Zielono mi, czyli patenty na ekopolski

Autor

DOI:

https://doi.org/10.31261/TPDJP.2022.31.02

Słowa kluczowe:

ekokrytyka, edukacja ekologiczna, ekolekcje, las, interpretacja, obraz

Abstrakt

W artykule zaprezentowano możliwości wykorzystania elementów krytyki ekologicznej i edukacji klimatycznej na lekcjach języka polskiego w szkole podstawowej. Materiały zamieszczone w podręczniku oraz autorskie pomysły posłużyły autorce do przedstawienia praktycznych rozwiązań dydaktycznych, które umożliwiają budowanie w uczniach świadomości ekologicznej. Omówione lekcje literackie i językowe oraz projekt ekologiczny wspierają odbudowę międzyprzedmiotowego dialogu w praktyce szkolnej, a propozycja wykorzystania narzędzi cyfrowych wpasowuje się w trend „eko” coraz wyraźniej widoczny w edukacji.

Biogram autora

Katarzyna Krulicka - Szkoła Podstawowa nr 31 w Zabrzu

Katarzyna Krulicka – polonistka i biotechnolożka. Absolwentka Uniwersytetu Śląskiego w Katowicach i Śląskiego Uniwersytetu Medycznego w Katowicach. Słuchaczka podyplomowych studiów kwalifikacyjnych nauczania kultury polskiej i języka polskiego jako obcego. Uczy języka polskiego w Szkole Podstawowej nr 31 w Zabrzu. W praktyce dydaktycznej łączy edukację polonistyczną z elementami szeroko pojętej edukacji przyrodniczej, promuje wykorzystanie ekokrytyki na lekcjach języka polskiego, ponadto interesuje się tematyką postkolonializmu. Jest współorganizatorką projektu ekologicznego „Natura(lnie) w Zabrzu”, którego cel stanowi kształtowanie proekologicznych postaw wśród uczniów śląskich szkół. Realizuje innowację pedagogiczną Lektury w ogrodzie, by uświadomić uczniom nierozdzielność światów natury i kultury.

Bibliografia

AsfaltRecords, 2019, Łąki Łan – LASS, YouTube, 23.08.2019, https://www.youtube.com/watch?v=vIOxazUZVXE [dostęp: 26.02.2022].

Barcz A., 2012, Przyroda – bliska czy daleka? Ekokrytyka i nowe sposoby poetyki odpowiedzialności za przyrodę w literaturze, „Anthropos?”, nr 18–19, s. 59–79, https://www.anthropos.us.edu.pl/anthropos10/texty/barcz.htm [dostęp: 2.05.2022].

Czapliński P., Bednarek J.B., Gostyński D., 2017, Literatura i jej natury. Przewodnik ekokrytyczny dla nauczycieli i uczniów szkół średnich, Wydawnictwo Rys, Poznań.

Fiedorczuk J., 2010, Ekokrytyka: bardzo krótkie wprowadzenie, „Fragile”, nr 3 (9), s. 9–10, https://issuu.com/pismokulturalnefragile/docs/fragile-9sp__aszczony [dostęp: 26.02.2022].

Franciszek, 2015, Encyklika „Laudato si’ ” ojca świętego Franciszka poświęcona trosce o wspólny dom, pobrano z: https://www.vatican.va/content/dam/francesco/pdf/encyclicals/documents/papa-francesco_20150524_enciclica-laudato-si_pl.pdf [26.02.2022].

Jackson Michael, 2009, Earth Song, YouTube, 3.10.2009, https://www.youtube.com/watch?v=XAi3VTSdTxU [dostęp: 26.02.2022].

Klimowicz A., Derlukiewicz M., 2019, Nowe słowa na start! 6. Podręcznik do języka polskiego dla klasy szóstej szkoły podstawowej, Nowa Era, Warszawa.

Kozłowska A., 2021, Edukacja ekologiczna w polskiej podstawie programowej, „Rocznik Pedagogiczny”, nr 44, s. 123–150, https://doi.org/10.2478/rp-2021-0009.

Markowski A., red., 2004, Wielki słownik poprawnej polszczyzny PWN, Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa.

Miłosz C., 2011, Wyprawa do lasu, w: Idem, Wiersze wszystkie, Wydawnictwo Znak, Kraków, s. 203.

Minister Edukacji i Nauki, 2021, Podstawowe kierunki realizacji polityki oświatowej państwa w roku szkolnym 2021 / 2022, 8.07.2021, pobrano z: https://www.gov.pl/attachment/1523bc03-c654-4ab2-a768-9624b59d38e3 [26.02.2022].

OutOfTheBox069, 2013, Człowiek i świat Natury, YouTube, 10.01.2013, https://www.youtube.com/watch?v=YkKaphRWJ2M [dostęp: 26.02.2022].

Tabaszewska J., 2018, Ekokrytyczna (samo)świadomość, „Teksty Drugie”, nr 2, s. 7–15, https://doi.org/10.18318/td.2018.2.1.

Ubertowska A., 2018, „Mówić w imieniu biotycznej wspólnoty”. Anatomie i teorie tekstu środowiskowego / ekologicznego, „Teksty Drugie”, nr 2, s. 17–40, https://doi.org/10.18318/td.2018.2.2.

Zaremba Bielawski M., 2014, Leśna mafia. Szwedzki thriller ekologiczny, przeł. M. Wasilewska-Chmura, wstęp A. Wajrak, posł. T. Lindgren, Agora, Warszawa 2014.

Zielony talerz zabrzan, [2022], „Natura(lnie) w Zabrzu” – projekt ekologiczny łączący pokolenia, pobrano z: https://mob.zabrze.pl/wp-content/uploads/2022/05/Przepi%C5%9Bnik.pdf [26.07.2022].

Pobrania

Opublikowane

2022-11-17

Jak cytować

Krulicka, K. (2022). Zielono mi, czyli patenty na ekopolski. Z Teorii I Praktyki Dydaktycznej Języka Polskiego, 31, 1–15. https://doi.org/10.31261/TPDJP.2022.31.02

Numer

Tom 31 (2022): Edukacja humanistyczna w czasach kryzysu klimatycznego

Dział

Edukacja literacka i kulturowa

Licencja

Właściciele praw autorskich do nadesłanych tekstów udzielają Czytelnikowi prawa do korzystania z dokumentów pdf zgodnie z postanowieniami licencji Creative Commons 4.0 International License: Attribution-Share-Alike (CC BY-SA 4.0). Użytkownik może kopiować i redystrybuować materiał w dowolnym medium lub formacie oraz remiksować, przekształcać i wykorzystywać materiał w dowolnym celu.

1. Licencja

Wydawnictwo Uniwersytetu Śląskiego zapewnia natychmiastowy otwarty dostęp do treści swoich czasopism na licencji Creative Commons BY-SA 4.0 (http://creativecommons.org/licenses/by-sa/4.0/). Autorzy publikujący w tym czasopiśmie zachowują wszelkie prawa autorskie i zgadzają się na warunki wyżej wymienionej licencji CC BY-SA 4.0.

2. Oświadczenie Autora

Autor deklaruje, że artykuł jest oryginalny, napisany przez niego (i współautorów), nie był wcześniej publikowany, nie zawiera stwierdzeń niezgodnych z prawem, nie narusza praw innych osób, jest przedmiotem praw autorskich, które przysługują wyłącznie autorowi i jest wolny od wszelkich praw osób trzecich, a także, że autor uzyskał wszelkie niezbędne pisemne zgody na cytowanie z innych źródeł.

Jeśli artykuł zawiera materiał ilustracyjny (rysunki, zdjęcia, wykresy, mapy itp.), Autor oświadcza, że wskazane dzieła są jego dziełami autorskimi, nie naruszają niczyich praw (w tym osobistych, m.in. prawa do dysponowania wizerunkiem) i posiada do nich pełnię praw majątkowych. Powyższe dzieła udostępnia jako część artykułu na licencji „Creative Commons Uznanie autorstwa-Na tych samych warunkach 4.0 Międzynarodowe”.

UWAGA! Bez określenia sytuacji prawnej materiału ilustracyjnego oraz załączenia stosownych zgód właścicieli majątkowych praw autorskich publikacja nie zostanie przyjęta do opracowania redakcyjnego. Autor/autorka oświadcza równocześnie, że bierze na siebie wszelką odpowiedzialność w przypadku podania nieprawidłowych danych (także w zakresie pokrycia kosztów poniesionych przez Wydawnictwo UŚ oraz roszczeń finansowych stron trzecich).

3. Prawa użytkownika

Zgodnie z licencją CC BY-SA 4.0 użytkownicy mogą udostępniać (kopiować, rozpowszechniać i przekazywać) oraz adaptować (remiksować, przekształcać i tworzyć na podstawie materiału) artykuł w dowolnym celu, pod warunkiem, że oznaczą go w sposób określony przez autora lub licencjodawcę.

4. Współautorstwo

Jeśli artykuł został przygotowany wspólnie z innymi autorami, osoba zgłaszająca niniejszy formularz zapewnia, że została upoważniona przez wszystkich współautorów do podpisania niniejszej umowy w ich imieniu i zobowiązuje się poinformować swoich współautorów o warunkach tej umowy.

Oświadczam, że w przypadku nieuzgodnionego z redakcją i/lub wydawcą czasopisma wycofania przeze mnie tekstu z procesu wydawniczego lub skierowania go równolegle do innego wydawcy zgadzam się pokryć wszelkie koszty poniesione przez Uniwersytet Śląski w związku z procedowaniem mojego zgłoszenia (w tym m.in. koszty recenzji wydawniczych).