Archiwalny numer

Nr 11 (2005)

ER(R)GO nr 11 (2/2005) - polityczna poprawność

Opublikowane: 2005-10-01

Er(r)go,
rzecz zadziwiająca: z szacunku dla Innego, z najgłębszego pragnienia Dobra wszystkich, wyłania się hipokryzja i gwałt na języku, zaś piękno wielogłosowości skarcone zostaje jako estetyka gwałtu właśnie: gwałtu na pokrzywdzonym przez język. Intencja jest dobra a jej celem tolerancja; tyle że ziarno paradoksu tkwi już w samym embrionie tej intencji: presja interdyktu i autocenzury łatwo przekracza granicę nakazu etycznego i sama staje się nietolerancją. Wchodzimy w obszar etyki oksymoronicznej, której nie usprawiedliwia nawet właściwa językowi jego nieunikniona metaforyczność; metafora nadużyta staje się w końcu kłamstwem. Jest jednak z tego korzyść: analiza poprawności politycznej uświadamia nam, iż kłamstwa nie można rozpatrywać w kategoriach dychotomii; kłamstwo wyznaczane jest przez punkt na rozległym spektrum, którego początek stanowi prawda – punkt niestety nazbyt ruchomy.

Polityczna poprawność: w jakim stopniu owa wrażliwość na Innego wynika z władzy dominującego dyskursu; dominującego niekoniecznie w sferze potęgi politycznej, ale bardziej w sferze tego, co można nazwać terrorem marginesu? Czy nieuchronnym skutkiem wielokulturowości jest przesunięcie owego punktu krytycznego na spektrum w stronę niebezpieczną? Czy nie jest to w istocie próba sprowadzenia wszelkich różnic do potulnych wariantów dających podporządkować się jedynemu słusznemu sposobowi myślenia? Czy zmiana w ideologicznych konfiguracjach humanistyki nie spowodowałaby zmiany w kryteriach tego, co poprawne (tu niejako wracamy do retoryki oczywistości)? Czy prostackość rozumowania można usprawiedliwić komfortem Innego? A co z Trzecim, który z obawą przysłuchuje się monologowi słusznych aktualnie treści? Czy nie rodzi się absurdalna spirala poprawności, kiedy sprzeciw wobec jednej zaczyna przeradzać się w drugą? I inny jeszcze paradoks: czy w istocie nie mamy do czynienia z amputowaniem odmienności, którą trzeba jakoś oswoić i przyswoić, włączyć w swój język, w swoje systemy reprezentacji raczej niż uznać tę odmienność w sposób radykalny i z nią negocjować? Czy owe jedynie słuszne nakazy nie stanowią podstawy nowego wykluczenia? Czy wreszcie polityczna poprawność, przez swą nadgorliwość, sama nie stworzyła narzędzia służącego podważaniu działań etycznie właściwych? Jak reflektor politycznej poprawności wpływa na grę indywidualnego podmiotu? A może jednak warto? Eseje zawarte w tym numerze próbują odpowiedzieć na te i podobne im pytania – próbują…

Wojciech Kalaga 

Liczba artykułów: 18

Cały numer

ER(R)GO nr 11 (2/2005) - polityczna poprawność

Redakcja Er(r)go
Język: PL | Data publikacji: 01-10-2005


strony redakcyjne

Strona tytułowa i spis treści

Język: PL | Data publikacji: 01-10-2005


wstęp

Er(r)rgo...

Wojciech Kalaga
Język: PL | Data publikacji: 01-10-2005 | Abstrakt


rozprawy - szkice - eseje

Polityczna/religijna poprawność jako punkt orientacyjny myślenia: przeszkoda i pokusa

Ewa Łukaszyk
Język: PL | Data publikacji: 01-10-2005 | Abstrakt

Między polityka a etyką: uwagi o dyskursach politycznej poprawności. Dwugłos krytyczny

Djelal Kadir , Paweł Jędrzejko
Język: PL | Data publikacji: 01-10-2005 | Abstrakt

Skrajne i pośrednie twory poprawności politycznej

Maciej Nowak
Język: PL | Data publikacji: 01-10-2005 | Abstrakt

Po drugiej stronie ust: pornografia i polityczna (nie)poprawność w fabliaux

Rafał Borysławski
Język: PL | Data publikacji: 01-10-2005 | Abstrakt

Lech kocha Głupią Ludmiłę. Polacy i stereotypy słowiańskości a "Malowany ptak" Jerzego Kosińskiego

Kevin Hannan
Język: PL | Data publikacji: 01-10-2005 | Abstrakt

Słuszność moralna a dzieło sztuki. Przypadek Knuta Hamsuna

David Schauffler
Język: PL | Data publikacji: 01-10-2005 | Abstrakt

"07 zgłoś się" albo polityka niepoprawności

Małgorzata Tomaszkiewicz-Ostrowska
Język: PL | Data publikacji: 01-10-2005 | Abstrakt


przekłady

Cztery dyskursy, cztery podmioty

Slavoj Žižek
Język: PL | Data publikacji: 01-10-2005 | Abstrakt


varia - kontynuacje - antycypacje

Ostatnie już ustępstwo Richarda Rorty'ego na rzecz reprezentacjonizmu

Ewa Bińczyk
Język: PL | Data publikacji: 01-10-2005 | Abstrakt

Inność jako tożsamość. O podmiotowości odnalezionej: Patrick Modiano i Annie Ernaux

Katarzyna Thiel-Jańczuk
Język: PL | Data publikacji: 01-10-2005 | Abstrakt


recenzje

Konia z rzędem za autora! Shakespeare, Szekspirowie i szekspirologie u progu nowego tysiąclecia

Jacek Mydla
Język: PL | Data publikacji: 01-10-2005 | Abstrakt

Zew nihilizmu, czyli o relatywności prawdy hermeneutycznej

Tomasz Kalaga
Język: PL | Data publikacji: 01-10-2005 | Abstrakt


noty o książkach

Noty o książkach

Paweł Jędrzejko
Język: PL | Data publikacji: 01-10-2005 | Abstrakt


summaries in english/streszczenia w języku angielskim

Summaries in English

Język: PL | Data publikacji: 01-10-2005 | Abstrakt


stopka redakcyjna

Stopka redakcyjna

Język: PL | Data publikacji: 01-10-2005 | Abstrakt


Nr 49 (2024)
Opublikowane: 2024-12-30


ISSN: 1508-6305
eISSN: 2544-3186
Logo DOI 10.31261/errgo

Wydawca
University of Silesia Press | Wydawnictwo Uniwersytetu Śląskiego i Wydawnictwo Naukowe "Śląsk"

Licencja CC
Ta strona używa pliki cookie dla prawidłowego działania, aby korzystać w pełni z portalu należy zaakceptować pliki cookie.