The Need for a Translator
DOI:
https://doi.org/10.31261/PLS.2021.11.01.03Keywords:
Jan Kasprowicz, Ulrich von Wilamowitz-Moellendorff, Aeschylus, Oresteia, translationAbstract
Among the great number of translations by Jan Kasprowicz we find those of all tragedies by Aeschylus. Kasprowicz was fascinated and inspired by this playwright since he was a schoolboy. He also considered Aeschylus an artistic soulmate. This paper is devoted to the beginning of the second part of Aeschylus’s Oresteia, manuscripts of which have been damaged. Only 21 verses have been reconstructed from the original. However, in Kasprowicz’s translation, the beginning takes 46 verses.
References
Abramowiczówna Z., red., 1958—1966: Słownik grecko-polski. Warszawa, Państwowe Wydawnictwo Naukowe.
Aeschylos, 1816. Agamemnon. W. von Humbold, tłum. Leipzig, bei G. Fleischer dem Jüngern.
Aeschylus, 1859. Tragoediae. J.G. Hermannus. Berlin, Apud Weidmannos.
Aeschylus, 1891: Tragoediae. H. Weil, red. Lipsiae, In aedibus B.G. Teubneri.
Aeschylus, 1914: Tragoediae. U. de Wilamowitz-Moellendorff, red. Berlin, Apud Weidmannos.
Aischylos, 1842. Werke. J.G. Droysen, tłum. Berlin, bei G. Bethge.
Aischylos, 1885: Agamemnon. U. von Wilamowitz-Moellendorff, red., tłum. Berlin, Weidmannsche Buchhandlung.
Aischylos, 1896: Das Opfer am Grabe. U. von Wilamowitz-Moellendorff, red., tłum. Berlin, Weidmannsche Buchhandlung.
Aischylos, 1900: Orestie. W: Griechische Tragoedien. Zweiter Band. U. von Wilamowitz-Moellendorff, tłum. Berlin, Weidmannsche Buchhandlung.
Aischylos, 1952: Tragedie. S. Srebrny, tłum. Kraków, PIW.
Ajschylos, 1908: Dzieje Orestesa. J. Kasprowicz, tłum. Lwów, Nakładem Towarzystwa Wydawniczego.
Ajschylos, 1921: Prometeusz skowany. J. Kasprowicz, tłum. Kraków, Nakładem Krakowskiej Spółki Wydawniczej.
Ajschylos, 2016: Tragedie. T. 2. R.R. Chodkowski, tłum. Lublin, Towarzystwo Naukowe Katolickiego Uniwersytetu Lubelskiego.
Axer J., 2005: Teksty tragików greckich jako scenariusze. W: H. Podbielski, red.: Literatura Grecji starożytnej. Cz. 1: Epika — Liryka — Dramat. Lublin, Towarzystwo Naukowe Katolickiego Uniwersytetu Lubelskiego, s. 647—668.
Batchelor K., 2018: Translation and Paratexts. London, New York, Routledge.
Bibik B., 2016: Podsłuchać tajemnicę poety… Ajschylos i reminiscencje ajschylejskie w twórczości Jana Kasprowicza. „Collectanea Philologica”, nr 19, s. 105—116.
Bibik B., 2016: Translatoris vestigia. Projekcje inscenizacyjne polskich tłumaczy Orestei Ajschylosa. Toruń, Wydawnictwo Naukowe Uniwersytetu Mikołaja Kopernika.
Birkenmajer J., 1925: Kasprowicz jako tłumacz tragików greckich. „Myśl Narodowa”, nr 13, s. 196—198.
Brzostowska-Tereszkiewicz T., 2011: Wczesnomodernistyczna krytyka przekładu (w Polsce). W: P. Fast, A. Car, W.M. Osadnik, red.: Historyczne oblicza przekładu. Katowice, Wydawnictwo Naukowe „Śląsk”, s. 35—49.
Brzostowska-Tereszkiewicz T., 2014: Przekład udomowiony w kulturze polskiej wczesnego modernizmu. „Między Oryginałem a Przekładem”, t. 26, s. 101—115.
Brzostowska-Tereszkiewicz T., 2016: Modernist Translation. An Eastern European Perspective. Models, Semantics, Functions. Frankfurt am Main, Peter Lang.
Brzozowski S., 1966: Teatr krakowski. W: I. Sławińska: Myśl teatralna Młodej Polski. Antologia. Warszawa, Wydawnictwa Artystyczne i Filmowe, s. 199—206.
Chodkowski R., 1975: Funkcja obrazów scenicznych w tragediach Ajschylosa. Wrocław, Zakład Narodowy im. Ossolińskich.
Eschylos, 1873. Tragedye. Z. Węclewski, tłum. Poznań, Nakładem Biblioteki Kórnickiej.
Eschylos, 1895. Tragedye. K. Kaszewski, tłum. Warszawa, Nakład i druk S. Lewentala.
Lesky A., 2006: Tragedia grecka. M. Weiner, tłum. Kraków, Homini.
Loth R., 1994: Jan Kasprowicz. Wrocław, Warszawa, Kraków, Zakład Narodowy im. Ossolińskich.
Kasprowicz J., 1930: O Sienkiewiczu (recenzje i przedmowy). W: J. Kasprowicz: Dzieła. T. 20. Kraków, Wydał Wojciech Meisels, s. 109—119.
Kasprowicz J., 1931: Przekłady. T. 1—15. Kraków, Wydał Wojciech Meisels.
Kasprowiczowa M., 1958: Dziennik. Warszawa, Instytut Wydawniczy PAX.
Miciński T., 1966: Teatr-Świątynia. W: I. Sławińska: Myśl teatralna Młodej Polski. Antologia. Warszawa, Wydawnictwa Artystyczne i Filmowe, s. 194—198.
Ortwin O., 1966a: O teatrze tragicznym. W: I. Sławińska: Myśl teatralna Młodej Polski. Antologia. Warszawa, Wydawnictwa Artystyczne i Filmowe, s. 173—191.
Ortwin O., 1966b: Utopie o dramacie. W: I. Sławińska: Myśl teatralna Młodej Polski. Antologia. Warszawa, Wydawnictwa Artystyczne i Filmowe, s. 165—172.
Parandowski J., 1927: Przekłady klasyczne Jana Kasprowicza. „Kwartalnik Klasyczny”, z. 1, s. 33—35.
Parandowski J., 1949: Mowa przy wręczaniu nagrody P.E.N. Clubu Stefanowi Srebrnemu 5.IX.1949. „Meander”, t. 4, z. 8, s. 357—359.
Rydel L., 1966: Teatr wiejski przyszłości. W: I. Sławińska: Myśl teatralna Młodej Polski. Antologia. Warszawa, Wydawnictwa Artystyczne i Filmowe, s. 137—161.
Schiller L., 1966: List do Craiga. W: I. Sławińska: Myśl teatralna Młodej Polski. Antologia. Warszawa, Wydawnictwa Artystyczne i Filmowe, s. 207—209.
Siedlecki F., 1966: O sztuce scenicznej. W: I. Sławińska: Myśl teatralna Młodej Polski. Antologia. Warszawa, Wydawnictwa Artystyczne i Filmowe, s. 330—337.
Skwara E., 2004: Skąd się biorą didaskalia w przekładach dramatów antycznych? Exemplum: Asinaria Plauta w tłumaczeniu Ewy Skwary. „Symbolae Philologorum Posnaniensium Graecae et Latinae”, nr 16, s. 67—76.
Skwara E., 2008: Spektakl zaklęty w tekście. Wizja antycznego przedstawienia „Captivi” Plauta. W: J. Olko, red.: Obrzęd, teatr, ceremoniał w dawnych kulturach. Warszawa, OBTA, Wydawnictwo DiG, s. 243—260.
Szujski J., 1887: Dzieła. Kraków, Czas.
Taplin O., 2004: Tragedia grecka w działaniu. A. Wojtasik, tłum. Kraków, Homini.
Walton J.M., 2015: The Greek Sense of Theatre. Tragedy and Comedy Reviewed. London, New York, Routledge.
Wasilewski Z., ca 1923: Jan Kasprowicz. Zarys wizerunku. Warszawa, Kraków, Lublin, Łódź, Poznań, Wilno, Zakopane, Nakładem Gebethnera i Wolffa.
Downloads
Published
How to Cite
Issue
Section
License
The Copyright Owners of the submitted texts grant the Reader the right to use the pdf documents under the provisions of the Creative Commons 4.0 International License: Attribution-Share-Alike (CC BY-SA). The user can copy and redistribute the material in any medium or format and remix, transform, and build upon the material for any purpose.
1. License
The University of Silesia Press provides immediate open access to journal’s content under the Creative Commons BY-SA 4.0 license (http://creativecommons.org/licenses/by-sa/4.0/). Authors who publish with this journal retain all copyrights and agree to the terms of the above-mentioned CC BY-SA 4.0 license.
2. Author’s Warranties
The author warrants that the article is original, written by stated author/s, has not been published before, contains no unlawful statements, does not infringe the rights of others, is subject to copyright that is vested exclusively in the author and free of any third party rights, and that any necessary written permissions to quote from other sources have been obtained by the author/s.
If the article contains illustrative material (drawings, photos, graphs, maps), the author declares that the said works are of his authorship, they do not infringe the rights of the third party (including personal rights, i.a. the authorization to reproduce physical likeness) and the author holds exclusive proprietary copyrights. The author publishes the above works as part of the article under the licence "Creative Commons Attribution-ShareAlike 4.0 International".
ATTENTION! When the legal situation of the illustrative material has not been determined and the necessary consent has not been granted by the proprietary copyrights holders, the submitted material will not be accepted for editorial process. At the same time the author takes full responsibility for providing false data (this also regards covering the costs incurred by the University of Silesia Press and financial claims of the third party).
3. User Rights
Under the CC BY-SA 4.0 license, the users are free to share (copy, distribute and transmit the contribution) and adapt (remix, transform, and build upon the material) the article for any purpose, provided they attribute the contribution in the manner specified by the author or licensor.
4. Co-Authorship
If the article was prepared jointly with other authors, the signatory of this form warrants that he/she has been authorized by all co-authors to sign this agreement on their behalf, and agrees to inform his/her co-authors of the terms of this agreement.
I hereby declare that in the event of withdrawal of the text from the publishing process or submitting it to another publisher without agreement from the editorial office, I agree to cover all costs incurred by the University of Silesia in connection with my application.
