Wyzwania przekładu Cyberiady Stanisława Lema

Autor

DOI:

https://doi.org/10.31261/PLS.2020.10.02.07

Słowa kluczowe:

science fiction, język, stylizacja, archaizmy, neologizmy

Abstrakt

Artykuł ma na celu pokazać, dlaczego tak trudno tłumaczy się Lema, a szczególnie Cyberiadę. Uwagę skupiono na stylu pisarza i trudnościach translatorskich z nim związanych. Na podstawie dokonanej analizy można stwierdzić, że problem w deszyfrowaniu i przetłumaczeniu stanowią nie tylko neologizmy, lecz także związki frazeologiczne, archaizmy, język poetycki, modele słowotwórcze itp. Wszystkie te środki językowe nadają narracji wydźwięk baśniowo-futurystycznej gawędy, co było zamiarem Lema. Tłumacz, mając na uwadze, że w przekładzie dodatkowo powinien przenieść także obraz cudzej kultury, staje przed zadaniem niemal niemożliwym do wykonania.

Bibliografia

Barańczak S., 1972: Elektrycerze i cyberchanioły. „Nurt”, nr 8. Dostępne w Internecie: https://solaris.lem.pl/ksiazki/beletrystyka/cyberiada/442-recenzja-cyberiada-elektrycerze-i-cyberchanioly [dostęp: 7.09.2019].

Grochowiak S., 1965: Jaki śmieszny Lem! „Nurt”. Dostępne w Internecie: https://solaris.lem.pl/ksiazki/beletrystyka/cyberiada/351-recenzja-cyberiada-jaki-smieszny-lem [dostęp: 7.09.2019].

Jarzębski J., 1983: Science fiction a polityka. „Pamiętnik Literacki”, R. 74, z. 2, s. 83—113.

Lem S., 2012: Cyberiada. Kraków, Cyfrant [e-book].

Лем С., 2018: Киберијада. М. Миркуловска, прев. Скопје, Антолог.

Миркуловска M., 2018: Киберијада — барокот на космосот. „Folia Philologica Macedono-Polonica”, t. 9 / 10, s. 282—283.

Pobrania

Opublikowane

2020-12-31

Jak cytować

Tanuševska, L. (2020). Wyzwania przekładu Cyberiady Stanisława Lema. Przekłady Literatur Słowiańskich, 10(2), 157–168. https://doi.org/10.31261/PLS.2020.10.02.07

Numer

Tom 10 Nr 2 (2020)

Dział

Przekłady macedońsko‑polskie i polsko‑macedońskie

Licencja

Właściciele praw autorskich do nadesłanych tekstów udzielają Czytelnikowi prawa do korzystania z dokumentów pdf zgodnie z postanowieniami licencji Creative Commons 4.0 International License: Attribution-Share-Alike (CC BY-SA 4.0). Użytkownik może kopiować i redystrybuować materiał w dowolnym medium lub formacie oraz remiksować, przekształcać i wykorzystywać materiał w dowolnym celu.

1. Licencja

Wydawnictwo Uniwersytetu Śląskiego zapewnia natychmiastowy otwarty dostęp do treści swoich czasopism na licencji Creative Commons BY-SA 4.0 (http://creativecommons.org/licenses/by-sa/4.0/). Autorzy publikujący w tym czasopiśmie zachowują wszelkie prawa autorskie i zgadzają się na warunki wyżej wymienionej licencji CC BY-SA 4.0.

2. Oświadczenie Autora

Autor deklaruje, że artykuł jest oryginalny, napisany przez niego (i współautorów), nie był wcześniej publikowany, nie zawiera stwierdzeń niezgodnych z prawem, nie narusza praw innych osób, jest przedmiotem praw autorskich, które przysługują wyłącznie autorowi i jest wolny od wszelkich praw osób trzecich, a także, że autor uzyskał wszelkie niezbędne pisemne zgody na cytowanie z innych źródeł.

Jeśli artykuł zawiera materiał ilustracyjny (rysunki, zdjęcia, wykresy, mapy itp.), Autor oświadcza, że wskazane dzieła są jego dziełami autorskimi, nie naruszają niczyich praw (w tym osobistych, m.in. prawa do dysponowania wizerunkiem) i posiada do nich pełnię praw majątkowych. Powyższe dzieła udostępnia jako część artykułu na licencji „Creative Commons Uznanie autorstwa-Na tych samych warunkach 4.0 Międzynarodowe”.

UWAGA! Bez określenia sytuacji prawnej materiału ilustracyjnego oraz załączenia stosownych zgód właścicieli majątkowych praw autorskich publikacja nie zostanie przyjęta do opracowania redakcyjnego. Autor/autorka oświadcza równocześnie, że bierze na siebie wszelką odpowiedzialność w przypadku podania nieprawidłowych danych (także w zakresie pokrycia kosztów poniesionych przez Wydawnictwo UŚ oraz roszczeń finansowych stron trzecich).

3. Prawa użytkownika

Zgodnie z licencją CC BY-SA 4.0 użytkownicy mogą udostępniać (kopiować, rozpowszechniać i przekazywać) oraz adaptować (remiksować, przekształcać i tworzyć na podstawie materiału) artykuł w dowolnym celu, pod warunkiem, że oznaczą go w sposób określony przez autora lub licencjodawcę.

4. Współautorstwo

Jeśli artykuł został przygotowany wspólnie z innymi autorami, osoba zgłaszająca niniejszy formularz zapewnia, że została upoważniona przez wszystkich współautorów do podpisania niniejszej umowy w ich imieniu i zobowiązuje się poinformować swoich współautorów o warunkach tej umowy.

Oświadczam, że w przypadku nieuzgodnionego z redakcją i/lub wydawcą czasopisma wycofania przeze mnie tekstu z procesu wydawniczego lub skierowania go równolegle do innego wydawcy zgadzam się pokryć wszelkie koszty poniesione przez Uniwersytet Śląski w związku z procedowaniem mojego zgłoszenia (w tym m.in. koszty recenzji wydawniczych).