The ballast of the past. Around student suggestions
DOI:
https://doi.org/10.31261/TPDJP.2022.31.07Keywords:
didactics of classical literature, student reception, survey, traditionAbstract
The subject of reflection in the article is the reception of classical literature at school. In order to investigate it, the author conducted an anonymous survey in primary and secondary schools in Gdańsk, Wejherowo and Wiślinka. The collected material contradicts the stereotypical belief that young people associate the discourse of the past only with backwardness and limitation. It turns out that they perceive the coexistence of the past with the present and are far from monopolizing their reading with literature embedded solely in the current socio-cultural situation. In this context, the author presents publications that enliven the reading experience and are a counterweight to conventional lesson content, often reducing masterpieces of the past to obvious theses and top-down issues.
References
Antuszewicz M., 2018, Klasyka w ponowoczesnej odsłonie. „Balladyna” pod lupą krytyki feministycznej, w: Adaptacje. Szkolne użycia ponowoczesnych (anty)teorii literatury, red. G. Tomaszewska, D. Szczukowski, Wydawnictwo Uniwersytetu Gdańskiego, Gdańsk, s. 19–48.
Arendt H., 1994, Kryzys edukacji, w: Eadem, Między czasem minionym a przyszłym. Osiem ćwiczeń myśli politycznej, tłum. M. Godyń, W. Madej, Wydawnictwo Aletheia, Warszawa, s. 209–232.
Bakuła K., Heck D., red., 2006, Efekt motyla. Humaniści wobec teorii chaosu, Wydawnictwo Uniwersytetu Wrocławskiego, Wrocław.
Bakuła K., Heck D., red., 2017, Efekt motyla. 3. Od teorii chaosu deterministycznego do indeterminizmu praktyki literackiej i artystycznej. Studia, Księgarnia Akademicka, Kraków.
Bortnowski S., 2005, Przewodnik po sztuce uczenia literatury, Stentor, Warszawa.
Bortnowski S., 2006, Lektury w stanie podejrzenia, w: Polonista w szkole. Podstawy kształcenia nauczyciela polonisty, red. A. Janus-Sitarz, Universitas, Kraków, s. 139–157.
Bortnowski S., 2013, Nie ma szans dla historii literatury w szkole XXI wieku, w: Nowe odsłony klasyki w szkole. Literatura XIX wieku, red. E. Jaskółowa, K. Jędrych, Wydawnictwo Uniwersytetu Śląskiego, Katowice, s. 67–76.
Dąbrowski M., 2005, Projekt krytyki etycznej. Studia i szkice literackie, Universitas, Kraków.
Głowiński M., 1980, Szkolna historia literatury. Wprowadzenie w tradycję, w: Olimpiada Literatury i Języka Polskiego. Założenia – oceny – postulaty. Praca zbiorowa, red. B. Chrząstowska, T. Kostkiewiczowa, Wydawnictwa Szkolne i Pedagogiczne, Warszawa, s. 103–111.
Heck D., Bakuła K., red., 2012, Efekt motyla. 2. Humaniści wobec metaforyki teorii chaosu. Studia, Księgarnia Akademicka, Kraków.
Janus-Sitarz A., 2009, Przyjemność i odpowiedzialność w lekturze, Universitas, Kraków.
Janus-Sitarz A., 2016, W poszukiwaniu czytelnika. Diagnozy, inspiracje, rekomendacje, Universitas, Kraków.
Jaskółowa E., Jędrych K., red., 2013, Nowe odsłony klasyki w szkole. Literatura XIX wieku, Wydawnictwo Uniwersytetu Śląskiego, Katowice.
Kalwiński P., 2011, Nauczyciele poloniści wobec (nie)możliwości czytelniczych gimnazjalistów, w: Polonistyka dziś – kształcenie dla jutra, red. K. Biedrzycki et al., T. 2, Universitas, Kraków, s. 226–236.
Kaszubowska S., 2021, Mylne ścieżki ułatwień. O edycji „»Pan Tadeusz« w XXI wieku” Joanny Pawłowskiej, „Sztuka Edycji. Studia Tekstologiczne i Edytorskie”, nr 1, s. 98–104, https://doi.org/10.12775/SE.2021.0010.
Kłakówna Z.A., 2003, Przymus i wolność. Projektowanie procesu kształcenia kulturowej kompetencji, Wydawnictwo Edukacyjne, Kraków.
Kłakówna Z.A., Kołodziej P., Waligóra J., 2004, To lubię!. Kształcenie kulturowo-literackie. Podręcznik do języka polskiego. Klasa III liceum ogólnokształcące, liceum profilowane, technikum. Przeczytać, przeżyć, zrozumieć, skomentować, uporządkować wiedzę. Zakres podstawowy i rozszerzony, Wydawnictwo Edukacyjne, Kraków.
Koziołek K., 2017, Czas lektury, Uniwersytet Śląski, Katowice.
Kwiatkowska-Ratajczak M., 2021, Docenić szkołę. Dydaktyczna teoria i metodyczna praktyka, Wydawnictwo Naukowe UAM, Poznań.
Lévinas E., 1998, Całość i nieskończoność. Esej o zewnętrzności, tłum. M. Kowalska, Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa.
Norwid C.K., 1953, Vade-mecum, Oficyna Poetów i Malarzy, Londyn.
Pilch A., 2003, Kierunki interpretacji tekstu poetyckiego. Literaturoznawstwo i dydaktyka, Księgarnia Akademicka, Kraków.
Podstawa programowa kształcenia ogólnego z komentarzem. Szkoła podstawowa. Język polski, pobrano z: https://www.ore.edu.pl/wp-content/uploads/2018/03/podstawa-programowa-ksztalcenia-ogolnego-z-komentarzem.-szkola-podstawowa-jezyk-polski.pdf [12.08.2022].
Potulicka E., 2011, Teoretyczne podstawy neoliberalizmu a jego praktyka, „Przegląd Pedagogiczny”, nr 1, s. 234–257, https://doi.org/10.34767/pp.2011.01.22.
Szczukowski D., 2017, Po co i jak czytać literaturę popularną w szkole, „Jednak Książki”, nr 8, s. 187–200.
Tomaszewska G., 2021, Przeciw gotowym odpowiedziom. Literatura i dydaktyka literatury w czytelniczych spotkaniach, Wydawnictwo Uniwersytetu Gdańskiego, Gdańsk.
Tomaszewski M., 2018, Jak uczyć literatury polskiej we Francji w XXI wieku, w: W kręgu (glotto)dydaktyki, red. A. Achtelik, K. Graboń, Wydawnictwo Uniwersytetu Śląskiego, Katowice, s. 168–176.
Winterson J., 2017, The Art of Fiction [„The Paris Review”, no. 150, rozmawiała A. Bilger], w: Sztuka powieści. Wywiady z pisarkami z „The Paris Review”, tłum. A. Pluszka, Ł. Buchalski, wybór tekstów K. Cieślik, G. Krzymianowski, T. 2, Wrocław, s. 205–257.
Zaborowska W., 2002, Kontekstualność w nauczaniu literatury, „Acta Universitatis Lodziensis. Folia Litteraria Polonica”, nr 5, s. 307–338.
Żurek S.J., 2020, Jak reanimować klasykę w szkole, czyli o medycynie i czytelnictwie, w: Idem, Polonistyczny autoportret dydaktyczny. Studia – rozprawy – szkice, Towarzystwo Naukowe KUL, Lublin, s. 87–96.
Downloads
Published
How to Cite
Issue
Section
License
The Copyright Owners of the submitted texts grant the Reader the right to use the pdf documents under the provisions of the Creative Commons 4.0 International License: Attribution-Share-Alike (CC BY SA). The user can copy and redistribute the material in any medium or format and remix, transform, and build upon the material for any purpose.
1. License
The University of Silesia Press provides immediate open access to journal’s content under the Creative Commons BY-SA 4.0 license (http://creativecommons.org/licenses/by-sa/4.0/). Authors who publish with this journal retain all copyrights and agree to the terms of the above-mentioned CC BY-SA 4.0 license.
2. Author’s Warranties
The author warrants that the article is original, written by stated author/s, has not been published before, contains no unlawful statements, does not infringe the rights of others, is subject to copyright that is vested exclusively in the author and free of any third party rights, and that any necessary written permissions to quote from other sources have been obtained by the author/s.
If the article contains illustrative material (drawings, photos, graphs, maps), the author declares that the said works are of his authorship, they do not infringe the rights of the third party (including personal rights, i.a. the authorization to reproduce physical likeness) and the author holds exclusive proprietary copyrights. The author publishes the above works as part of the article under the licence "Creative Commons Attribution-ShareAlike 4.0 International".
ATTENTION! When the legal situation of the illustrative material has not been determined and the necessary consent has not been granted by the proprietary copyrights holders, the submitted material will not be accepted for editorial process. At the same time the author takes full responsibility for providing false data (this also regards covering the costs incurred by the University of Silesia Press and financial claims of the third party).
3. User Rights
Under the CC BY-SA 4.0 license, the users are free to share (copy, distribute and transmit the contribution) and adapt (remix, transform, and build upon the material) the article for any purpose, provided they attribute the contribution in the manner specified by the author or licensor.
4. Co-Authorship
If the article was prepared jointly with other authors, the signatory of this form warrants that he/she has been authorized by all co-authors to sign this agreement on their behalf, and agrees to inform his/her co-authors of the terms of this agreement.
I hereby declare that in the event of withdrawal of the text from the publishing process or submitting it to another publisher without agreement from the editorial office, I agree to cover all costs incurred by the University of Silesia in connection with my application.
