Grupa Infomax.
Perlick Alfons (1926): Sagen des Dorfes Rokittnitz: Beuthen: Heimatstelle Beuthen OS (Museum).
Pfützenreiter Franz (1941): Wanderungen ins Grüne. In: Schmidt Richard (Hg.): Kleines Stadtbuch von Königshütte Oberschlesien. Königshütte OS: Verlag für Sozialpolitik, Wirtschaft und Statistik: 224–227.
Pioskowik Stefan (2017): Streifzüge durch Oberschlesien. Katowice: Grupa Infomax.
Płomińska Małgorzata (2011): Świat barw w poezji Josepha von Eichendorffa. W: Rocznik Łubowicki, nr 9: 41–56.
Pospiszil Karolina (2015): Region ze słów. Górnośląskie odzyskiwanie głosu. W: Rocznik Komparatystyczny – Comparative Yearbook 6: 229–250. DOI: 10.18276/rk.2015.6-12.
Przibilla Franz (1912): Oberschlesische Sagen und Märchen. Breslau: Verlag von Priebatsch’s Buchhandlung.
Przywara Erich (2017): Co zawdzięczam Katowicom. Tłum. Renata Dampc-Jarosz. W: Szewczyk Grażyna B. (red.): Katowice oczami Niemców i Polaków. T. 1. Katowice: Śląsk: 105–106.
Rybicka Elżbieta (2014): Geopoetyka. Przestrzeń i miejsce we współczesnych teoriach i praktykach literackich. Kraków: Universitas.
Schmidt Richard (red.) (1941): Kleines Stadtbuch von Königshütte Oberschlesien. Berlin: Verlag für Sozialpolitik,-Wirtschaft und Statistik; Königshütte OS: Paul Gaertner.
Simon Ralf (2009): Der Baum der Sprache. Zum lyrischen Bild bei Eichendorff. In: Müller Nielaba Daniel (Hg.): „Du kritische Seele“: Eichendorff: Epistemologien des Dichtens. Würzburg: Königshausen und Neumann: 51–63.
Skop Michał (2008): Das Bild der Stadt Kattowitz/Katowice im deutschen Schrifttum 1865–1946. Wrocław: Atut.
Szewczyk Grażyna B. (2009): Z notatek „Za późno urodzonego”. Obrazy stron ojczystych w autobiograficznych fragmentach Eichendorffa. W: Szewczyk Grażyna B., Dampc-Jarosz Renata (red.): Joseph von Eichendorff. Poeta niemieckiego romantyzmu z perspektywy Niemców i Polaków. Wrocław: Atut: 45–57.
Szewczyk Grażyna B. (2011): Literatura na Górnym Śląsku. W: Bahlcke Joachim, Gawrecki Dan, Kaczmarek Ryszard (red.): Historia Górnego Śląska. Polityka, gospodarka i kultura europejskiego regionu. Gliwice: Dom Współpracy Polsko-Niemieckiej: 389–406.
Downloads
Veröffentlicht
Zitationsvorschlag
Ausgabe
Rubrik
Lizenz
Właściciele praw autorskich do nadesłanych tekstów udzielają Czytelnikowi prawa do korzystania z dokumentów pdf zgodnie z postanowieniami licencji Creative Commons 4.0 International License: Attribution-Share-Alike (CC BY-SA 4.0). Użytkownik może kopiować i redystrybuować materiał w dowolnym medium lub formacie oraz remiksować, przekształcać i wykorzystywać materiał w dowolnym celu.
1. Licencja
Wydawnictwo Uniwersytetu Śląskiego zapewnia natychmiastowy otwarty dostęp do treści swoich czasopism na licencji Creative Commons BY-SA 4.0 (http://creativecommons.org/licenses/by-sa/4.0/). Autorzy publikujący w tym czasopiśmie zachowują wszelkie prawa autorskie i zgadzają się na warunki wyżej wymienionej licencji CC BY-SA 4.0.
2. Oświadczenie Autora
Autor deklaruje, że artykuł jest oryginalny, napisany przez niego (i współautorów), nie był wcześniej publikowany, nie zawiera stwierdzeń niezgodnych z prawem, nie narusza praw innych osób, jest przedmiotem praw autorskich, które przysługują wyłącznie autorowi i jest wolny od wszelkich praw osób trzecich, a także, że autor uzyskał wszelkie niezbędne pisemne zgody na cytowanie z innych źródeł.
Jeśli artykuł zawiera materiał ilustracyjny (rysunki, zdjęcia, wykresy, mapy itp.), Autor oświadcza, że wskazane dzieła są jego dziełami autorskimi, nie naruszają niczyich praw (w tym osobistych, m.in. prawa do dysponowania wizerunkiem) i posiada do nich pełnię praw majątkowych. Powyższe dzieła udostępnia jako część artykułu na licencji „Creative Commons Uznanie autorstwa-Na tych samych warunkach 4.0 Międzynarodowe”.
UWAGA! Bez określenia sytuacji prawnej materiału ilustracyjnego oraz załączenia stosownych zgód właścicieli majątkowych praw autorskich publikacja nie zostanie przyjęta do opracowania redakcyjnego. Autor/autorka oświadcza równocześnie, że bierze na siebie wszelką odpowiedzialność w przypadku podania nieprawidłowych danych (także w zakresie pokrycia kosztów poniesionych przez Wydawnictwo UŚ oraz roszczeń finansowych stron trzecich).
3. Prawa użytkownika
Zgodnie z licencją CC BY-SA 4.0 użytkownicy mogą udostępniać (kopiować, rozpowszechniać i przekazywać) oraz adaptować (remiksować, przekształcać i tworzyć na podstawie materiału) artykuł w dowolnym celu, pod warunkiem, że oznaczą go w sposób określony przez autora lub licencjodawcę.
4. Współautorstwo
Jeśli artykuł został przygotowany wspólnie z innymi autorami, osoba zgłaszająca niniejszy formularz zapewnia, że została upoważniona przez wszystkich współautorów do podpisania niniejszej umowy w ich imieniu i zobowiązuje się poinformować swoich współautorów o warunkach tej umowy.
Oświadczam, że w przypadku nieuzgodnionego z redakcją i/lub wydawcą czasopisma wycofania przeze mnie tekstu z procesu wydawniczego lub skierowania go równolegle do innego wydawcy zgadzam się pokryć wszelkie koszty poniesione przez Uniwersytet Śląski w związku z procedowaniem mojego zgłoszenia (w tym m.in. koszty recenzji wydawniczych).
