A taxonomy of listening and speaking skills in Polish as a native language
DOI:
https://doi.org/10.31261/TPDJP.2021.30.08Keywords:
listening skills, speaking skills, taxonomy, core curriculum, primary schoolAbstract
In their article, Marta Chyb-Winnicka and Anna Tabisz present a taxonomic approach to the teaching of listening and speaking skills in lessons of Polish as a native language. The authors show that the 2017 provisions of the core curriculum for the Polish language in primary schools in Poland put special emphasis on the development of reading and writing skills. For this reason, Chyb-Winnicka and Tabisz underline the importance of teaching the two other skills, i.e., listening and speaking, and argue that taxonomic categories should be used to systematize the knowledge of these skills.
References
Adler R.B., Rosenfeld L.B., Proctor II R.F.: Relacje interpersonalne. Proces porozumiewania się. Współpr. N. Towne. Tłum. G. Skoczylas. Dom Wydawniczy Rebis, Poznań 2006.
Bakuła K.: Mówione ≈ pisane: komunikacja, język, tekst. Wydawnictwo Uniwersytetu Wrocławskiego, Wrocław 2008.
Chyb M.: Efektywne słuchanie w języku polskim jako ojczystym — diagnoza i profilaktyka. Praca doktorska pod kierunkiem J. Nocoń. Uniwersytet Opolski. Opole 2021 [maszynopis niepublikowany].
Chyb M.U.: Aktywizowanie rozwoju sprawności słuchania w języku polskim jako ojczystym. „Z Teorii i Praktyki Dydaktycznej Języka Polskiego” 2020, T. 29, s. 157—171. https://doi.org/10.31261/TPDJP.2020.29.11.
Chyb M.U.: Jak słucha ósmoklasista? Próba diagnozy [w druku].
Chyb M.U.: Sprawności receptywno-produktywne w kształceniu sprawności słuchania. „Kształcenie Językowe” 2017, T. 15 (25), s. 27—39. https://doi.org/10.19195/1642-5782.15(25).3.
Chyb M.U.: Umiejętność słuchania czwartoklasistów. Próba diagnozy. „Kształcenie Językowe” 2020, T. 18 (28), s. 39—61. https://doi.org/10.19195/1642-5782.18(28).4.
Dobrołowicz W.: Badania nad recepcją informacji (ze szczególnym uwzględnieniem problemów uwagi). WSP, Kielce 1997.
Dziewiecki M.: Psychologia porozumiewania się. Wydawnictwo Jedność, Kielce 2009.
Dźwierzyńska E.: Antycypacja w procesie kształtowania sprawności rozumienia mowy obcojęzycznej ze słuchu. Wydawnictwo Wyższej Szkoły Pedagogicznej, Rzeszów 2001.
Europejski system opisu kształcenia językowego: uczenie się, nauczanie, ocenianie. Council of Europe—Wydawnictwa Centralnego Ośrodka Doskonalenia Nauczycieli, Warszawa 2003.
Frydrychowicz S.: Proces mówienia. Wybrane psychologiczne aspekty na przykładzie interpretacji zdania niejednoznacznego. Wydawnictwo Naukowe UAM, Poznań 1999.
Gajewska E.: Techniki nauczania języka obcego. Adaptacja poleceń w jęz. ang. D. Ruszkiewicz. Adaptacja poleceń w jęz. niem. M. Stypińska. Państwowa Wyższa Szkoła Zawodowa, Tarnów 2011.
Giddens A.: Socjologia. Wyd. 1., dodruk. Tłum. A. Szulżycka. Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa 2004.
[Hasło:] predyspozycja. https://wsjp.pl/index.php?id_hasla=4874 [dostęp: 9.01.2021].
Hołówka T.: Zasady dyskusji racjonalnej. W: Etyka międzyludzkiej komunikacji. Red. J. Puzynina. Wydawnictwo Naukowe Semper, Warszawa 1993, s. 24—26.
Kaczmarek B.L.J.: Misterne gry w komunikację. Wyd. 2. Wydawnictwo Uniwersytetu Marii Curie-Skłodowskiej, Lublin 2009.
Kądzielawa D.: Czynność rozumienia mowy. Analiza neuropsychologiczna. Zakład Narodowy im. Ossolińskich, Wrocław 1983.
Klus-Stańska D., Nowicka M.: Sensy i bezsensy edukacji wczesnoszkolnej. Harmonia Universalis, Gdańsk 2014.
Komorowska H.: Metodyka nauczania języków obcych. Fraszka Edukacyjna, Warszawa 2002.
Kurcz I.: Kompetencja językowa i kompetencja komunikacyjna: ich uwarunkowania biologiczne i społeczne. Model wiedzy językowej człowieka. W: Język jako przedmiot badań psychologicznych. Psycholingwistyka ogólna i neurolingwistyka. Red. I. Kurcz, H. Okuniewska. Wydawnictwo Szkoły Wyższej Psychologii Społecznej „Academica”, Warszawa 2011, s. 35—45.
Kurcz I.: Pamięć, uczenie się, język. Wyd. 2. Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa 1995.
Kurcz I.: Psychologia języka i komunikacji. Wyd. 2., nowe. Scholar, Warszawa 2005.
McKay M., Davis M., Fanning P.: Sztuka skutecznego porozumiewania się. Przekł. A. Błaż. Wyd. 2., w jęz. pol. Gdańskie Wydawnictwo Psychologiczne, Gdańsk 2005.
Nocoń J.: Diagnozowanie sprawności mówienia w perspektywie (nie tylko) egzaminu maturalnego. „Polonistyka. Innowacje” 2015, nr 1, s. 4—15. https://doi.org/10.14746/pi.2015.1.1.1.
Nocoń J.: Stylistyczne aspekty dyskursu edukacyjnego. W: Odmiany stylowe polszczyzny — dawniej i dziś. Red. U. Sokólska. Wydawnictwo Uniwersytetu w Białymstoku, Białystok 2011, s. 187—200.
Paliński A.: Psychologiczna charakterystyka procesów słuchania i czytania w języku obcym w aspekcie porównawczym. W: Sprawność słuchania i czytania w nauczaniu języków obcych. Red. A. Paliński. Wydawnictwo Wyższej Szkoły Pedagogicznej, Rzeszów 1982, s. 11—22.
Patrzałek T.: O strukturze testu czytania ze zrozumieniem. „Polonistyka” 1998, nr 4, s. 202—207.
Perrott E.: Efektywne nauczanie. Praktyczny przewodnik doskonalenia nauczania. Tłum. A. Janowski. Wydawnictwa Szkolne i Pedagogiczne, Warszawa 1995.
Podstawa programowa z komentarzem. Szkoła podstawowa. Język polski. Pobrano z: https://www.ore.edu.pl/wp-content/uploads/2018/03/podstawa-programowa-ksztalcenia-ogolnego-zkomentarzem.-szkola-podstawowa-jezyk-polski.pdf [9.01.2021].
„Polonistyka. Innowacje” 2015, nr 1. https://pressto.amu.edu.pl/index.php/pi/issue/view/110 [dostęp: 2.12.2020].
Półchłopek T.: Pomiar dydaktyczny w procesie organizacji pracy nauczyciela. „Zeszyty Naukowe Uniwersytetu Rzeszowskiego. Seria Filologiczna. Dydaktyka” 2012, z. 7 (72), s. 179—187.
Prizel-Kania A.: Rozwijanie sprawności rozumienia ze słuchu w języku polskim jako obcym. Księgarnia Akademicka, Kraków 2013.
Roach C.A., Wyatt N.J.: Słuchanie i proces retoryczny. Tłum. P. Kostyło. W: Mosty zamiast murów. Podręcznik komunikacji interpersonalnej. Red. J. Stewart. Wyd. 4., dodr. 3. Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa 2009, s. 218—224.
Sękowski A.E., Bilyakovska O.: Zdolności człowieka jako wymiar psychologiczny. „Języki Obce w Szkole” 2011, nr 1, s. 18—24.
Tabisz A.: Czy szkoła uczy mówienia? O ustnych wypowiedziach gimnazjalistów. „Polonistyka. Innowacje” 2015, nr 1, s. 54—69. https://doi.org/10.14746/pi.2015.1.1.5.
Tabisz A.: Czy zmierzch kultury mówienia? — o wybranych cechach ustnych wypowiedzi maturzystów. W: Istnieć w kulturze, istnieć w kulturach: między teorią a praktyką edukacyjną. Red. A. Rypel, D. Jastrzębska-Golonka. Wydawnictwo Uniwersytetu Kazimierza Wielkiego, Bydgoszcz 2018, s. 186—202.
Tabisz A.: Lekcje mówienia — o (nie)płynności wypowiedzi. W: Uczenie języka ojczystego w czasach ponowoczesnych. Red. A. Tabisz. [Język a Edukacja, 5]. Wydawnictwo Uniwersytetu Opolskiego, Opole 2017, s. 253—264.
Tomlin R.S.: Semantyka dyskursu. W: Dyskurs jako struktura i proces. Red. T.A. van Dijk. Przeł. G. Grochowski. Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa 2001, s. 45—101.
Wallace T., Stariha W.E., Walberg H.J.: Nauczanie sprawności mówienia, słuchania i pisania. Tłum. M. Lipińska-Derlikowska. W: Nauczanie w praktyce. Wybór i red. A. Janowski. T. 2. Ośrodek Rozwoju Edukacji, Warszawa 2010.
Downloads
Published
How to Cite
Issue
Section
License
The Copyright Owners of the submitted texts grant the Reader the right to use the pdf documents under the provisions of the Creative Commons 4.0 International License: Attribution-Share-Alike (CC BY SA). The user can copy and redistribute the material in any medium or format and remix, transform, and build upon the material for any purpose.
1. License
The University of Silesia Press provides immediate open access to journal’s content under the Creative Commons BY-SA 4.0 license (http://creativecommons.org/licenses/by-sa/4.0/). Authors who publish with this journal retain all copyrights and agree to the terms of the above-mentioned CC BY-SA 4.0 license.
2. Author’s Warranties
The author warrants that the article is original, written by stated author/s, has not been published before, contains no unlawful statements, does not infringe the rights of others, is subject to copyright that is vested exclusively in the author and free of any third party rights, and that any necessary written permissions to quote from other sources have been obtained by the author/s.
If the article contains illustrative material (drawings, photos, graphs, maps), the author declares that the said works are of his authorship, they do not infringe the rights of the third party (including personal rights, i.a. the authorization to reproduce physical likeness) and the author holds exclusive proprietary copyrights. The author publishes the above works as part of the article under the licence "Creative Commons Attribution-ShareAlike 4.0 International".
ATTENTION! When the legal situation of the illustrative material has not been determined and the necessary consent has not been granted by the proprietary copyrights holders, the submitted material will not be accepted for editorial process. At the same time the author takes full responsibility for providing false data (this also regards covering the costs incurred by the University of Silesia Press and financial claims of the third party).
3. User Rights
Under the CC BY-SA 4.0 license, the users are free to share (copy, distribute and transmit the contribution) and adapt (remix, transform, and build upon the material) the article for any purpose, provided they attribute the contribution in the manner specified by the author or licensor.
4. Co-Authorship
If the article was prepared jointly with other authors, the signatory of this form warrants that he/she has been authorized by all co-authors to sign this agreement on their behalf, and agrees to inform his/her co-authors of the terms of this agreement.
I hereby declare that in the event of withdrawal of the text from the publishing process or submitting it to another publisher without agreement from the editorial office, I agree to cover all costs incurred by the University of Silesia in connection with my application.
