Dysocjacja czy neurodegeneracja. Problemy diagnozy, leczenia i terapii
Abstrakt
Dissociation or Neurodegeneration. Problems of Diagnosis, Treatment and Therapy
Differentiation of the symptoms of dissociation and neurodegeneration in adolescent patients causes many problems. Diagnostic criteria unequivocally show that dissociative disorders should be diagnosed only after excluding general‑medical and neurological causes and the results of the effect of psychoactive substances. The diagnosis of dissociation is indicated by the occurrence of conversion symptoms or recurrent somatic complaints temporally connected with a stressogenic factor in the dynamism of their clinical picture. The aim of the paper is to determine the psychopathological picture of neurodegeneration in an 18‑year‑old female student who was erroneously diagnosed as having dissociative disorders. The results of extended genetic tests conducted after eight years of ineffective treatment and therapy showed a hereditary form of neurodegeneration. The disease, although with different intensity, also manifested itself in the patient’s grandmother, mother and in sister at different periods of their lives.
Key words: mild cognitive disorders, dementia, dysarthria, conversion, tetraplegia, extrapyramidal syndrome
Bibliografia
Antonovsky A.: Poczucie koherencji jako determinanta zdrowia. W: Psychologia zdrowia. Red. I. Heszen‑Niejodek, H. Sęk. Warszawa, Wydaw. Naukowe PWN 1997, s. 214.
Antonovsky A.: Rozwikłanie tajemnicy zdrowia. Jak radzić sobie ze stresem i nie zachorować. Warszawa, Instytut Psychiatrii i Neurologii 1987/1995.
Ariza M. et al.: Influence of APOE polymorphism on cognitive and behavioural outcome in moderate and severe traumatic brain injury. “Journal of Neurology, Neurosurgery and Psychiatry” 2006, vol. 77, s. 1191–1193.
Bilikiewicz A., Landowski J., Radziwiłowicz P.: Psychiatria. Repetytorium. Warszawa, Wydaw. Lekarskie PZWL 1999.
Boorse C.: Health as a theoretical koncept. “Philosophy of Science” 1977, no. 44, s. 542–573.
Bragdon A., Gamon D.: Kiedy mózg pracuje inaczej. Gdańsk, Gdańskie Wydaw. Psychologiczne 2003.
Brzeziński J. et al.: Skala Inteligencji Wechslera dla Dorosłych WAIS‑R
(PL). Warszawa, Pracownia Testów Psychologicznych Polskiego Towarzystwa Psychologicznego 2004.
Czernikiewicz A.: Zaburzenia osobowości i zachowania u dorosłych. W: Psychiatria. Red. M. Jarema. Warszawa, Wydaw. Lekarskie PZWL 2016, s. 371–377.
Diagnostic and Statistical Manual of Mental Disorders: Fifth Edition: DSM‑5.
Washington, American Psychiatric Association 2013.
Diagnostic and Statistical Manual of Mental Disorders: Fourth Edition: DSM‑IV. Washington, American Psychiatric Association 1994.
Diagnostic and Statistical Manual of Mental Disorders: Fourth edition: Text revision: DSM‑IV‑TR. Washington, American Psychiatric Association 2000.
Domaradzki J.: O definicjach zdrowia i choroby. „Folia Medica Lodziensia” 2013, nr 40/1, s. 5–29.
Dubos R.: Miraże zdrowia. Utopie, postęp i zmiany biologiczne. Warszawa, Państwowe Zakłady Wydawnictw Lekarskich 1962.
Feinstein A.: Conversion disorder: advances in our understanding. „CMAJ” 2011, vol. 183, issue 8, s. 915–920.
Gabryelewicz T.: Patogeneza i przebieg zaburzeń poznawczych w podeszłym wieku; łagodne zaburzenia poznawcze i ryzyko konwersji do otępienia. Warszawa, Zakład Badawczo Leczniczy Chorób Zwyrodnieniowych CUN, Instytut Medycyny Doświadczalnej i Klinicznej im. M. Mossakowskiego Polskiej Akademii Nauk w Warszawie 2007.
Gelder M. et al.: New Oxford Textbook of Psychiatry. Oxford University Press 2011.
Kotapka‑Minc S.: Czy istnieje potrzeba rozpoznawania zespołów otępiennych pochodzenia czołowego? „Postępy Psychiatrii i Neurologii” 1996, t. 5, supl. 1 (3), s. 33–40.
Kowalski M., Gaweł A.: Zdrowie – wartość – edukacja. Kraków, Impuls 2007.
Kranick S.M., Gorrindo T., Hallett M.: Psychogenic movement disorders and motor conversion: a roadmap for collaboration between neurology and psychiatry. „Psychosomatics” 2011, 52 (2), s. 109–116.
Kryteria diagnostyczne zaburzeń psychicznych. Wydanie piąte. DSM‑5. Red. wyd. pol. P. Gałecki et al. [Wrocław], Edra Urban & Partner [2018].
Kulik T.B.: Koncepcje zdrowia w medycynie. W: Zdrowie w medycynie i naukach społecznych. Red. T.B. Kulik, I. Wrońska. Stalowa Wola, Oficyna Wydawnicza Fundacji Uniwersyteckiej w Stalowej Woli 2000, s. 15–38.
Leszek J.: Choroby otępienne. Teoria i praktyka. Wrocław, Continuo 2003.
Marczewska H., Osiejuk E.: Nie tylko afazja… O zaburzeniach językowych w demencji Alzheimera, demencji wielozawałowej i przy uszkodzeniach prawej półkuli mózgu. Warszawa, Energeia 1994.
Międzynarodowa Statystyczna Klasyfikacja Chorób i Problemów Zdrowotnych. Rewizja dziesiąta ICD‑10. Kraków, Vesalius 1994.
Panasiuk J.: Afazja a interakcja. Tekst – metatekst – kontekst . Lublin, Wydaw. Uniwersytetu Marii Curie‑Skłodowskiej 2012, s. 703–705.
Panasiuk J.: Postępowanie logopedyczne w przypadkach chorób neurodegeneracyjnych. W: Logopedia. Standardy postępowania logopedycznego. Red. S. Grabias, J. Panasiuk, T. Woźniak. Lublin, Wydaw. Uniwersytetu Marii Curie‑Skłodowskiej 2015, s. 955–992.
Panasiuk J.: Terapia zaburzeń mowy u chorych neurologicznie a mechanizmy neuroplastyczności. Diagnoza i terapia logopedyczna osób dorosłych i starszych. Red. M. Michalik. W: „Nowa Logopedia”. T. 5. Kraków, Collegium Columbinum 2014, s. 41–65.
Panasiuk J.: Zaburzenia mowy u dzieci chorych neurologicznie. Diagnoza kliniczna a rozpoznanie logopedyczne. W: Diagnoza interdyscyplinarna. Wybrane problemy. Red. J. Skibska. Kraków, Impuls 2017, s. 285–307.
Pawełczyk T., Pawełczyk A., Rabe‑Jabłońska J.: Zanim rozpoznasz u pacjenta zaburzenie konwersyjne, dokładnie zbadaj jego stan somatyczny i neurologiczny. Opis przypadku. „Psychiatria Polska” 2012, t. 46, s. 483–492.
Prusiński A.: Diagnostyka różnicowa zaburzeń czynnościowych i organicznych. Warszawa, Państwowe Zakłady Wydawnictw Lekarskich 1974.
Reber A.S., Reber E.S.: Słownik psychologii. Red. I. Kurcz, K. Skarżyńska. Warszawa, Scholar 2002.
Semple D. et al.: Oxford Handbook of Psychiatry. Oxford University Press 2009.
Sheridan C.L., Radmacher S.A.: Psychologia zdrowia. Warszawa, Instytut Psychologii Zdrowia – Polskie Towarzystwo Psychologiczne 1998.
Urbanek B.: Zdrowie i choroba w ujęciu polskich lekarzy II połowy XIX i początków XX wieku. „Kwartalnik Historii Nauki i Techniki” 2002, nr 47/3, s. 109–122.
Woynarowska B.: Edukacja zdrowotna – podstawy teoretyczne i metodyczne. Zdrowie. W: Edukacja zdrowotna. Red. B. Woynarowska. Warszawa, Wydaw. Naukowe PWN 2007, s. 17–44.
Pobrania
Opublikowane
Jak cytować
Numer
Dział
Licencja
Właściciele praw autorskich do nadesłanych tekstów udzielają Czytelnikowi prawa do korzystania z dokumentów pdf zgodnie z postanowieniami licencji Creative Commons 4.0 International License: Attribution-Share-Alike (CC BY-SA 4.0). Użytkownik może kopiować i redystrybuować materiał w dowolnym medium lub formacie oraz remiksować, przekształcać i wykorzystywać materiał w dowolnym celu.
1. Licencja
Wydawnictwo Uniwersytetu Śląskiego zapewnia natychmiastowy otwarty dostęp do treści swoich czasopism na licencji Creative Commons BY-SA 4.0 (http://creativecommons.org/licenses/by-sa/4.0/). Autorzy publikujący w tym czasopiśmie zachowują wszelkie prawa autorskie i zgadzają się na warunki wyżej wymienionej licencji CC BY-SA 4.0.
2. Oświadczenie Autora
Autor deklaruje, że artykuł jest oryginalny, napisany przez niego (i współautorów), nie był wcześniej publikowany, nie zawiera stwierdzeń niezgodnych z prawem, nie narusza praw innych osób, jest przedmiotem praw autorskich, które przysługują wyłącznie autorowi i jest wolny od wszelkich praw osób trzecich, a także, że autor uzyskał wszelkie niezbędne pisemne zgody na cytowanie z innych źródeł.
Jeśli artykuł zawiera materiał ilustracyjny (rysunki, zdjęcia, wykresy, mapy itp.), Autor oświadcza, że wskazane dzieła są jego dziełami autorskimi, nie naruszają niczyich praw (w tym osobistych, m.in. prawa do dysponowania wizerunkiem) i posiada do nich pełnię praw majątkowych. Powyższe dzieła udostępnia jako część artykułu na licencji „Creative Commons Uznanie autorstwa-Na tych samych warunkach 4.0 Międzynarodowe”.
UWAGA! Bez określenia sytuacji prawnej materiału ilustracyjnego oraz załączenia stosownych zgód właścicieli majątkowych praw autorskich publikacja nie zostanie przyjęta do opracowania redakcyjnego. Autor/autorka oświadcza równocześnie, że bierze na siebie wszelką odpowiedzialność w przypadku podania nieprawidłowych danych (także w zakresie pokrycia kosztów poniesionych przez Wydawnictwo UŚ oraz roszczeń finansowych stron trzecich).
3. Prawa użytkownika
Zgodnie z licencją CC BY-SA 4.0 użytkownicy mogą udostępniać (kopiować, rozpowszechniać i przekazywać) oraz adaptować (remiksować, przekształcać i tworzyć na podstawie materiału) artykuł w dowolnym celu, pod warunkiem, że oznaczą go w sposób określony przez autora lub licencjodawcę.
4. Współautorstwo
Jeśli artykuł został przygotowany wspólnie z innymi autorami, osoba zgłaszająca niniejszy formularz zapewnia, że została upoważniona przez wszystkich współautorów do podpisania niniejszej umowy w ich imieniu i zobowiązuje się poinformować swoich współautorów o warunkach tej umowy.
Oświadczam, że w przypadku nieuzgodnionego z redakcją i/lub wydawcą czasopisma wycofania przeze mnie tekstu z procesu wydawniczego lub skierowania go równolegle do innego wydawcy zgadzam się pokryć wszelkie koszty poniesione przez Uniwersytet Śląski w związku z procedowaniem mojego zgłoszenia (w tym m.in. koszty recenzji wydawniczych).
