Wprowadzanie struktury w życie dziecka w ujęciu teorii samostanowienia

Abstrakt

Celem artykułu jest analiza sposobu konceptualizacji pojęcia dostarczania struktury w teorii samostanowienia (self determination theory, SDT). Omówiono podstawowe założenia i tezy SDT dotyczące kształtowania się motywacji autonomicznej. Dokonuje się ono poprzez uwewnętrznienie pierwotnie zewnętrznej motywacji, któremu sprzyja zaspokojenie przez wychowawców podstawowych potrzeb dziecka: autonomii, bliskości i kompetencji. Potrzeba kompetencji jest zaspokajana poprzez dostarczanie struktury, czyli stwarzanie przez dorosłych warunków do radzenia sobie przez dziecko z rzeczywistością. Według SDT warunkiem, aby strukturalizacja zachowania dziecka sprzyjała rozwojowi motywacji autonomicznej, jest równoczesne z dostarczaniem struktury wspieranie autonomii dziecka. W celu pokazania specyfiki ujęcia struktury w SDT, pojęcie to zostało skonfrontowane z innymi terminami, dotyczącymi podobnego obszaru oddziaływań rodzicielskich: rusztowaniem, kontrolą, dyscyplinowaniem i stawianiem granic.