Percepcja nienatywnych kategorii fonologicznych w mowie kierowanej do dorosłych i do dzieci. Badanie eksperymentalne
DOI:
https://doi.org/10.31261/LOGOPEDIASILESIANA.2020.09.13Słowa kluczowe:
mowa kierowana do niemowląt, rodzime kategorie fonologiczne, obce kategorie fonologiczne, percepcja języka obcegoAbstrakt
W badaniu przedstawionym w artykule podjęto próbę ustalenia, czy dorośli słuchacze trafniej i szybciej rozpoznają niewystępujące w ich rodzimym języku kontrasty fonologiczne w mowie skierowanej do niemowląt niż w mowie skierowanej do dorosłych. Grupę badaną stanowiło 21 osób. Uczestnicy odsłuchiwali pary sygnałów, a ich zadanie polegało na możliwie szybkim zadecydowaniu, czy sygnały są tymi samymi czy różnymi słowami. Każda z par sygnałów obejmowała kontrast oparty na samogłosce lub spółgłosce i relewantny w języku źródłowym, lecz nie w polskim, tj. rodzimym języku badanych. Bodźce prezentowano w losowej kolejności, a każdy z nich występował w materiale dwukrotnie. Badanie nie wykazało istotnej różnicy między trafnością i szybkością reakcji uczestników na bodźce oparte na mowie skierowanej do niemowląt oraz skierowanej do dorosłych, mimo iż wykazano istotne różnice fonetyczno-akustyczne w nagranych wypowiedziach dla obu stylów wypowiedzi.
Bibliografia
Adriaans, F., & Swingley, D. (2017). Prosodic Exaggeration within Infant-directed Speech: Consequences for Vowel Learnability. The Journal of the Acoustical Society of America, 141(5), 3070–3078.
Best, C.T., McRoberts, G.W., & Goodell, E. (2001). Discrimination of Non-native Consonant Contrasts Varying in Perceptual Assimilation to the Listener’s Native Phonological System. The Journal of the Acoustical Society of America, 109(2), 775–794.
Best, C.T., & Tyler, M.D. (2007). Nonnative and Second-language Speech Perception: Commonalities and Complementarities. In: O.-S. Bohn, M.J. Munro (eds.), Language Experience in Second Language Speech Learning: In Honor of James Emil Flege, vol. 1334. John Benjamins Publishing Company.
Bradlow, A.R., & Bent, T. (2008). Perceptual Adaptation to Non-native Speech. Cognition, 106(2), 707–729.
Boer, B. de, & Kuhl, P.K. (2003). Investigating the Role of Infant-directed Speech with a Computer Model. Acoustic Research Letters Online, 4, 129–134.
Brent, M.R., & Siskind, J.M. (2001). The Role of Exposure to Isolated Words in Early Vocabulary Development. Cognition, 81, B33–B44. https://doi.org/10.1016/S0010-0277(01)00122-6.
Cristià, A. (2010). Phonetic Enhancement of Sibilants in Infant-directed Speech. The Journal of the Acoustical Society of America, 128(1), 424–434.
Cristià, A. (2013). Input to Language: The Phonetics and Perception of Infant-directed Speech. Language and Linguistics Compass, 7, 157–170. https://doi.org/10.1111/lnc3.12015.
Cristià, A., & Seidl, A. (2014). The Hyperarticulation Hypothesis of Infant-directed Speech. Journal of Child Language, 41, 913–934. https://doi.org/10.1017/S0305000912000669.
Czoska, A., Klessa, K., Karpiński, M. (2015). Polish Infant Directed vs. Adult Directed Speech: Selected Acoustic-Phonetic Differences. Proceedings of the 18th International Congress of Phonetic Sciences. Glasgow, UK.
Cooke, M., Garcia Lecumberri, M.L., & Barker, J. (2008). The Foreign Language Cocktail Party Problem: Energetic and Informational Masking Effects in Non-native Speech Perception. The Journal of the Acoustical Society of America, 123(1), 414–427.
Cooper, R.P., Abraham, J., Berman, S., & Staska, M. (1997). The Development of Infants’ Preference for Motherese. Infant Behavioral Development, 20, 477–488.
Eaves, B.S., Jr., Feldman, N.H., Griffiths, T.L., & Shafto, P. (2016). Infant-directed Speech Is Consistent with Teaching. Psychological Review, 123, 758–771. https://doi.org/10.1037/rev0000031.
Fernald, A., & Simon, T. (1984). Expanded Intonation Contours in Mothers’ Speech to Newborns. Developmental Psychology, 20(1), Jan 1984, 104–113.
Fernald, A., Taeschner, T., Dunn, J., Papoušek, M., Boysson-Bardies, B.D., & Fukui, I. (1989). A Cross-language Study of Prosodic Modifications in Mothers’ and Fathers’ Speech to Preverbal Infants. Journal of Child Language, 16(3), 477–501.
Flege, J.E., Bohn, O.S., & Jang, S. (1997). Effects of Experience on Non-native Speakers’ Production and Perception of English Vowels. Journal of Phonetics, 25(4), 437–470.
IBM Corp. Released 2019. IBM SPSS Statistics for Windows, Version 26.0. Armonk, NY: IBM Corp.
Jamieson, D.G., & Morosan, D.E. (1986). Training Non-native Speech Contrasts in Adults: Acquisition of the English /ð/ – /θ/ Contrast by Francophones. Perception & Psychophysics, 40(4), 205–215.
Jusczyk, P.W., Houston, D.M., & Newsome, M. (1999). The Beginnings of Word Segmentation in English-learning Infants. Cognitive Psychology, 39, 159–207.
Kilman, L., Zekveld, A., Hällgren, M., & Rönnberg, J. (2015). Native and Non-native Speech Perception by Hearing-impaired Listeners in Noise-and Speech Maskers. Trends in Hearing, (19). https://doi.org/10.1177/2331216515579127.
Kitamura, C., Guellaï, B., & Kim, J. (2014). Motherese by Eye and Ear: Infants Perceive Visual Prosody in Point-line Displays of Talking Heads. PLOS ONE, 9(10), e111467. https://doi.org/10.1371/journal.pone.0111467.
Klessa, K., Karpiński, M., & Czoska, A. (2015). Design, Structure, and Preliminary Analyses of a Speech Corpus of Infant Directed Speech (IDS) and Adult Directed Speech (ADS). Presented at 48th Annual Meeting of Societas Linguistica Europea (SLE). Leiden, The Netherlands.
Kuhl, P.K., et al. (1997). Cross-language Analysis of Phonetic Units in Language Addressed to Infants. Science, 277(5326), 684–686.
Kuhl, P.K., Tsao, F.M., & Liu, H.M. (2003). Foreign-language Experience in Infancy: Effects of Short Term Exposure and Social Interaction on Phonetic Learning. Proceedings of the National Academy of Sciences, 100(15), 9096–9101.
Lecumberri, M.L.G., Cooke, M., & Cutler, A. (2010). Non-native Speech Perception in Adverse Conditions: A Review. Speech Communication, 52(11–12), 864–886.
Mathôt, S., Schreij, D., & Theeuwes, J. (2012). OpenSesame: An Open-source, Graphical Experiment Builder for the Social Sciences. Behavior Research Methods, 44(2), 314–324. https://doi.org/10.3758/s13428-011-0168-7.
Mauch, M., & Dixon, S. (2014). pYIN: A Fundamental Frequency Estimator Using Probabilistic Threshold Distributions. IEEE International Conference on Acoustics, Speech and Signal Processing (ICASSP), 659–663.
Narayan, C.R., & McDermott, L.C. (2016). Speech Rate and Pitch Characteristics of Infant-directed Speech: Longitudinal and Cross-linguistic Observations. The Journal of the Acoustical Society of America, 139(3), 1272–1281.
Pajak, B., & Levy, R. (2014). The Role of Abstraction in Non-native Speech Perception. Journal of Phonetics, 46, 147–160.
Polka, L. (1995). Linguistic Influences in Adult Perception of Non‐native Vowel Contrasts. The Journal of the Acoustical Society of America, 97(2), 1286–1296.
Saito, K., & Poeteren, K. van (2012). Pronunciation-specific Adjustment Strategies for Intelligibility in L2 Teacher Talk: Results and Implications of a Questionnaire Study. Language Awareness, 21(4), 369–385.
Seery, A.M., Vogel-Farley, V., Tager-Flusberg, H., & Nelson, C.A. (2013). Atypical Lateralization of ERP Response to Native and Non-native Speech in Infants at Risk for Autism Spectrum Disorder. Developmental Cognitive Neuroscience, 5, 10–24.
Thiessen, E.D., Hill, E.A., & Saffran, J.R. (2005). Infant-directed Speech Facilitates Word Segmentation. Infancy, 7(1), 53–71. DOI: 10.1207/s15327078in0701_5.
Trainor, L.J., & Desjardins, R.N. (2002). Pitch Characteristics of Infant-directed Speech Affect Infants’ Ability to Discriminate Vowels. Psychonomic Bulletin & Review, 9, 335. https://doi.org/10.3758/BF03196290.
Uther, M., Knoll, M.A., & Burnham, D. (2007). Do You Speak E-NG-LI-SH? A Comparison of Foreigner- and Infant-directed Speech. Speech Communication, 49(1), 2–7.
Zangl, R., & Mills, D.L. (2007). Increased Brain Activity to Infant-directed Speech in 6- and 13-month-old Infants. Infancy, 11, 31–62.
Pobrania
Opublikowane
Jak cytować
Numer
Dział
Licencja
Właściciele praw autorskich do nadesłanych tekstów udzielają Czytelnikowi prawa do korzystania z dokumentów pdf zgodnie z postanowieniami licencji Creative Commons 4.0 International License: Attribution-Share-Alike (CC BY-SA 4.0). Użytkownik może kopiować i redystrybuować materiał w dowolnym medium lub formacie oraz remiksować, przekształcać i wykorzystywać materiał w dowolnym celu.
1. Licencja
Wydawnictwo Uniwersytetu Śląskiego zapewnia natychmiastowy otwarty dostęp do treści swoich czasopism na licencji Creative Commons BY-SA 4.0 (http://creativecommons.org/licenses/by-sa/4.0/). Autorzy publikujący w tym czasopiśmie zachowują wszelkie prawa autorskie i zgadzają się na warunki wyżej wymienionej licencji CC BY-SA 4.0.
2. Oświadczenie Autora
Autor deklaruje, że artykuł jest oryginalny, napisany przez niego (i współautorów), nie był wcześniej publikowany, nie zawiera stwierdzeń niezgodnych z prawem, nie narusza praw innych osób, jest przedmiotem praw autorskich, które przysługują wyłącznie autorowi i jest wolny od wszelkich praw osób trzecich, a także, że autor uzyskał wszelkie niezbędne pisemne zgody na cytowanie z innych źródeł.
Jeśli artykuł zawiera materiał ilustracyjny (rysunki, zdjęcia, wykresy, mapy itp.), Autor oświadcza, że wskazane dzieła są jego dziełami autorskimi, nie naruszają niczyich praw (w tym osobistych, m.in. prawa do dysponowania wizerunkiem) i posiada do nich pełnię praw majątkowych. Powyższe dzieła udostępnia jako część artykułu na licencji „Creative Commons Uznanie autorstwa-Na tych samych warunkach 4.0 Międzynarodowe”.
UWAGA! Bez określenia sytuacji prawnej materiału ilustracyjnego oraz załączenia stosownych zgód właścicieli majątkowych praw autorskich publikacja nie zostanie przyjęta do opracowania redakcyjnego. Autor/autorka oświadcza równocześnie, że bierze na siebie wszelką odpowiedzialność w przypadku podania nieprawidłowych danych (także w zakresie pokrycia kosztów poniesionych przez Wydawnictwo UŚ oraz roszczeń finansowych stron trzecich).
3. Prawa użytkownika
Zgodnie z licencją CC BY-SA 4.0 użytkownicy mogą udostępniać (kopiować, rozpowszechniać i przekazywać) oraz adaptować (remiksować, przekształcać i tworzyć na podstawie materiału) artykuł w dowolnym celu, pod warunkiem, że oznaczą go w sposób określony przez autora lub licencjodawcę.
4. Współautorstwo
Jeśli artykuł został przygotowany wspólnie z innymi autorami, osoba zgłaszająca niniejszy formularz zapewnia, że została upoważniona przez wszystkich współautorów do podpisania niniejszej umowy w ich imieniu i zobowiązuje się poinformować swoich współautorów o warunkach tej umowy.
Oświadczam, że w przypadku nieuzgodnionego z redakcją i/lub wydawcą czasopisma wycofania przeze mnie tekstu z procesu wydawniczego lub skierowania go równolegle do innego wydawcy zgadzam się pokryć wszelkie koszty poniesione przez Uniwersytet Śląski w związku z procedowaniem mojego zgłoszenia (w tym m.in. koszty recenzji wydawniczych).
