Historia szopienickiej epidemii ołowicy a współczesny problem zanieczyszczenia środowiska na Śląsku. Z Doktor Jolantą Wadowską-Król rozmawia Aleksandra Lange

Autor

DOI:

https://doi.org/10.31261/TPDJP.2022.31.11

Słowa kluczowe:

ołowica, przemysł, Śląsk, edukacja polonistyczna, zmiany klimatyczne, smog

Abstrakt

Wywiad przeprowadzony z Jolantą Wadowską-Król dotyczy problemu ołowicy, na którą zapadały dzieci z katowickich Szopienic w latach siedemdziesiątych XX wieku. Ta choroba zawodowa dotykała przede wszystkim pracowników zakładów przemysłowych, którzy byli narażeni na kontakt z tym pierwiastkiem w niebezpiecznym dla zdrowia stężeniu. Wydarzenia, które miały miejsce w jednej z dzielnic Katowic, są wyjątkowe, ponieważ na ołowicę zaczęły tam masowo chorować też dzieci. Działo się to, ponieważ środowisko, w jakim przebywały, było skażone szkodliwymi pyłami emitowanymi przez hutę. Rozmowa z lekarką o chorobie jest prowadzona w kontekście charakterystyki Śląska pod kątem zmian klimatycznych, szczególnie zanieczyszczeń powietrza powodowanych przez przemysł regionu. Opisywane wydarzenia służą omówieniu takich kwestii, jak praca robotnicza, ekofeminizm, śląski matriarchat oraz niesprawiedliwość ekologiczna.

Biogram autora

Aleksandra Lange - Uniwersytet Śląski w Katowicach

Aleksandra Lange – magister, absolwentka studiów magisterskich na kierunku filologia polska na Uniwersytecie Śląskim w Katowicach. Jej zainteresowania naukowe skupiają się wokół tematyki zmian klimatycznych i ekologii. Nauczycielka języka polskiego w szkole podstawowej. Efekty badań naukowych stara się przenosić do praktyki, pokazuje, w jaki sposób dzięki literaturze można rozmawiać z uczniami o współczesnych problemach globalnych.

Bibliografia

Jędryka M., 2020, Ołowiane dzieci. Zapomniana epidemia, Wydawnictwo Krytyki Politycznej, Warszawa.

„Narracje o Zagładzie” 2021, numer specjalny: Ołów/ołowica w kulturze i nauce.

Sadzikowska L., Wadowska-Król J., 2021, „Po prostu pracowałam”. Z Jolantą Wadowską-Król rozmawia Lucyna Sadzikowska, „Narracje o Zagładzie”, numer specjalny: Ołów/ołowica w kulturze i nauce, s. 17–40, https://doi.org/10.31261/NoZ.2021.DHC.02.

Warchala M., 2020, Rakotwórczy „czarny węgiel” w moczu dzieci z Rybnika. Rezultat oddychania smogiem, Wyborcza.pl, Katowice, 11.10.2020, 16:59, https://katowice.wyborcza.pl/katowice/7,35063,26386734,w-moczu-dzieci-z-rybnika-jest-nawet-dziewiec-razy-wiecej-rakotworczego.html [dostęp: 29.03.2022].

Warchala M., 2021, Z powodu smogu dzieci w Rybniku sikają węglem, Wyborcza.pl, 6.08.2021, https://classic.wyborcza.pl/archiwumGW/9163528/Z-powodu-smogu-dzieci-w-Rybniku-sikaja-weglem [dostęp: 29.03.2022].

Pobrania

Opublikowane

2022-12-27

Jak cytować

Lange, A., & Wadowska-Król, J. (2022). Historia szopienickiej epidemii ołowicy a współczesny problem zanieczyszczenia środowiska na Śląsku. Z Doktor Jolantą Wadowską-Król rozmawia Aleksandra Lange. Z Teorii I Praktyki Dydaktycznej Języka Polskiego, 31, 1–9. https://doi.org/10.31261/TPDJP.2022.31.11

Numer

Tom 31 (2022): Edukacja humanistyczna w czasach kryzysu klimatycznego

Dział

Varia

Licencja

Właściciele praw autorskich do nadesłanych tekstów udzielają Czytelnikowi prawa do korzystania z dokumentów pdf zgodnie z postanowieniami licencji Creative Commons 4.0 International License: Attribution-Share-Alike (CC BY-SA 4.0). Użytkownik może kopiować i redystrybuować materiał w dowolnym medium lub formacie oraz remiksować, przekształcać i wykorzystywać materiał w dowolnym celu.

1. Licencja

Wydawnictwo Uniwersytetu Śląskiego zapewnia natychmiastowy otwarty dostęp do treści swoich czasopism na licencji Creative Commons BY-SA 4.0 (http://creativecommons.org/licenses/by-sa/4.0/). Autorzy publikujący w tym czasopiśmie zachowują wszelkie prawa autorskie i zgadzają się na warunki wyżej wymienionej licencji CC BY-SA 4.0.

2. Oświadczenie Autora

Autor deklaruje, że artykuł jest oryginalny, napisany przez niego (i współautorów), nie był wcześniej publikowany, nie zawiera stwierdzeń niezgodnych z prawem, nie narusza praw innych osób, jest przedmiotem praw autorskich, które przysługują wyłącznie autorowi i jest wolny od wszelkich praw osób trzecich, a także, że autor uzyskał wszelkie niezbędne pisemne zgody na cytowanie z innych źródeł.

Jeśli artykuł zawiera materiał ilustracyjny (rysunki, zdjęcia, wykresy, mapy itp.), Autor oświadcza, że wskazane dzieła są jego dziełami autorskimi, nie naruszają niczyich praw (w tym osobistych, m.in. prawa do dysponowania wizerunkiem) i posiada do nich pełnię praw majątkowych. Powyższe dzieła udostępnia jako część artykułu na licencji „Creative Commons Uznanie autorstwa-Na tych samych warunkach 4.0 Międzynarodowe”.

UWAGA! Bez określenia sytuacji prawnej materiału ilustracyjnego oraz załączenia stosownych zgód właścicieli majątkowych praw autorskich publikacja nie zostanie przyjęta do opracowania redakcyjnego. Autor/autorka oświadcza równocześnie, że bierze na siebie wszelką odpowiedzialność w przypadku podania nieprawidłowych danych (także w zakresie pokrycia kosztów poniesionych przez Wydawnictwo UŚ oraz roszczeń finansowych stron trzecich).

3. Prawa użytkownika

Zgodnie z licencją CC BY-SA 4.0 użytkownicy mogą udostępniać (kopiować, rozpowszechniać i przekazywać) oraz adaptować (remiksować, przekształcać i tworzyć na podstawie materiału) artykuł w dowolnym celu, pod warunkiem, że oznaczą go w sposób określony przez autora lub licencjodawcę.

4. Współautorstwo

Jeśli artykuł został przygotowany wspólnie z innymi autorami, osoba zgłaszająca niniejszy formularz zapewnia, że została upoważniona przez wszystkich współautorów do podpisania niniejszej umowy w ich imieniu i zobowiązuje się poinformować swoich współautorów o warunkach tej umowy.

Oświadczam, że w przypadku nieuzgodnionego z redakcją i/lub wydawcą czasopisma wycofania przeze mnie tekstu z procesu wydawniczego lub skierowania go równolegle do innego wydawcy zgadzam się pokryć wszelkie koszty poniesione przez Uniwersytet Śląski w związku z procedowaniem mojego zgłoszenia (w tym m.in. koszty recenzji wydawniczych).