An Unknown Letter of the Archbishop of Gniezno, Bodzanta of Kosowice, of the Szeliga Coat of Arms, Dated September 24, 1387

Authors

DOI:

https://doi.org/10.31261/SPiP.2023.19.07

Keywords:

archbishop Bodzanta, Władysław Opolczyk, excommunication, Wieluń, interdict, taxes, Church

Abstract

The Archbishop of Gniezno, Bodzanta of Kosowice, of the Szeliga coat of arms, is one of the most controversial figures of late fourteenth-century Poland. He began his career as the governor of Kraków-Sandomierz during the reign of Casimir the Great. He held this office for over 20 years, while also developing his career as a clergyman. His service as a canon in Kraków, a scholastic in Wiślica and finally as provost of the collegiate church of St. Florian in Kleparz were successful. In 1382, by the appointment of king Louis of Hungary, he became the archbishopric of Gniezno, where he remained until his death in 1388. The controversy surrounding Bodzanta stems from his unstable policy during the interregnum following the death of Louis of Hungary. In addition, Jan of Czarnków left in his chronicle an unfavourable opinion about the archbishop, representing him as incompetent and his actions as destructive for the Polish Church.
The aim of this article is to highlight the conflict between Bodzanta of Kosowice and prince Władysław Opolczyk, which took place in 1387. The analysis is based on a newly discovered letter of the archbishop to parish priests in the Wieluń region, found in the collections of the Jagiellonian Library. The conflict was caused by the receipt by the prince’s officials of questionable benefits from villages belonging to the clergy of that region. The archbishop defended the local clergy, imposing an interdict on Wieluń and threatening the ruler with excommunication.
This study fills a gap related to relations between the most important personages in the Kingdom of Poland at the end of the fourteenth century. In addition, it verifies the state of research on the history of such towns as Krzywarzeka. The attitude and determination of the archbishop in curbing the prince’s decisions and actions contradicts the opinion about Bodzanta’s weakness throughout his pontificate.

References

Źródła rękopiśmienne

Archiwum Państwowe w Poznaniu, Dokumenty i akta dotyczące osób, K. Wójcikiewicz, teczka 2 – Kodeks dyplomatyczny miasta Wielunia.

Biblioteka Jagiellońska: rkps 351 IV, Liber sextus Decretalium cum glossa Ioannis Andreae (usque ad I. 3.11.); Textus varii.

Źródła drukowane

Catalogus codicum manuscriptorum medii aevi Latinorum qui in Bibliotheca Jagellonica Cracoviae asservantur, vol. 2: Numerus continens inde a 332 usque ad 444, wyd. M. Kowalczyk, M. Markowski, J. Zathey, M. Zwiercan, Wrocław 1982.

Kodeks dyplomatyczny Wielkopolski, t. 3, wyd. I. Zakrzewski, Poznań 1879.

Opracowania

Hankus M., Działalność Bodzanty z Kosowic herbu Szeliga na stanowisku arcybiskupa gnieźnieńskiego, „Nasza Przeszłość” 2020, 133, s. 81–114.

Kowalska-Urbankowa Z., Jarosław ze Skotnik Bogoria Arcybiskup Gnieźnieński Prawodawca i Dyplomata (zm. 1376), „Nasza Przeszłość” 1985, 63, s. 53–96.

Kowalski M., Prałaci i kanonicy krakowskiej kapituły katedralnej od pontyfikatu biskupa Nankera do śmierci biskupa Zawiszy z Kurozwęk (1320–1382), Towarzystwo Miłośników Historii i Zabytków Krakowa, Kraków 1996.

Marzec A., Urzędnicy małopolscy w otoczeniu Władysława Łokietka i Kazimierza Wielkiego (1305–1370), Towarzystwo Naukowe „Societas Vistulana”, Kraków 2006.

Matuszewski J.S., Przywileje i polityka podatkowa Ludwika Węgierskiego w Polsce, Łódź 1983.

Poniewozik L., Prałaci i kanonicy wiśliccy w okresie średniowiecza, Towarzystwo Naukowe Katolickiego Uniwersytetu Lubelskiego Jana Pawła II, Lublin 2004.

Rosin R., Słownik historyczno-geograficzny ziemi wieluńskiej w średniowieczu, Warszawa 1963.

Słomski M., Urzędnicy i personel zamku arcybiskupów gnieźnieńskich w Łowiczu (XIV w.–1531 r.), Instytut Historii PAN, Warszawa 2017.

Sperka J., Książęta śląscy wobec Władysława Łokietka i jego koronacji, w: Władysław Łokietek ‒ odnowiciel Królestwa Polskiego. Restaurator Regni Poloniae, red. J. Grabowski, ks. W. Graczyk, H. Wajs, Archiwum Główne Akt Dawnych, Wydawnictwo Naukowe Uniwersytetu Kardynała Stefana Wyszyńskiego, Warszawa 2021, s. 113–134.

Sperka J., Urzędnicy Władysława Opolczyka w księstwie wieluńskim (1370–1391): spisy, w: Średniowiecze polskie i powszechne, t. 3, red. I. Panic, J. Sperka, Wydawnictwo Uniwersytetu Śląskiego, Katowice 2004, s. 110–121.

Sperka J., Władysław książę opolski, wieluński, kujawski, dobrzyński, pan Rusi, palatyn Węgier i namiestnik Polski (1326/1330–8 lub 18 maja 1401), Avalon, Kraków 2016.

Wieczorek J., Wikariusze katedry krakowskiej w XIII i XIV stuleciu, „Nasza Przeszłość” 1992, 78, s. 71–126.

Wojciechowska B., Ekskomunika w Polsce średniowiecznej, Wydawnictwo Uniwersytetu Jana Kochanowskiego w Kielcach, Kielce 2010.

Wolff A., Projekt instrukcji wydawniczej dla pisanych źródeł historycznych do połowy XVI w., „Studia Źródłoznawcze” 1957, 1, s. 155–184.

Wroniszewski J., Prałaci kolegiaty wiślickiej w XIV wieku. Pochodzenie i droga awansu, w: Duchowieństwo kapitulne w Polsce średniowiecznej i wczesnonowożytnej, red. A. Radzimiński, Wydawnictwo Uniwersytetu Mikołaja Kopernika, Toruń 2000, s. 85–99.

Zabraniak S., Z dziejów kapituły kolegiackiej w Wieluniu (XV w.–1766 r.): prałaci, „Rocznik Wieluński” 2012, 12, s. 7–36.

Published

2023-12-29

How to Cite

Hankus, M. (2023). An Unknown Letter of the Archbishop of Gniezno, Bodzanta of Kosowice, of the Szeliga Coat of Arms, Dated September 24, 1387. Średniowiecze Polskie I Powszechne, 15, 99–109. https://doi.org/10.31261/SPiP.2023.19.07

Issue

Section

Artykuły