Afektywno-emocjonalne pojmowanie dziecięcego ciała w literackich narracjach o II wojnie światowej (na przykładzie <i>Dzieci, których nie ma</i> Renaty Piątkowskiej): (Artykuł w języku polskim/A research article in Polish)

Kamila Kowalczyk

doi:10.31261/errgo.12996

Published: 2022-12-30

No. 45 (2022)

Afektywno-emocjonalne pojmowanie dziecięcego ciała w literackich narracjach o II wojnie światowej (na przykładzie Dzieci, których nie ma Renaty Piątkowskiej)

Kamila Kowalczyk

Section: varia - follow-ups and anticipations

https://doi.org/10.31261/errgo.12996

(A research article in Polish/Artykuł w języku polskim)

Abstract

An Affective and Emotional Perception of a Child’s Body in Literary Narratives about the Second World War (on an Example of Dzieci, których nie ma [Children Who Are Not Here] by Renata Piątkowska)

This article proposes an affective and emotional model for reading the book Dzieci, których nie ma [Children Who Are Not Here] by Renata Piątkowska, taking into account the stylistic and narrative mechanisms influencing readers’ reactions. The paper focuses, in particular, on methods of literary presentation of a child-prisoner, physical and mental violence against children, and a child’s body. It analyses mechanisms used to describe hungry, ill, disabled, traumatised and dead children. Furthermore, the problem of receptive ambivalence, constructed between “prosthetic empathy” and sense of repulsion, and between affect and abject, is also noted.

Keywords:

poetics of experience , affects , abject , emotions , children's and young adult literature , World War II

Download files

Download/Pobierz PDF (Język Polski)

Citation rules

Kowalczyk, K. (2022). Afektywno-emocjonalne pojmowanie dziecięcego ciała w literackich narracjach o II wojnie światowej (na przykładzie <i>Dzieci, których nie ma</i> Renaty Piątkowskiej): (A research article in Polish/Artykuł w języku polskim). Er(r)go. Theory - Literature - Culture, (45), 231–248. https://doi.org/10.31261/errgo.12996

Cited by / Share

References

Bajorek, Angela. “Zabawka jako historyczny artefakt w niemieckiej literaturze i kulturze dziecięcej”, Filoteknos, nr 9 (2019), 300–308.
Google Scholar

Beręsewicz, Paweł. Czy wojna jest dla dziewczyn?, il. Olga Reszelska. Warszawa: Muzeum Powstania Warszawskiego, Łódź: Wydawnictwo Literatura, 2010.
Google Scholar

Beręsewicz, Paweł. Wszystkie lajki Marczuka. Łódź: Wydawnictwo Literatura, 2012.
Google Scholar

Bojarska, Katarzyna. “Poczuć myślenie: afektywne procedury historii i krytyki (dziś)”. Teksty Drugie, nr 6 (2013), 8–16.
Google Scholar

Chmielewska, Iwona. Pamiętnik Blumki. Poznań: Media Rodzina, 2011.
Google Scholar

Chmielewska, Katarzyna. “Literackość jako przeszkoda, literackość jako możliwość wypowiedzenia”. W: Stosowność i forma. Jak opowiadać o Zagładzie?, red. Michał Głowiński i in., 21–32. Kraków: Universitas, 2005.
Google Scholar

Chrobak, Małgorzata, Katarzyna Wądolny-Tatar. “Waga emocji. Narracje afektywne w literaturze dla dzieci i młodzieży”. Filoteknos, nr 10 (2020), 69–84.
Google Scholar

Combrzyńska-Nogala, Dorota. Bezsenność Jutki, il. Joanna Rusinek. Łódź: Wydawnictwo Literatura, 2012.
Google Scholar

Combrzyńska-Nogala, Dorota. Niedokończona opowieść Pepe, il. Magdalena Pilch. Łódź: Wydawnictwo Literatura, 2020.
Google Scholar

Czerwińska-Rydel, Anna. Listy w butelce. Opowieść o Irenie Sendlerowej, il. Maciej Szymanowicz. Łódź: Wydawnictwo Literatura, 2018.
Google Scholar

Dauksza, Agnieszka. Afektywny modernizm. Nowoczesna literatura polska w interpretacji relacyjnej. Warszawa: Instytut Badań Literackich PAN, 2017.
Google Scholar

Dymel-Trzebiatowska, Hanna. “Opowieść dla dzieci a opowieść dla dorosłych. Dwie literackie odsłony Wielkiej Szpery w łódzkim getcie”. W: (Od)pamiętywanie – gry z przeszłością w literaturze dla dzieci i młodzieży, red. Bernadeta Niesporek-Szamburska, Małgorzata Wójcik-Dudek, 173–186. Katowice: Wydawnictwo Uniwersytetu Śląskiego, 2018.
Google Scholar

Fabicka, Joanna. Rutka, il. Mariusz Andryszczyk. Warszawa: Agora, 2016.
Google Scholar

Grabowski, Andrzej Marek. Wojna na Pięknym Brzegu, il. Joanna Rusinek. Łódź: Wydawnictwo Literatura, 2014.
Google Scholar

Groński, Ryszard Marek. Szlemiel, il. Krzysztof Figielski. Warszawa: Wydawnictwo Nowy Świat, 2010.
Google Scholar

Harasimowicz, Cezary. Mirabelka, il. Marta Kurczewska. Warszawa: Zielona Sowa, 2018.
Google Scholar

Janus-Sitarz, Anna. “Gry wyobraźni a oswajanie przestrzeni strachu. Czasy Holokaustu w literaturze dla dzieci”. W: Wolność i wyobraźnia w literaturze dziecięcej, red. Anna Czabanowska-Wróbel, Marta Kotkowska, 195–206. Kraków: Wydawnictwo Uniwersytetu Jagiellońskiego, 2017.
Google Scholar

Jaromir, Adam. Ostatnie przedstawienie panny Esterki. Opowieść z getta warszawskiego, il. Gabriela Cichowska. Poznań: Media Rodzina, 2014.
Google Scholar

Jarzyna, Anita. “Szlemiele. Zwierzęta wobec Zagłady w literaturze dla dzieci”. Narracje o Zagładzie, nr 2 (2016), 235–256.
Google Scholar

Klebańska, Izabella. Jadzia, il. Maciej Szymanowicz. Łódź: Wydawnictwo Literatura, 2018.
Google Scholar

Kowalska-Leder, Justyna. “Dzieciństwo czasu Zagłady. Przeciwstawne projekty prawdy, pamięci i zapisu doświadczenia”. W: Wojna. Doświadczenie i zapis. Nowe źródła, problemy, metody badawcze, red. Sławomir Buryła, Paweł Rodak, 311–330. Kraków: Universitas, 2006.
Google Scholar

Kowalska-Leder, Justyna. Doświadczenie Zagłady z perspektywy dziecka w polskiej literaturze dokumentu osobistego. Wrocław: Wydawnictwo Uniwersytetu Wrocławskiego, 2009.
Google Scholar

Kristeva, Julia. Potęga obrzydzenia. Esej o wstręcie, przeł. Maciej Falski. Kraków: Wydawnictwo Uniwersytetu Jagiellońskiego, 2007.
Google Scholar

Landau, Irena. Ostatnie piętro, il. Joanna Rusinek. Łódź: Wydawnictwo Literatura, 2015.
Google Scholar

Landsberg, Alison. “Pamięć protetyczna”. W: Antropologia kultury wizualnej. Zagadnienia i wybór tekstów, oprac. Iwona Kurz, Paulina Kwiatkowska, Łukasz Zaremba. Warszawa: Wydawnictwo Uniwersytetu Warszawskiego, 2012.
Google Scholar

Leociak, Jacek. “O nadużyciach w badaniach nad doświadczeniem Zagłady”. Zagłada Żydów. Studia i Materiały, nr 6 (2010), 9–19.
Google Scholar

Łebkowska, Anna. “Afekt”. W: Somatopoetyka – afekty – wyobrażenia, 83–155. Kraków: Wydawnictwo Uniwersytetu Jagiellońskiego, 2019.
Google Scholar

Michułka, Dorota, Łukasz Gregorowicz. “Czytanie pamięci – doświadczenie – emocje. Narracja literackie dla młodego czytelnika – teoria i praktyka odbioru (Rutka Joanny Fabickiej), Polonistyka. Innowacje, nr 7 (2018), 41–58.
Google Scholar

Myrdzik, Barbara. “O niektórych konsekwencjach zwrotu afektywnego w badaniach kulturowych”. Annales Universitatis Mariae Curie-Skłodowska. Sectio N, nr 2 (2017), 115–128.
Google Scholar

Nader, Luiza. “Afektywna historia sztuki”. Teksty Drugie, nr 1 (2014), 14–40.
Google Scholar

Nycz, Ryszard. Poetyka doświadczenia. Teoria, nowoczesność, literatura. Warszawa: Instytut Badań Literackich PAN, 2012.
Google Scholar

Ostrowicka, Beata. Jest taka historia. Opowieść o Januszu Korczaku, il. Jola Richter-Magnuszewska. Łódź: Wydawnictwo Literatura, 2012.
Google Scholar

Papuzińska, Joanna. Asiunia, il. Maciej Szymanowicz. Warszawa: Muzeum Powstania Warszawskiego, Łódź: Wydawnictwo Literatura, 2011.
Google Scholar

Pekaniec, Anna. “Dwie opowieści o wojnie, Holokauście i nie tylko. Kotka Brygidy Joanny Rudniańskiej i Rutka Joanny Fabickiej”. Czy/tam/czy/tu, nr 1 (2017), 8–29.
Google Scholar

Piątkowska, Renata. Dzieci, których nie ma, il. Maciej Szymanowicz. Łódź: Wydawnictwo Literatura, 2020.
Google Scholar

Piątkowska, Renata. Wszystkie moje mamy, il. Maciej Szymanowicz. Łódź: Wydawnictwo Literatura, 2013.
Google Scholar

Przymuszała, Beata. Smugi Zagłady. Emocjonalne i konwencjonalne aspekty tekstów ofiar i ich dzieci. Poznań: Wydawnictwo Naukowe UAM, 2016.
Google Scholar

Rudniańska, Joanna. Kotka Brygidy. Żabia Wola: Wydawnictwo Pierwsze, 2007.
Google Scholar

Rudniańska, Joanna. XY, il. Jacek Ambrożewski. Warszawa: Muchomor, 2012.
Google Scholar

Rusinek, Michał. Zaklęcie na “w”, il. Joanna Rusinek. Warszawa: Muzeum Powstania Warszawskiego, Łódź: Wydawnictwo Literatura, 2011.
Google Scholar

Rybak, Krzysztof. “Rzeczy do zabawy. Zabawki w cieniu Zagłady w twórczości Uriego Orleva”. W: O czym mówią rzeczy? Świat przedmiotów w literaturze dziecięcej i młodzieżowej, red. Anna Mik, Marta Niewieczerzał, Ewelina Rąbkowska, Grzegorz Leszczyński, 93–105. Warszawa: Wydawnictwo SBP, 2019.
Google Scholar

Rybak, Krzysztof. “Traumatyzować czy tabuizować? Narracje holokaustowe w literaturze dziecięcej”. Annales Universitatis Mariae Curie-Skłodowska. Sectio N, nr 6 (2021), 251–264.
Google Scholar

Ryrych, Katarzyna. Mała wojna, il. Joanna Rusinek. Łódź: Wydawnictwo Literatura, 2019.
Google Scholar

Sikora, Aleksandra. “W jaki sposób mówimy dzieciom o wojnie? Charakterystyka prozy o tematyce wojennej na podstawie wybranych książek dla dzieci”. Acta Universitatis Lodziensis. Folia Librorum, nr 19 (2014), 25–44.
Google Scholar

Skarga, Barbara. Ślad i obecność. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN, 2002.
Google Scholar

Skowera, Maciej. “Polacy i Żydzi, dzieci i dorośli. Kto jest kim w Kotce Brygidy Joanny Rudniańskiej i Bezsenności Jutki Doroty Combrzyńskiej-Nogali”. Konteksty Kultury, nr 1 (11/2014), 57–72.
Google Scholar

Slany, Katarzyna. “Rutka Joanny Fabickiej jako przykład postpamięciowej literatury dla dzieci”. Maska, nr 35 (3/2017), 81–92.
Google Scholar

Sowińska-Gogacz, Jolanta, Błażej Torański. Mały Oświęcim. Dziecięcy obóz w Łodzi. Warszawa: Prószyński Media, 2020.
Google Scholar

Szczygielski, Marcin. Arka czasu, czyli Wielka ucieczka Rafała od kiedyś przez wtedy i wstecz, il. Daniel de Latour. Warszawa: Stentor, 2013.
Google Scholar

Tomczok, Marta. “Getto łódzkie we współczesnej literaturze dla dzieci i młodzieży. Krytyka ‘nowej wrażliwości’”. Zagłada Żydów. Studia i Materiały, nr 16 (2020), 665–684.
Google Scholar

Tuszyńska, Agata. Mama zawsze wraca, il. Iwona Chmielewska. Warszawa: Wydawnictwo Dwie Siostry, 2020.
Google Scholar

Wądolny-Tatar, Katarzyna. “Dziecko i wojna w perspektywie postpamięci. Narracje dla najmłodszych”. Litteraria Copernicana, nr 23 (3/2017), 111–124.
Google Scholar

Wójcik-Dudek, Małgorzata. W(y)czytać Zagładę. Praktyki postpamięci w polskiej literaturze XXI wieku dla dzieci i młodzieży. Katowice: Wydawnictw Uniwersytetu Śląskiego, 2015.
Google Scholar

Wójcik-Dudek, Małgorzata. “Zamieszkać w Zagładzie. Geografia Holocaustu w literaturze dla dzieci i młodzieży”. W: Geografia krain zmyślonych. Wokół kategorii miejsca i przestrzeni w literaturze dziecięcej, młodzieżowej i fantastycznej, red. Weronika Kostecka, Maciej Skowera. Warszawa: Wydawnictwo SBP, 2016.
Google Scholar

Wróblewski, Maciej, red. “… a małe dzieci do ognia wrzucali”. Antologia wypracowań szkolnych (1945–1946) na temat II wojny światowej. Toruń: Wydawnictwo Naukowe Uniwersytetu Mikołaja Kopernika, 2021.
Google Scholar

Wróblewski, Maciej. “‘Tekst emocjonalny’ dla dzieci i młodzieży jako dialog międzypokoleniowy. Filoteknos, nr 10 (2020), 126–137.
Google Scholar

Wróblewski, Maciej. Doświadczanie dzieciństwa. Studium z antropologii literatury. Toruń: Wydawnictwo Naukowe Uniwersytetu Mikołaja Kopernika, 2019.
Google Scholar

Kamila Kowalczyk

kamila.kowalczyk@uwr.edu.pl
https://orcid.org/0000-0001-7717-8905

Affiliation:

University of Wrocław Poland

Bio Statement (e.g., department and rank)

Dr Kamila Kowalczyk works at the Department of Folk, Popular and Children Literature at the Institute of Polish Philology, the University of Wrocław. Her interests focus on genology of fairy tales, the contemporary literature for children and youth, history and genology of popular culture, as well as on folklore treated as creative material for contemporary culture. She is an author of a monographs Grimmosfera polska. Baśnie ze zbioru Wilhelma i Jakuba Grimmów w polskiej kulturze literackiej (1865–2015) [Polish sphere of the Grimm Brothers. Folk tales from the collection of Wilhelm and Jacob Grimm in the Polish literary culture (1865–2015)] (2021) and Baśń w zwierciadle popkultury. Renarracje baśni ze zbioru Kinder- und Hausmärchen Wilhelma i Jakuba Grimmów w przestrzeni kultury popularnej [Folk tale in a mirror of popular culture. Retold tales from the collection Kinder- und Hausmärchen of Wilhelm and Jacob Grimm within the space of popular culture] (2016), as well as articles published in Przegląd Humanistyczny, Literatura i Kultura Popularna, Literatura Ludowa, Er(r)go and joint publications. Laureate of the “Leopoldina Forschungspreis” 2022.

No. 45 (2022)
Published: 2023-01-03

ISSN: 1508-6305

eISSN: 2544-3186

10.31261/errgo

Publisher

University of Silesia Press | Wydawnictwo Uniwersytetu Śląskiego i Wydawnictwo Naukowe "Śląsk"

Submit

Afektywno-emocjonalne pojmowanie dziecięcego ciała w literackich narracjach o II wojnie światowej (na przykładzie Dzieci, których nie ma Renaty Piątkowskiej)

(A research article in Polish/Artykuł w języku polskim)

Abstract

Keywords:

Kamila Kowalczyk

Language

Information

Make a Submission