„Czytaj i zmieniaj świat” – studium przypadku dziecięcego aktywizmu społecznego.

Autor

DOI:

https://doi.org/10.31261/PiL.2022.04.09

Słowa kluczowe:

children's activism, literary education, children's agency, project-based learning, multi-faceted reading

Abstrakt

Aktywizm społeczny to sposób działania mający na celu doprowadzenie do określonych zmian. Ruch ten jest coraz bardziej popularny wśród dzieci, które coraz lepiej rozumieją wielkoskalowe zjawiska i są coraz bardziej świadome swojego sprawstwa. Celem artykułu jest przeprowadzenie przeglądu zjawiska dziecięcego aktywizmu społecznego oraz analiza działań podejmowanych przez dzieci aktywistów w ramach edukacyjno-literackiego, interdyscyplinarnego projektu realizowanego przez dzieci w wieku wczesnoszkolnym. Projekt podejmował temat edukacji literackiej i wdrażał nowe inicjatywy mające na celu podnoszenie poziomu czytelnictwa i ekologii.

Biogramy autorów

Agnieszka Tyczka-Nowak - Uniwersytet Adama Mickiewicza w Poznaniu

Agnieszka Tyczka-Nowak — mgr filologii angielskiej, pedagog specjalny, nauczyciel języka angielskiego, doktorantka w Szkole Doktorskiej Nauk o Języku i Literaturze UAM. Jej zainteresowania naukowe skupiają się głównie na dydaktyce i metodyce języka angielskiego jako obcego, ze szczególnym uwzględnieniem dydaktyki specjalnej oraz innowacji w nauczaniu języków obcych i w tych obszarach umieściła swoją rozprawę doktorską. Obecnie realizuje projekt badawczy pt. „Zastosowanie mnemotechnik jako alternatywnych strategii pamięciowych w nauczaniu leksyki języka angielskiego uczniów w spektrum autyzmu”. Interesuje się również literaturą amerykańską, a jej zamiłowanie do książek przejawia się w życiu zarówno prywatnym, jak i zawodowym. Pracuje nad rozpowszechnianiem kultury i literatury amerykańskiej oraz brytyjskiej wśród dzieci i młodzieży przez prowadzenie projektów edukacyjnych, kół zainteresowań, a przede wszystkim przez wykorzystywanie tekstów dostosowanych do zainteresowań i poziomu uczniów na lekcjach języka obcego.

Patrycja Tyczka-Morzyńska - Szkoła Podstawowa w Powidzu

Patrycja Tyczka-Morzyńska — nauczyciel przedszkolny i wczesnoszkolny, pedagog specjalny, wychowawca i kierownik wypoczynku dla dzieci. Jej zainteresowania naukowe skupiają się wokół pedagogiki wieku dziecięcego, wpływu literatury na rozwój młodego człowieka oraz funkcji i znaczenia literatury dziecięcej w procesie wychowawczo-dydaktycznym. W pracy dydaktycznej nieustannie korzysta z literatury oraz projektów edukacyjnych. Uważa, że nauczanie metodą projektów to łączenie teorii i praktyki, które pozwala zmaksymalizować indywidualny potencjał każdego ucznia. Jest inicjatorką wielu projektów edukacyjnych, akcji charytatywnych oraz konkursów skierowanych do dzieci.

Bibliografia

Graff J.M., 2013, Children’s Literature as Tools of and for Activism: Reflections of JoLLE’s Inaugural Activist Literacies Conference, „Journal of Language & Literacy Education”, vol. 9, no 1.

Kawalla S., Lewandowska-Tarasiuk E., Sienkiewicz J.W., red., 2012, Baśń w terapii i wychowaniu, Warszawa.

Kruszko K., 2015, Zainteresowania czytelnicze dzieci w wieku wczesnoszkolnym, „Lubelski Rocznik Pedagogiczny”, t. 34, nr 2.

Laskowska J., 2017, Rynek książki dla dzieci i młodzieży w Polsce, „Jednak Książki, Gdańskie Czasopismo Humanistyczne”, nr 7: Pomiędzy dziećmi i dorosłymi. Przekraczanie granic w literaturze dla dzieci i młodzieży, s. 201—210.

Leszczyński G., red., 2005, Kulturowe konteksty baśni, t. 1: Rozigrana córa mitu, Poznań.

Oswell D., 2013, The Agency of Children. From Family to Global Human Rights, Cambridge.

Singer J., Shagoury, R., 2005, Stirring Up Justice: Adolescents Reading, Writing, and Changing the World, „Journal of Adolescent & Adult Literacy”, vol. 49, no 4.

Stake R.E., 2009, Jakościowe studium przypadku, w: Denzin N.K., Lincoln Y.S., red., Metody badań jakościowych, t. 1, Warszawa.

Pilch T., red., 2008, Encyklopedia pedagogiczna XXI wieku, t. 5, t. 7, Warszawa.

Rozporządzenie Ministra Edukacji Narodowej z dnia 14 lutego 2017 r., Dz.U. 2017 poz. 356.

Whitehouse R.B.C., Kruger S., Whitehouse P., 2017, Using Children’s Literature to Inspire Intergenerational Learning, „Journal of Intergenerational Relationships”, vol. 16, no 1—2.

Pobrania

Opublikowane

2022-10-04

Jak cytować

Tyczka-Nowak, A., & Tyczka-Morzyńska, P. (2022). „Czytaj i zmieniaj świat” – studium przypadku dziecięcego aktywizmu społecznego. Paidia I Literatura, (4), 1–9. https://doi.org/10.31261/PiL.2022.04.09

Numer

Nr 4 (2022)

Dział

Koniec dzieciństwa, jakie znamy?

Licencja

Właściciele praw autorskich do nadesłanych tekstów udzielają Czytelnikowi prawa do korzystania z dokumentów pdf zgodnie z postanowieniami licencji Creative Commons 4.0 International License: Attribution-Share-Alike (CC BY-SA 4.0). Użytkownik może kopiować i redystrybuować materiał w dowolnym medium lub formacie oraz remiksować, przekształcać i wykorzystywać materiał w dowolnym celu.

1. Licencja

Wydawnictwo Uniwersytetu Śląskiego zapewnia natychmiastowy otwarty dostęp do treści swoich czasopism na licencji Creative Commons BY-SA 4.0 (http://creativecommons.org/licenses/by-sa/4.0/). Autorzy publikujący w tym czasopiśmie zachowują wszelkie prawa autorskie i zgadzają się na warunki wyżej wymienionej licencji CC BY-SA 4.0.

2. Oświadczenie Autora

Autor deklaruje, że artykuł jest oryginalny, napisany przez niego (i współautorów), nie był wcześniej publikowany, nie zawiera stwierdzeń niezgodnych z prawem, nie narusza praw innych osób, jest przedmiotem praw autorskich, które przysługują wyłącznie autorowi i jest wolny od wszelkich praw osób trzecich, a także, że autor uzyskał wszelkie niezbędne pisemne zgody na cytowanie z innych źródeł.

Jeśli artykuł zawiera materiał ilustracyjny (rysunki, zdjęcia, wykresy, mapy itp.), Autor oświadcza, że wskazane dzieła są jego dziełami autorskimi, nie naruszają niczyich praw (w tym osobistych, m.in. prawa do dysponowania wizerunkiem) i posiada do nich pełnię praw majątkowych. Powyższe dzieła udostępnia jako część artykułu na licencji „Creative Commons Uznanie autorstwa-Na tych samych warunkach 4.0 Międzynarodowe”.

UWAGA! Bez określenia sytuacji prawnej materiału ilustracyjnego oraz załączenia stosownych zgód właścicieli majątkowych praw autorskich publikacja nie zostanie przyjęta do opracowania redakcyjnego. Autor/autorka oświadcza równocześnie, że bierze na siebie wszelką odpowiedzialność w przypadku podania nieprawidłowych danych (także w zakresie pokrycia kosztów poniesionych przez Wydawnictwo UŚ oraz roszczeń finansowych stron trzecich).

3. Prawa użytkownika

Zgodnie z licencją CC BY-SA 4.0 użytkownicy mogą udostępniać (kopiować, rozpowszechniać i przekazywać) oraz adaptować (remiksować, przekształcać i tworzyć na podstawie materiału) artykuł w dowolnym celu, pod warunkiem, że oznaczą go w sposób określony przez autora lub licencjodawcę.

4. Współautorstwo

Jeśli artykuł został przygotowany wspólnie z innymi autorami, osoba zgłaszająca niniejszy formularz zapewnia, że została upoważniona przez wszystkich współautorów do podpisania niniejszej umowy w ich imieniu i zobowiązuje się poinformować swoich współautorów o warunkach tej umowy.

Oświadczam, że w przypadku nieuzgodnionego z redakcją i/lub wydawcą czasopisma wycofania przeze mnie tekstu z procesu wydawniczego lub skierowania go równolegle do innego wydawcy zgadzam się pokryć wszelkie koszty poniesione przez Uniwersytet Śląski w związku z procedowaniem mojego zgłoszenia (w tym m.in. koszty recenzji wydawniczych).