Dynamika ustępowania zaburzeń afatycznych u chorego po udarze mózgu
DOI:
https://doi.org/10.31261/LOGOPEDIASILESIANA.2020.09.03Słowa kluczowe:
choroby neurologiczne, udar mózgu, afazja semantycznaAbstrakt
Do najczęstszych jednostek chorobowych powodujących trudności językowe o typie afazji należą choroby naczyniowe mózgu, a wśród nich udary niedokrwienne. Zaburzenia mowy wynikające z uszkodzeń mózgu mają zazwyczaj charakter dynamiczny. Duży wpływ na obraz kliniczny, a dalej – skuteczną diagnozę i terapię logopedyczną pacjenta po przebytym incydencie neurologicznym, mają zatem okoliczności, w jakich znalazł się chory, a także czynnik czasu. W artykule przedstawiono dynamikę ustępowania zaburzeń afatycznych u chorego po udarze niedokrwiennym w obrębie lewej półkuli mózgu. Celem jest zwrócenie uwagi na zmiany w obrazie zaburzeń u 63-letniego mężczyzny po przebytym incydencie neurologicznym, u którego zdiagnozowano afazję semantyczną. Stwierdzono różnice w występowaniu objawów (w tym zaburzeń afatycznych) u pacjenta bezpośrednio po udarze oraz po kilkunastu miesiącach od zachorowania, po intensywnej terapii logopedycznej.
Bibliografia
Bartmiński, J., Niebrzegowska-Bartmińska, S. (2009). Tekstologia. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN.
Bąk, P. (2010). Gramatyka języka polskiego. Warszawa: Wiedza Powszechna.
Bochenek, A., Reicher, M. (1981). Anatomia człowieka. T. IV: Układ nerwowy ośrodkowy. Warszawa: Wydawnictwo Lekarskie PZWL.
Boniecka, B. (2000). Struktura i funkcje pytań. Lublin: Wydawnictwo Uniwersytetu Marii Curie-Skłodowskiej.
Chodkiewicz, H. (1986). O sprawności czytania w nauczaniu języka obcego. Warszawa: Wydawnictwa Szkolne i Pedagogiczne.
Drabik, L., Sobol, E. (2007). Słownik języka polskiego. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN.
Gołąb, B. (2004). Anatomia czynnościowa ośrodkowego układu nerwowego. Warszawa: Wydawnictwo Lekarskie PZWL.
Grabias, S. (2019). Język w zachowaniach społecznych. Podstawy socjolingwistyki i logopedii. Lublin: Wydawnictwo Uniwersytetu Marii Curie-Skłodowskiej.
Grabias, S. (2007). Język, poznanie, interakcja. W: T. Woźniak, A. Domagała (red.), Mowa. Teoria – praktyka. Język, interakcja, zaburzenia mowy. Metodologia badań (t. 2, s. 355–377). Lublin: Wydawnictwo Uniwersytetu Marii Curie-Skłodowskiej.
Grabias, S. (1997). Mowa i jej zaburzenia. Lublin: Wydawnictwo Uniwersytetu Marii Curie-Skłodowskiej.
Grabias, S., (2012). Teoria zaburzeń mowy. Perspektywy badań, typologie zaburzeń, procedury postępowania logopedycznego. W: S. Grabias, Z.M. Kurkowski (red.), Logopedia. Teoria zaburzeń mowy (s. 15−72). Lublin: Wydawnictwo Uniwersytetu Marii Curie-Skłodowskiej.
Kądzielawa, D. (1983). Czynność rozumienia mowy. Analiza neuropsychologiczna. Wrocław: Ossolineum.
Konorski, J. (1969). Integracyjna działalność mózgu. Warszawa: PWN.
Łuria, A.R, (1976). Podstawy neuropsychologii. [Tłum. D. Kędzielawa]. Warszawa: PZWL.
Maruszewski, M. (1966). Afazja. Zagadnienia teorii i terapii. Warszawa: PWN.
Maruszewski, M. (1970). Mowa a mózg. Zagadnienia neuropsychologiczne. Warszawa: PWN.
Panasiuk, J. (2012). Diagnoza logopedyczna w przebiegu chorób neurologicznych u osób dorosłych. W: E. Czaplewska, S. Milewski (red.), Diagnoza logopedyczna. Podręcznik akademicki (s. 263–324). Gdańsk: Harmonia Universalis.
Panasiuk, J. (2013). Afazja a interakcja. TEKST – metaTEKST – konTESKT. Lublin: Wydawnictwo Uniwersytetu Marii Curie-Skłodowskiej.
Panasiuk, J. (2015). Standard postępowania logopedycznego w afazji. W: S. Grabias, J. Panasiuk, T. Woźniak (red.), Logopedia. Standardy postępowania logopedycznego (s. 869–916). Lublin: Wydawnictwo Uniwersytetu Marii Curie-Skłodowskiej.
Panasiuk, J., Woźniak, T. (2002). Pojęcie tekstu a zaburzenia mowy. W: S. Grabias (red.), Zaburzenia mowy. Mowa. Teoria. Praktyka (t. 1, s. 108–132). Lublin: Wydawnictwo Uniwersytetu Marii Curie-Skłodowskiej.
Polkowska, A. (1993). Rozumienie tekstu. W: I. Kurcz (red.), Psychologia a semiotyka. Pojęcia i zagadnienia (s. 266–267). Warszawa: Zakład Semiotyki Logicznej Uniwersytetu Warszawskiego „Znak. Język. Rzeczywistość”.
Prusiński, A. (1980). Podstawy neurologii klinicznej. Warszawa: PZWL.
Seretny, A., Lipińska, E. (2005). ABC metodyki nauczania języka polskiego jako obcego. Kraków: Universitas.
Stanosz, B. (2005). Wprowadzenie do logiki formalnej. Podręcznik dla humanistów. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN.
Walsh, K. (1998). Neuropsychologia kliniczna. Tłum. B. Mroziak. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN.
Wojciechowska, J. (2014). Metodologiczne podstawy badań nad rozumieniem w pragnozji. Forum Logopedyczne, 22, 35–44.
Wojciechowska, J. (2015). Ocena rozumienia tekstu w praktyce logopedycznej. Logopedia Silesiana, 4, 304–318.
Pobrania
Opublikowane
Jak cytować
Numer
Dział
Licencja
Właściciele praw autorskich do nadesłanych tekstów udzielają Czytelnikowi prawa do korzystania z dokumentów pdf zgodnie z postanowieniami licencji Creative Commons 4.0 International License: Attribution-Share-Alike (CC BY-SA 4.0). Użytkownik może kopiować i redystrybuować materiał w dowolnym medium lub formacie oraz remiksować, przekształcać i wykorzystywać materiał w dowolnym celu.
1. Licencja
Wydawnictwo Uniwersytetu Śląskiego zapewnia natychmiastowy otwarty dostęp do treści swoich czasopism na licencji Creative Commons BY-SA 4.0 (http://creativecommons.org/licenses/by-sa/4.0/). Autorzy publikujący w tym czasopiśmie zachowują wszelkie prawa autorskie i zgadzają się na warunki wyżej wymienionej licencji CC BY-SA 4.0.
2. Oświadczenie Autora
Autor deklaruje, że artykuł jest oryginalny, napisany przez niego (i współautorów), nie był wcześniej publikowany, nie zawiera stwierdzeń niezgodnych z prawem, nie narusza praw innych osób, jest przedmiotem praw autorskich, które przysługują wyłącznie autorowi i jest wolny od wszelkich praw osób trzecich, a także, że autor uzyskał wszelkie niezbędne pisemne zgody na cytowanie z innych źródeł.
Jeśli artykuł zawiera materiał ilustracyjny (rysunki, zdjęcia, wykresy, mapy itp.), Autor oświadcza, że wskazane dzieła są jego dziełami autorskimi, nie naruszają niczyich praw (w tym osobistych, m.in. prawa do dysponowania wizerunkiem) i posiada do nich pełnię praw majątkowych. Powyższe dzieła udostępnia jako część artykułu na licencji „Creative Commons Uznanie autorstwa-Na tych samych warunkach 4.0 Międzynarodowe”.
UWAGA! Bez określenia sytuacji prawnej materiału ilustracyjnego oraz załączenia stosownych zgód właścicieli majątkowych praw autorskich publikacja nie zostanie przyjęta do opracowania redakcyjnego. Autor/autorka oświadcza równocześnie, że bierze na siebie wszelką odpowiedzialność w przypadku podania nieprawidłowych danych (także w zakresie pokrycia kosztów poniesionych przez Wydawnictwo UŚ oraz roszczeń finansowych stron trzecich).
3. Prawa użytkownika
Zgodnie z licencją CC BY-SA 4.0 użytkownicy mogą udostępniać (kopiować, rozpowszechniać i przekazywać) oraz adaptować (remiksować, przekształcać i tworzyć na podstawie materiału) artykuł w dowolnym celu, pod warunkiem, że oznaczą go w sposób określony przez autora lub licencjodawcę.
4. Współautorstwo
Jeśli artykuł został przygotowany wspólnie z innymi autorami, osoba zgłaszająca niniejszy formularz zapewnia, że została upoważniona przez wszystkich współautorów do podpisania niniejszej umowy w ich imieniu i zobowiązuje się poinformować swoich współautorów o warunkach tej umowy.
Oświadczam, że w przypadku nieuzgodnionego z redakcją i/lub wydawcą czasopisma wycofania przeze mnie tekstu z procesu wydawniczego lub skierowania go równolegle do innego wydawcy zgadzam się pokryć wszelkie koszty poniesione przez Uniwersytet Śląski w związku z procedowaniem mojego zgłoszenia (w tym m.in. koszty recenzji wydawniczych).
