Ocena funkcjonowania chorych z zaburzeniami połykania po operacji radykalnego usunięcia krtani

Autor

DOI:

https://doi.org/10.31261/LOGOPEDIASILESIANA.2020.09.06

Słowa kluczowe:

laryngektomia całkowita, jakość życia, VFSS, MDADI

Abstrakt

Celem pracy była ocena funkcjonowania chorych z zaburzeniami połykania po operacji radykalnego usunięcia krtani. Do badania wstępnie zakwalifikowano 20 pacjentów, będących dłużej niż 6 miesięcy po całkowitym usunięciu krtani, wymagających przeprowadzenia badania wideofluoroskopowego (VFSS) ze względu na zgłaszane zaburzenia połykania. Grupę ostateczną stanowiło 10 osób (8 mężczyzn i 2 kobiety). Procedura badania obejmowała: zebranie wywiadu, wykonania pełnego badania VFSS oraz wypełnienie przez pacjenta kwestionariusza MDADI. Najczęściej stwierdzanymi problemami były: brak kontaktu nasady języka z tylną ścianą gardła, zaburzenia obróbki oralnej kęsa oraz ruchy pompujące języka. Chorzy oceniali nisko swoją jakość życia. Obecność lub brak regurgitacji treści pokarmowych do nosa znacznie wpływał na funkcjonowanie pacjentów. Zgłaszanie przez chorych zaburzeń połykania oraz problemów z wytworzeniem głosu i mowy zastępczej jest wskazaniem do dalszej diagnostyki (np. VFSS). Dobór skutecznej metody terapeutycznej może wpłynąć na poprawę jakości życia tych osób.

Bibliografia

Búa, B.A., Pendletonc, H., Westinb, U., Rydellc, R. (2018). Voice and swallowing after total laryngectomy. Acta Oto-Laryngologica, 138(2), e170–e174.

Chen, A., Frankowski, R., Bishop-Leone, J. (2001). The development and validation of a dysphagia-specific quality of life questionnaire for patients with head and neck cancer. Archives of Otolaryngology–Head & Neck Surgery, 127, e870–e876.

Chmielewska, J., Jamróz, B., Gibiński, K., Sielska-Badurek, E., Milewska, M., Niemczyk, K. (2017). Badanie wideofluoroskopowe – procedura badania z oceną kwestionariuszową. Polski Przegląd Otorynolaryngologiczny, 6(1), 2–20.

Czerżyńska, M., Orłow, P., Choromańska, M. (2017). Skutki uboczne radioterapii nowotworów głowy i szyi. Metody leczenia odczynów popromiennych w jamie ustnej. Pediatria i Medycyna Rodzinna, 13(1), 53–62.

Hamerlińska, A., Lemańczyk, M. (2018). Dysfagia nowotworowa w trakcie radioterapii na przykładzie osób po usunięciu krtani – wyniki badań własnych. Neurolingwistyka Praktyczna, 4, 86–103.

Hutcheson, K., i in. (2012). Late dysphagia after radiotherapy-based treatment of head and neck cancer. Cancer, 118(23), e5793-e5799.

Jamróz, B., Chmielewska-Walczak, J., Milewska, M. (2019). Instrumentalne metody badania zaburzeń połykania. Atlas z materiałem wideo. Warszawa: Medyk.

Landera, M.A., Lundy, D., Sullivan, P.A. (2010). Dysphagia after total laryngectomy. American Speech-Language-Hearning Association, 19(2), 39–44.

Lippert, D., i in. (2016). Preliminary evaluation of functional swallow after total laryngectomy using high-resolution manometry. Annals of Otology, Rhinology & Laryngology, 125(7), e541–e549.

Manikantan, K., i in. (2009). Dysphagia in head and neck cancer. Cancer Treatment Reviews, 35, e724–e732.

Stoner, P.L., Fullerton, A.L., Freeman, A.M., Chheda, N.N., Estores, D.S. (2019). Endoscopic dilation of refractory postlaryngectomy strictures: A case series and literature review. Gastroenterology Research and Practice, e1–e9, https://doi.org/10.1155/2019/8905615.

Stręk, P., i in. (2003). Ankietowa samoocena zaburzeń połykania i jakość życia u chorych leczonych z powodu nowotworów głowy i szyi. Otorynolaryngologia, 2(3), 120–125.

Stręk, P., i in. (2005). Jakość życia a dysfagia u chorych po operacji raka krtani. Otorynolaryngologia, 4(3), 142–146.

Stręk, P., i in. (2006). Wpływ podeszłego wieku na subiektywne oceniane zaburzenia połykania u chorych leczonych z powodu nowotworów głowy i szyi. Gerontologia Polska, 14(1), s. 98–105.

Studzińska, K., Obrębowski, A., Wiskirska-Woźnica, B., Obrębowska, Z. (2012). Problemy psychologiczne w rehabilitacji chorych po operacjach całkowitego usunięcia krtani. Polski Przegląd Otorynolaryngologiczny, 2(1), 124–128.

Sweeny, L., Golden, J.B., White, H.N., Magnuson, J.C., Carroll, W.R., Rosenthal, E.L. (2012). Incidence and outcomes of stricture formation postlaryngectomy. Otolaryngology – Head and Neck Surgery, 146(3), e395–e402.

Terlingen, L.T., Pilz, W., Kuijer, M., Kremer, B., Baijens, L.W. (2018). Diagnosis and treatment of oropharyngeal dysphagia after total laryngectomy with or without pharyngoesophageal reconstruction: Systematic review. Head & Neck, 40, e2733–e2748.

Zhang, T., i in. (2016). Biomechanics of pharyngeal deglutitive function following total laryngectomy. Otolaryngology – Head and Neck Surgery, 155(2), e295–e302.

Pobrania

Opublikowane

2020-10-27

Jak cytować

Godlewska, K., Jamróz, B., Chmielewska-Walczak, J., & Milewska, M. (2020). Ocena funkcjonowania chorych z zaburzeniami połykania po operacji radykalnego usunięcia krtani. Logopedia Silesiana, (9), 1–21. https://doi.org/10.31261/LOGOPEDIASILESIANA.2020.09.06

Numer

Nr 9 (2020): Logopedia Silesiana nr 9 (9/2020)

Dział

Artykuły

Licencja

Właściciele praw autorskich do nadesłanych tekstów udzielają Czytelnikowi prawa do korzystania z dokumentów pdf zgodnie z postanowieniami licencji Creative Commons 4.0 International License: Attribution-Share-Alike (CC BY-SA 4.0). Użytkownik może kopiować i redystrybuować materiał w dowolnym medium lub formacie oraz remiksować, przekształcać i wykorzystywać materiał w dowolnym celu.

1. Licencja

Wydawnictwo Uniwersytetu Śląskiego zapewnia natychmiastowy otwarty dostęp do treści swoich czasopism na licencji Creative Commons BY-SA 4.0 (http://creativecommons.org/licenses/by-sa/4.0/). Autorzy publikujący w tym czasopiśmie zachowują wszelkie prawa autorskie i zgadzają się na warunki wyżej wymienionej licencji CC BY-SA 4.0.

2. Oświadczenie Autora

Autor deklaruje, że artykuł jest oryginalny, napisany przez niego (i współautorów), nie był wcześniej publikowany, nie zawiera stwierdzeń niezgodnych z prawem, nie narusza praw innych osób, jest przedmiotem praw autorskich, które przysługują wyłącznie autorowi i jest wolny od wszelkich praw osób trzecich, a także, że autor uzyskał wszelkie niezbędne pisemne zgody na cytowanie z innych źródeł.

Jeśli artykuł zawiera materiał ilustracyjny (rysunki, zdjęcia, wykresy, mapy itp.), Autor oświadcza, że wskazane dzieła są jego dziełami autorskimi, nie naruszają niczyich praw (w tym osobistych, m.in. prawa do dysponowania wizerunkiem) i posiada do nich pełnię praw majątkowych. Powyższe dzieła udostępnia jako część artykułu na licencji „Creative Commons Uznanie autorstwa-Na tych samych warunkach 4.0 Międzynarodowe”.

UWAGA! Bez określenia sytuacji prawnej materiału ilustracyjnego oraz załączenia stosownych zgód właścicieli majątkowych praw autorskich publikacja nie zostanie przyjęta do opracowania redakcyjnego. Autor/autorka oświadcza równocześnie, że bierze na siebie wszelką odpowiedzialność w przypadku podania nieprawidłowych danych (także w zakresie pokrycia kosztów poniesionych przez Wydawnictwo UŚ oraz roszczeń finansowych stron trzecich).

3. Prawa użytkownika

Zgodnie z licencją CC BY-SA 4.0 użytkownicy mogą udostępniać (kopiować, rozpowszechniać i przekazywać) oraz adaptować (remiksować, przekształcać i tworzyć na podstawie materiału) artykuł w dowolnym celu, pod warunkiem, że oznaczą go w sposób określony przez autora lub licencjodawcę.

4. Współautorstwo

Jeśli artykuł został przygotowany wspólnie z innymi autorami, osoba zgłaszająca niniejszy formularz zapewnia, że została upoważniona przez wszystkich współautorów do podpisania niniejszej umowy w ich imieniu i zobowiązuje się poinformować swoich współautorów o warunkach tej umowy.

Oświadczam, że w przypadku nieuzgodnionego z redakcją i/lub wydawcą czasopisma wycofania przeze mnie tekstu z procesu wydawniczego lub skierowania go równolegle do innego wydawcy zgadzam się pokryć wszelkie koszty poniesione przez Uniwersytet Śląski w związku z procedowaniem mojego zgłoszenia (w tym m.in. koszty recenzji wydawniczych).