Conceptualization of colours in the language of congenitally blind persons and the ones who became blind in the early stage of development
DOI:
https://doi.org/10.31261/LOGOPEDIASILESIANA.2022.11.02.04Keywords:
the blinds, colours, cognitive linguistics, conceptualizationAbstract
The subject of the paper is the way of conceptualization, linguistic depiction of the names of colours by adult persons who were born blind and the ones who became blind at the age of 3–5 and kept some visual images in their memories. The material for the study was obtained by conversations via phone. The respondents were nine randomly chosen members of a Facebook group “The blinds and the visually impaired ones – let’s be together!”, namely 4 women and 5 men. As the results of the study show, the extent and way of using other senses for describing colours depends on the moment when the sight was lost. The congenitally blind people defined the colours relying on the senses of smell and touch rather than sound, while the ones who became blind in the early childhood find the sense of taste the most helpful and the sense of smell the least useful in that.
References
Bartmiński, J. (1988). Definicja kognitywna jako narzędzie opisu konotacji. W: J. Bartmiński (red.), Konotacja (s. 169–183). Wydawnictwo Uniwersytetu Marii Curie-Skłodowskiej.
Bartmiński, J. (1990). Punkt widzenia, perspektywa, językowy obraz świata. W: J. Bartmiński (red.), Językowy obraz świata (s. 109–127). Wydawnictwo Uniwersytetu Marii Curie-Skłodowskiej.
Berlin, B., Kay, P. (1969). Basic color terms. Their universality and evolution. University of California Press.
Buczkowska, J. (2004). Pojęcia i znaczenia. Kilka uwag na temat językoznawstwa kognitywnego. Studia Philosophiae Christianae, 40(2), 259–277.
Chlewiński, Z. (1999). Umysł, dynamiczna organizacja pojęć. Analiza psychologiczna. Wydawnictwo Naukowe PWN.
Czerwińska, K., Kucharczyk, I. (2019). Tyflopsychologia. Wydawnictwo Naukowe PWN.
Doroszewski, W. (red.). Słownik języka polskiego PWN. (s.a.). https://sjp.pwn.pl/doroszewski/lista
Dilling-Ostrowska, E. (1982). Rozwój i zaburzenia mowy u dzieci w zależności od stopnia dojrzałości układu nerwowego. W: J. Szumska (red.), Zaburzenia mowy u dzieci (s. 18–31). Państwowy Zakład Wydawnictw Lekarskich.
Ginter, A. (2020). Metafory synestezyjne w opisach doznań zapachowych we współczesnym języku rosyjskim (na podstawie wpisów na blogach o tematyce perfumeryjnej). Linguodidactica, 24, 67–82.
Grabias, S. (2016). Język w diagnozowaniu logopedycznym. W: E. Domagała-Zyś, A. Borowicz, R. Kołodziejczyk (red.), Język i wychowanie. Księga jubileuszowa z okazji 45-lecia pracy naukowej Profesor Kazimiery Krakowiak (s. 173–184). Wydawnictwo Katolickiego Uniwersytetu Lubelskiego.
Grady, J. (1997). Foundations of meaning: Primary metaphors and primary scenes. University of California.
Jakubowicz, M. (2017). Pochodzenie nazw barw w językach słowińskich. W: D. Filar, P. Krzyżanowski (red.), Barwy słów. Studia lingwistyczno-kulturowe (s. 211–227). Wydawnictwo Uniwersytetu Marii Curie-Skłodowskiej.
Kaczorowska-Bray, K. (2014). Trudności w rozwoju komunikacji werbalnej i niewerbalnej dzieci niewidomych. W: A. Hamerlińska-Latecka, M. Karwowska (red.), Interdyscyplinarność w logopedii (s. 57–84). Komlogo.
Kaczorowska-Bray, K., Milewski, S. (2020). Specyfika rozwoju umiejętności komunikacyjnych dzieci z uszkodzeniem narządu wzroku. W: K. Kaczorowska-Bray, S. Milewski (red.), Wczesna interwencja logopedyczna (s. 260–283). Harmonia Universalis.
Kuczyńska-Kwapisz, J. (2004). Pedagogika osób słabo widzących i niewidomych. W: D. M. Piekut-Brodzka, J. Kuczyńska-Kwapisz (red.), Pedagogika specjalna dla pracowników socjalnych. (s. 88–103). Akademia Pedagogiki Specjalnej im. Marii Grzegorzewskiej.
Lakoff, G., Johnson, M. (2010). Metafory w naszym życiu. Tłum. T. P. Krzeszowski. Aletheia.
Langacker, R. (1991). Concept, image and symbol. The cognitive basis of grammar. Mouton de Gruyter.
Maciejewska, A. (2021). Zmysłowe opisywanie świata. W: A. Maciejwska (red.), Narracja w diagnozie i terapii logopedycznej (s. 219–239). Wydawnictwo Naukowe Uniwersytetu Przyrodniczo-Humanistycznego.
Majewski, T. (2002). Tyflopsychologia rozwojowa. Psychologia dzieci niewidomych i słabo widzących. Polski Związek Niewidomych.
Mikołajczak-Matyja, N. (2008). Hierarchiczna struktura leksykonu umysłowego. Relacje semantyczne w leksykonie widzących i niewidomych użytkowników języka. Wydawnictwo Naukowe Uniwersytetu Adama Mickiewicza.
Mikołajczak-Matyja, N. (2011). Definicje formułowane przez niewidomych i widzących jako przyczynek do rozważań nad zjawiskiem werbalizmu. Szkoła Specjalna, 5, 325–336.
Milewski, S., Kaczorowska-Bray, K. (2015). Logopedyczne aspekty przyswajania języka przez dzieci niewidome. Poradnik Językowy, 5, 31–44.
Niesporek-Szamburska, B. (2017). O zmyśle dotyku w komunikacji i języku dzieci i dorosłych. W: J. Wojciechowska, B. Kazek (red.), Zmysły w komunikacji. Mowa i jej uwarunkowania (s. 13–32). Harmonia Universalis.
Nowakowska-Kempna, I. (1993). Definiowanie znaczenia wyrażeń w kognitywizmie. Wybrane zagadnienia. W: J. Bartmiński, R. Tokarski (red.), O definicjach o definiowaniu (s. 161–180). Wydawnictwo Uniwersytetu Marii Curie-Skłodowskiej.
Pérez-Pereira, M. (2006). Language development in blind children. W: K. Brown (ed.), Encyclopedia of language and linguistics. Vol. 6 (s. 357–361). Elsevier.
Prochowicz, A. (2013). Jak mówimy o śpiewaniu? Metafory synestezyjne jako element językowego obrazu śpiewu ludzkiego w polszczyźnie. Linguarum Silva, 2, 55–70.
Przybyla, O. (2016). Procesy przetwarzania sensorycznego w stymulowaniu rozwoju małego dziecka. W: K. Kaczorowska-Bray, S. Milewski (red.), Wczesna interwencja logopedyczna (s. 100–117). Harmonia Universalis.
Przybylska, R. (2002). Polisemia przyimków polskich w świetle semantyki kognitywnej. Universitas.
Rogowska, A. (2002). U źródeł synestezji. Podstawy fizjologiczne i funkcjonalne. Przegląd Psychologiczny, 45(4), 465–474.
Rosch, E. (1978). Principles of categorization. W: E. Rosch, B. Lloyd (eds.), Cognition and categorization (s. 27–48). Lawrence Erlbaum.
Ramachandran, V. S. (2012). Neuronauka o podstawach człowieczeństwa. O czym mówi mózg? (A. Binder, M. Binder, E. Józefowicz, tłum.). Wydawnictwo Uniwersytetu Warszawskiego.
Senderecka, M. (2006). Synestezja – od psychofizjologicznych badań do filozoficznych implikacji. W: Wszołek S., Janusz R. (red.), Wyzwania racjonalności. Wydawnictwo Apostolstwa Modlitwy.
Sękowska, Z. (1982). Pedagogika specjalna. Zarys. Państwowe Wydawnictwo Naukowe.
Sękowska, Z. (2001). Wprowadzenie do pedagogiki specjalnej. Akademia Pedagogiki Specjalnej im. Marii Grzegorzewskiej.
Skrzypczak, W. (2008). Myśl ucieleśniona i myśl imaginacyjna. Wymiary obrazowania w języku i zasady porządkujące. Litteraria Copernicana, 2, 111–127.
Smith, D. D. (2008). Pedagogika specjalna (A. Firkowska-Mankiewicz i G. Szums, red. nauk., J. A. Korbel, Z. S. Litwińska, M. E. Litwiński, tłum.). Wydawnictwo Naukowe PWN.
Szela-Kędzia, J. (1998). Terapia logopedyczna dziecka niewidomego i słabowidzącego. Krakowska Szkoła Niewidomych.
Taylor, R. J. (2001). Kategoryzacja w języku. Prototypy w teorii językoznawczej. (A. Skucińska, tłum.). Universitas.
Tokarski, R. (2004). Semantyka barw we współczesnej polszczyźnie. Wydawnictwo Uniwersytetu Marii Curie-Skłodowskiej.
Tołstoj, L. (1957). Niewidzący i mleko. W: Dzieła. Opowiadania. (C. Jastrzębiec, tłum.). Państwowy Instytut Wydawniczy.
Walthers, R. (2007). Tyflopedagogika. (J. Mink, tłum.). Gdańskie Wydawnictwo Psychologiczne.
Wierzbicka, A. (1990). The meaning of color terms: Semantics, culture and cognition. Cognitive Linguistics, 1(1), 99–15.
Wiśniewska-Kin, M. (2007). „Chcieć, pragnąć, myśleć, wiedzieć” – rozumienie pojęć przez dzieci. Oficyna Wydawnicza „Impuls”.
Zaręba, A. (1954). Nazwy barw w dialektach i historii języka polskiego. Ossolineum.
Downloads
Published
How to Cite
Issue
Section
License
The Copyright Owners of the submitted texts grant the Reader the right to use the pdf documents under the provisions of the Creative Commons 4.0 International License: Attribution-Share-Alike (CC BY SA). The user can copy and redistribute the material in any medium or format and remix, transform, and build upon the material for any purpose.
1. License
The University of Silesia Press provides immediate open access to journal’s content under the Creative Commons BY-SA 4.0 license (http://creativecommons.org/licenses/by-sa/4.0/). Authors who publish with this journal retain all copyrights and agree to the terms of the above-mentioned CC BY-SA 4.0 license.
2. Author’s Warranties
The author warrants that the article is original, written by stated author/s, has not been published before, contains no unlawful statements, does not infringe the rights of others, is subject to copyright that is vested exclusively in the author and free of any third party rights, and that any necessary written permissions to quote from other sources have been obtained by the author/s.
If the article contains illustrative material (drawings, photos, graphs, maps), the author declares that the said works are of his authorship, they do not infringe the rights of the third party (including personal rights, i.a. the authorization to reproduce physical likeness) and the author holds exclusive proprietary copyrights. The author publishes the above works as part of the article under the licence "Creative Commons Attribution-ShareAlike 4.0 International".
ATTENTION! When the legal situation of the illustrative material has not been determined and the necessary consent has not been granted by the proprietary copyrights holders, the submitted material will not be accepted for editorial process. At the same time the author takes full responsibility for providing false data (this also regards covering the costs incurred by the University of Silesia Press and financial claims of the third party).
3. User Rights
Under the CC BY-SA 4.0 license, the users are free to share (copy, distribute and transmit the contribution) and adapt (remix, transform, and build upon the material) the article for any purpose, provided they attribute the contribution in the manner specified by the author or licensor.
4. Co-Authorship
If the article was prepared jointly with other authors, the signatory of this form warrants that he/she has been authorized by all co-authors to sign this agreement on their behalf, and agrees to inform his/her co-authors of the terms of this agreement.
I hereby declare that in the event of withdrawal of the text from the publishing process or submitting it to another publisher without agreement from the editorial office, I agree to cover all costs incurred by the University of Silesia in connection with my application.
